تأثیر محلول پاشی روی بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه سویا در شرایط رژیم های مختلف آبیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

3 عضو هیئت علمی گروه علوم زیستی دانشکده علوم پایه دانشگاه تربیت مدرس

4 دانشگاه تربیت مدرس

5 فارغ التحصیل دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تنش کمبود آب و محلول‌پاشی روی، بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه سویا آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت. عامل ‌اصلی شامل رژیم‌های آبیاری در سه سطح (بدون تنش، تنش در مرحله رشد رویشی، تنش از مرحله گل‌دهی تا 10 درصد غلاف‌بندی) و عامل فرعی حاصل از ترکیب دو عامل رقم با دو سطح (L17 و کلارک63) و عامل محلول‌پاشی، در سه سطح (بدون محلول‌پاشی، محلول‌پاشی آب خالص و محلول‌پاشی سولفات روی (5 در هزار)) بود. با اعمال تنش کم‌آبی عملکرد دانه به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. با اعمال تنش کم‌آبی میزان Fv/Fm، محتوای کلروفیل و پروتئین محلول برگ هر دو رقم کاهش اما هیدرات‌های کربن محلول، پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان آن‌ها افزایش یافت. کاربرد عنصر روی سبب افزایش معنی‌داری در عملکرد دانه، میزان کلروفیل، نسبت Fv/Fm، محتوای پروتئین محلول برگ و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز هر دو رقم شد، اما مقدار کربوهیدرات‌های محلول، پرولین و فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز آن‌ها کاهش یافت. به‌طور کلی محلول‌پاشی روی توانست اثرات منفی ناشی از تنش اکسیداتیو حاصله از کمبود آب را کاهش دهد و شرایط رشد را برای گیاه سویا بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Influence of foliar zinc application on yield and physiological traits of soybean under different irrigation regimes

نویسنده [English]

  • Syed Ali Modares Sanavi 2
1
2 University of Tarbiat Modares
3
4
5
چکیده [English]

In order to study the effect of irrigation regimes and zinc foliar application on some physiological traits and yield of soybean, an experiment conducted in 2009 at Faculty of Agriculture of Tarbiat Modares University as randomized complete block design arrangement in split factorial with three replications. Main factor was irrigation regimes containing three levels (non stress, water deficit stress in vegetative growth stage and water deficit stress from flowering stage to 10 percent pod set) and subordinate factor was a factorial combination of foliar zinc application containing three levels (non foliar application, water foliar application and zinc sulfate (5000 ppm)) foliar application and cultivars containing two levels (L17 and Clarck 63). Water deficit stress significantly decreased the grain yield. Water deficit stress decreased further Fv/Fm, chlorophyll and soluble protein content in leaves of cultivars, but increased soluble carbohydrates, proline content and antioxidant enzymes activity. Zinc sulfate foliar application increased Fv/Fm, chlorophyll content, soluble protein content in leaves and superoxide dismutase activity in both cultivars, but decreased soluble carbohydrates, proline content, catalase and peroxidase activities. In general, foliar application of zinc decreased harmful effects of oxidative stress due to water deficit stress and improved growth conditions for soybean plants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Antioxidant Enzymes
  • Chlorophyll
  • Oxidation stress and withholding irrigation
  1. Alloway, B.J. (2004). Zinc in soils and crop nutrition. International Zinc Assoc. (IZA), Belgium, 128p.

  2. Arnon, D.I. (1949). Copper enzymes in isolated chloroplasts. Polyphennoloxidase in Beta vulgaris. Plant Physiology, 24(1), 1-150.

  3. Aspinall, D. & Paleg, L.G. (1981). Proline accumulation physiological aspects. In: Paleg, L.G. & Aspinall, D. (Eds) Physiology and Biochemistry of Drought Resistance in Plants. 205 pp. Sydney Academic Press.

  4. Banks, L.W. (2004). Effect of timing of foliar zinc fertilizer on yield component of soybeans. Australian Journal of Experimental Agriculture and Animal Husbandry, 22(116), 226-231.

  5. Bates, L.S. Waldern, R.P. & Teave, I.D. (1973). Rapid determination of free proline for water stress studies. Plant and Soil, 39, 205-207.

  6. Bian, Y.M. Chen, S.Y. Liu, S.K. & Xie, M.Y. (1988). Effects of HF on praline of some plants. Plant Physiology Communications, 6, 19-21.

  7. Bohnert, H.J., Nelson, D.E. & Jensen, R.G. (1999). Adaptations to environmental stresses. Plant Cell, 7, 1099-1111.

  8. Borrmann, D. Junqueira, R.D., Sinnecker, P., Gomes, M.S.D., Castro, I.A, Marquez, U.M.L. (2009). Chemical and biochemical characterization of soybean produced under drought stress. Food Science and Technolgy., 29(3), 676-681.

  9. Bradford, K.J. & Hsiao, T.C. (1982). Physiological responses to moderate water stress. In: O.L. Lange, P.S. Nobel, C.B. Osmond, H. Ziegler (Eds.), Water relations and photosynthetic productivity, Vol. 12.3., Encyclopedia of Plant Physiology, New Series, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, pp. 263-324.

  10. Bradford, M. (1976). A rapid & sensitive method for the quantitation of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Annual Review Biochemistry, 72, 248-254.

  11. Cakmak, I. & Horst, W. (1991). Effect of aluminium on lipid peroxidation, superoxide dismutase, catalase and peroxidase activities in root tip of soybean (Glysin max). Plant Phisiology, 83, 463-468.

  12. De Ronde, J.A., Spreeth, M.H. & Cress, W.A. (2000). Effect of antisense L-Δ1-pyrroline-5-carboxylate reductase transgenic soybean plants subjected to osmotic and drought stress, Plant Growth Regulation, 32, 13–26.

  13. Dubois, M., Gilles, K.A. Hamilton, J.K. Rebers, P.A. & Smith, F. (1956). Colorimetric method for determination of sugars and related substances. Annual Chemistry, 28, 350-356.

  14. Farokhi, A., Galeshi, S.A., Zeynali, E. & Abdoulzadeh, A. (2005). Evaluation of drought tolerance of soybean (Glycine Max L. Merr) in vegetative growth, Journal of Agricultural Sciences And Natural Resources, 11(4), 59-70.

  15. Franzen, D.W. (1999). Soybean soil fertility. North Dakota State University Publication. SF - 1164.

  16. Gadallah, N.A.A. (2000). Effects of indol -3-acetic acid and zinc on the growth, osmotic potential and soluble carbon and nitrogen components of soybean plants growing under water deficit. Journal of Arid Environments, 44, 451-567.

  17. Ghanati, F. Morita, A. & Yokota, H. (2002). Induction of suberin and increase of liginin content by exess Boron in Tabacco cell. Soil Science. Plant Nutrition, 48(3), 357-364.

  18. Giannopolitis, C. & Ries, S. (1997). Superoxid desmutase. I. Occurence in higher plant. Plant Physiology, 59, 309-314.

  19. Havlin, J.L., Beaton, J.D., Tisdale, S.L. & Nelson, W.L. (1999). Soil Fertility and Fertilizers. Sixth Edition. Prentice Hall, Inc. New Jersey. 499 pp.

  20. Irigoyen, J.J., Emerich, D.W. & Sanchez-Diaz, M. (1992). Water stress induced changes in concentrations of proline and total soluble sugars in nodulated alfalfa (Medicago sativa) plants. Physiologia Plantarum, 84, 55-60.

  21. Kuznetsov, V. & Shevyakova, N.I. (1999). Proline under stress: Biological role, metabolism and regulation. Russiun Journal Plant Physiol, 46, 274-287.

  22. Makbul, S., Guler, N. S., Durmus, N., Guven, S. (2011). Changes in anatomical and physiological parameters of soybean under drought stress. Turkish Journal of Botany, 35, 369-377.

  23. Manavalan L.P, Guttikonda, S.K., Tran, L.S.P., Nguyen, H.T. (2009). Physiological and Molecular Approaches to Improve Drought Resistance in Soybean. Plant Cell Physiology., 50(7), 1260-1276.

  24. Masoumi, H. Darvish, F. Daneshian, J. Normohammadi, G. & Habibi, D. (2011). Effects of water deficit stress on seed yield and antioxidants content in soybean (Glycine max L.) cultivars. African Journal of Agricultural Research Vol. 6(5), pp. 1209-1218.

  25. Navari-lzzo, F. Milone, M.T.A., Quartacci, M.F. & Pinzino, C. (1993). Metabolic changes in wheat plants subjected to a water deficit stress programme. Plant Science., 92, 151-157.

  26. Sanchez, F.J., De Andres, E.F., Tenorio, J.L. & Ayerbe, L. (2003). Growth of epicotyls, turgor maintenance and osmotic adjustment in pea plants (Pisum sativum L.) subjected to water stress. Field Crop Research., 86, 81-90.

  27. Sanchez, F.J. Manzanares, M., De Andres, E.F. Tenorio, J.L. & Ayerbe, L. (1998). Turgor maintenance, osmotic adjustment and soluble sugar and proline accumulation in 49 pea cultivar in response to water stress. Field Crops Research., 59, 225-232.

  28. Scandalios, J.G. (1993). Oxygen stress and superoxide dismutase. Plant physiology, 101, 7-12.

  29. Vasconcelos, A.C.F., Zhang, X.Z., Ervin, E.H., Kiehl, J.D. (2009). Enzymatic antioxidant responses to Biostimulants in maize and soybean subjected to drought. Scientia Agricola, 66(3), 395-402.

  30. Weisany, W., Sohrabi Y., Heidari, G., Siosemardeh, A. & Ghassemi –Golezani, K. (2012). Changes in antioxidant enzymes activity and plant performance by salinity stress and zinc application in soybean (Glycine max L.). Plant & Omics Journal, 5(2), 60-67.

  31. Yamada, Y. & Fukutoku, Y. (1986). Effect of water stress on soybean stress soybean in tropical and sub tropical  cropping system. The asion vegetable research and development center, shanbue Taiwan, China chapter, 48, 373-382.