ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه ، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات زراعی در ژنوتیپ های لوبیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هئیت علمی

2 کارشناس ارشد

3 دانشجو کارشناسی ارشد

4 دانشجوی دکتری

چکیده

تنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد . در این راستا به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روابط برخی از صفات مورفولوژیک با عملکرد و اجزای عملکرد102 ژنوتیپ لوبیا از بانک ژن دانشکده کشاورزی در قالب طرح آگمنت در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در سال 1395در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. ضرایب همبستگی ساده بین صفات، نشان داد از میان تمامی صفات مورد آزمایش، وزن غلاف (r=94**) و تعداد دانه در غلاف (r=74**)بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط نرمال داشت.در شرایط تنش نیز وزن غلاف (r=96**) و تعداد دانه در غلاف (r=84**)بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت. با استفاده از رگرسیون گام به گام تنها صفت وزن غلاف به عنوان صفت تاثیر گذار در شرایط نرمال وارد مدل شد که 88 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توضیح داد. در حالیکه در شرایط تنش دو صفت وزن غلاف و تعداد غلاف وارد مدل شدند. در ادامه با استفاده از تجزیه به عامل ها ، یازده متغیر در پنج عامل برای شرایط نرمال و چهار عامل برای شرایط تنش تعریف شدندکه در مجموع به ترتیب 77 و 70 درصد از تغییرات داده ها را توجیه کردند. نتایج این تحقیق در مجموع نشان داد که ژنوتیپ های 73، 53، 91 در شرایط نرمال رطوبتی و ژنوتیپ‌های 100، 70، 60 در شرایط تنش، دارای عملکرد بالایی می‌باشند که می‌توان در برنامه‌های اصلاحی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effect of drought stress on some agronomic characteristics, grain yield and its components in bean genotypes

نویسنده [English]

  • manijeh sabokdast nodehi 1
1
2
3
4
چکیده [English]

Abstract
Drought stress is the main limiting factor in the arid and semi- arid region of the world. In order to evaluate and determine of drought stress relationship between agronomic characteristics and grain yield, an experiment was conducted in research field of University of Tehran in Karaj in 2016.In this study 102 genotypes of Bean (Phaseolus vulgaris .L) were evaluated in an augment design with three replication along with four control under irrigated and drought stress conditions. Result of simple correlation coefficient analysis indicated a significant positive correlation between grain yield with pod no and pod weight for both normal and stress condition. Stepwise regression analysis showed that pod weight was higher importance, among other grain yield component for normal condition, in determination of grain yield. Whereas in stress condition, pod number and pod weight were the most important. Factor analysis determined five and four factors under normal and drought stress condition that accounted for 77% and 70% of total observed variations of grain yield. Based on result of by-plot analysis, 70, 60 and 100 genotypes were recognized as high- yielding genotypes under stress conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Drought
  • yield
  • Correlation
  • Regression

مراجع

  1. Abbasi, A. Mohammadi Nargesi, B. Keshavarznia, R & Pourebrahim, G. (2013). The study of genetic variation of common vetch based on morphological traits under normal and stress conditions. Iranian Journal of Field Crop Science, 44(3), 359-370.
  2. Albayrak. S. & Tongel, O. (2006). Path analysis of yield and yield-related traits of common vetch (Vicia sativa L.) under different rainfall conditions. Journal of Faculty of Agriculture OMU 21, 27-32.
  3. Ali Pour Yamchi, H. Bihamta, MR. Peighambari, SA. Naghavi, MR. (2012) Identify informative markers microsatellite in Kabuli chickpea genotypes under drought stress .12th Iranian Genetic Congress, Tehran, Iran
  4. Bennett, J.P. Adams, M.W. & Burga, C. (1997). Pod yield component variation and inter correlation in Phaseolus vulgaris as affected by planting denseity. Crop Science, 17, 73-75.
  5. Bernier, J. Kumar, A. Ramaiah, V. Spaner, D. & Atlin, G. (2007). A large-effect QTL for grain yield under reproductive-stage drought stress in upland rice. Crop Science, 47(2), 507-516.
  6. Carvalho. M. H., D. Laffray., & P. Louguet. (1998). Comparison of the physiological responses of Phaseolus vulgaris and Vigna unguiculata cultivars when submitted to drought conditions. Environmental and experimental botany, 40(3), 197-207.
  7. Dargahi, H. R., Vaeezi, SH., Aghaie M. & omidi, M. (2005). Genetic potential of white bean collection of National Plant Gene Bank. In: Proceedings of the First National Conference on Pulses – Mashhad,(In Farsi)
  8. Dursun, A. (2007).Variability and Correlation studies in Bean (plaseolus vulgaris L.)
  9. Eberhart, S.A. & Russel, W.A. 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Science., 6:36-40.
  10. Ebrahimi, M. & Bihamta., M.R. (2010). Evaluation of components yield in white bean genotypes under water stress conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, pp 347-358. (In Farsi).
  11. Fernandez. G. C. J. (1992). Effective selection criteria for assessing stress tolerance. Proceedings of the International Symposium.Taiwan, 13-18. Agu. 257-270 pp.
  12. Ghanbari, A.A. & Taheri Mazandarani, M. 2004. Effectsof sowing date and plant density on yield of spotted bean. Seed and Plant 19:37-47. (Translate in Persian)
  13. Habibi, G. & Ghanadha M.R. (2007). Study of grain yield and some of effective traits in bean under limited irrigation conditions. Journal of Research and Development, pp74. (In Farsi).
  14. Hayase. R. & Singh, S. H. (2007). Response of cultivar of Race Durango to continual dry bean versus rotationl production systems. Agronomy Journal, 99, 1458-1462.
  15. Karasu. A & OZ, M. (2010). A study on coefficient analysis and association between agronomical characters in dry bean (Phaseolus vulgaris l.). Bulgarian Journal of Agricultural Science, 16(2). 203-211.
  16. Khaghani, S., M. R. Bihamta & M. Changizi. (2009). Quantitative and qualitative comparison of white and red beans under normal irrigation and drought stress. Environ Stress Plant Science. 1 (2) :169-182
  17. Majnoon Hoseini, N. (2008). Grain Legume Production. Jahad Daneshgahi Publication. University of Tehran. Fourth edition,283 pp. (In Farsi)
  18. Ramirez-Vallejo. P. &  Kelly, J. D. (1998). Traits related to drought resistance in common bean. Euphytica, 99, 127–136.
  19. Rebetzke, G. J. Richards, R. A., Condonl, A. G. & Farquhar, G. D. (2006). Inheritance of carbon Isoto pe discrimination in bread wheat (Triticum aestivum L.). Euphytica, 14, 324-341.
  20. Reddy, A. R., Chaitanya, K. V. & Vivekananda. M. (2004). Drought-induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher plants. Journal of Plant Physiology, 161, 1189-1202.
  21. Sabokdast, M. & Khyalparast, F. (2008). A Study of Relationship between Grain Yield and Yield Component in Common Bean Cultivars (Phaseolus vulgaris L.). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, Water and Soil Science, 42, 123-13
  22. Zabet, A., Hoseinzadeh A.H., Ahmadi, A. & F, Khialparast. (2004). A Study of Variation and Comparison of Yield and Its Components under Two Irrigation Conditions in Mung Bean. IranianJournal Agriculture Science, 36, 3 (In Farsi).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 دی 1395
  • تاریخ بازنگری: 20 فروردین 1396
  • تاریخ پذیرش: 02 اردیبهشت 1396
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار