بررسی پاسخ عملکرد ارقام برنج کم محصول و پر محصول به بهبود مدیریت تغذیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی تربت جام

2 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

3 مدیر زراعت سابق سازمان جهاد کشاورزی گیلان

4 مدیر‌کل دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی

چکیده

مدیریت کودی از جنبه‌های مهم مدیریتی جهت ارتقای تولید و همچنین به حداقل رساندن اثرات مضر کودها بر محیط زیست می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر مصرف بهینه و رایج نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر عملکرد ارقام کم محصول (دیلمانی و هاشمی) و پرمحصول (فجر و شیرودی) انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در مزرعه‌ پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1398 انجام شد. عملکرد رقم شیرودی در صورت عدم مصرف هر یک از کودهای نیتروژنی، پتاسیمی و فسفره به‌ترتیب 5458، 8399 و 9926 کیلوگرم در هکتار و عملکرد رقم فجر در شرایط مشابه، به‌‌ترتیب 4894، 7364 و 8903 کیلوگرم در هکتار بود. در ارقام کم محصول نیز در صورت عدم مصرف هر یک از کودهای نیتروژنی، پتاسیمی و فسفری عملکرد رقم هاشمی به‌ترتیب 2969، 5134 و 4925 کیلوگرم در هکتار و عملکرد رقم دیلمانی به‌ترتیب 3028، 5408 و 5384 کیلوگرم در هکتار بود. مصرف بهینه کودهای نیتروژنی، فسفره و پتاسیمی در مقایسه با مصرف رایج این سه عنصر نیز به‌ترتیب سبب افزایش معنی‌دار 82، 65، 55 و 34 درصدی عملکرد شلتوک به‌ترتیب در ارقام شیرودی، فجر، هاشمی و دیلمانی شد. بطورکلی نتایج نشان داد که از جمله عوامل اصلی محدود کننده تولید برنج عدم مصرف بهینه کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم است، و بهبود مقدار مصرف و تعداد دفعات تقسیط این کودها بطور همزمان در مقایسه با نحوه مصرف رایج آنها در منطقه، می‌تواند افزایش متوسط 59 درصدی عملکرد را باعث شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of yield response to nutrition management improvement in low-yielding and high-yielding rice varieties

نویسندگان [English]

  • Abdullah Darzi- Naftchali 2
  • Shayegan Adibi 3
  • Faramak Aziz-Karimi 4
2 Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
3 Former Agronomy Manager, Guilan Agriculture Jihad Organization, Rasht, Iran
4 Director-general of Cereals and Basic Products Office, Ministry of Agriculture Jihad.
چکیده [English]

Fertilizer management is one of the most important managements to improve production and also to minimize its harmful effects on the environment. The aim of this study was to investigate the effect of optimal and conventional application of nitrogen (N), phosphorus (P) and potassium (K) on the yield of low-yielding (Deylamani and Hashemi) and high-yielding (Fajr and Shirodi) rice varieties. The experiment was conducted as a split plot in a randomized complete block design three replications at a research farms of Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources in 2019. In the absence of any of N, K and P fertilizers, yield of Shiroodi cultivar was 5458, 8399 and 9926 kg ha-1, respectively, and yield of Fajr cultivar was 4894, 7364 and 8903 kg ha-1, respectively. In low-yield cultivars, in the absence of any of N, K and P fertilizers, yield in Hashemi cultivar was 2969, 5134 and 4925 kg ha-1, respectively, and yield in Deylamani cultivar was 3028, 5408 and 5384 kg ha-1, respectively. Optimal application of N, P and K fertilizers caused a significant increase of 82, 65, 55 and 34% of yield in Shiroodi, Fajr, Hashemi Tarom and local Tarom cultivars, respectively, compared with the current application of these three nutrients. The results showed that a suboptimal application of nitrogen, phosphorus and potassium fertilizers is a main limiting factor for rice production, and improving the amount and split application of these fertilizers simultaneously can increase yield by 59% compared to their current application in the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fertility
  • Rice
  • Nitrogen
  • Phosphorus
  • Potassium
  • تاریخ دریافت: 15 تیر 1400
  • تاریخ بازنگری: 24 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 03 شهریور 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 01 مهر 1401