بررسی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژی عملکرد ارقام غالب جو (Hordeum vulgare L.) مناطق معتدل و رقم اصلاح شده با دانش هسته‌ای در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه زراعت و اصلاح نباتات،، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

2 استادیار دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار پژوهشکده کشاورزی هسته ای پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای

4 استادیار گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

5 استاد بخش تحقیقات علف‌های هرز، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران

چکیده

آزمایشی در مزرعه‌ی تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی هسته‌ای سازمان انرژی اتمی واقع در کرج در سال 1393 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 14 رقم و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد بین ارقام در اکثر صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک تفاوت معنی‌دار (a= 0/05) بود. ارقام جدید و رقم رودشت در اغلب موارد از جمله شاخص سطح برگ، کارایی مصرف نور و سرعت رشد گیاه زراعی از برتری خاصی نسبت به ارقام قدیمی و معمولی جو برخوردار بودند. بیشترین ضریب تخصیص برگ مربوط به ارقام والفجر، بهمن و ماکوئی بود که دلیل این امر نیز دیررس بودن بودن آن‌ها و برخوردای از شاخص سطح برگ و سطح ویژه برگ بالا بود. از طرف دیگر ارقام به-رخ، رودشت و ماکوئی از بیشینه نسبت وزن ساقه برخوردار بودند که از دلایل آن می‌توان به دوردیفه بودن به‌رخ، نیمه‌پابلندی و هسته‌ای بودن رودشت و پابلندی ماکوئی اشاره نمود. همچنین نتایج نشان داد ارقامی مانند ماکوئی، رودشت و والفجر که بیشترین نسبت وزن برگ و ساقه‌ را دارا بودند نسبت به سایر ارقام از کمترین نسبت وزن سنبله و عملکرد دانه برخوردار بودند. ارقام، لوت، نصرت ریحان 03و فجر30 نیز بیشترین نسبت وزن سنبله داشتند که دلیل این امر شش ردیفه بودن ارقام، زودرسی و کم بودن وزن خشک برگ و ساقه در مرحله گلدهی می‌باشد. بنابراین می‌توان گفت ارقام پابلند، دیررس و رقم اصلاح شده با دانش هسته‌ای نسبت به ارقام پاکوتاه و زودرس از ضریب تخصیص برگ و ساقه‌ی بیشتر و از ضریب تخصیص سنبله و عملکرد دانه‌ی کمتری برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Exploring the Morphological Traits and the Physiology of Yield Formation in Dominant Barley (Hordeum vulgare L.) cultivars in Temperate Zone and Gamma-irradiated Improved Barley, in Iran

نویسندگان [English]

  • sorayya navid 1
  • Saeid Soufizadeh 2
  • Ali Eskandari 3
  • Jafar Kambouzia 4
  • Eskandar Zand 5
1 Ph.D. Student in the Department of Agronomy and Plant Breeding, University college of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Assistant Professors in the Department of Agroecology, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University, G.C., Tehran, Iran.
3 Assistant Professor in the Department of Nuclear Agriculture, Karaj, Iran.
4 Assistant Professor in the Department of Agroecology, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University, G.C., Tehran, Iran
5 Irranian research Institute of Plant Protection. Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
چکیده [English]

An experiment was conducted at the experimental field of Agricultural Research Institute of Atomic Energy Organization in Karaj in 2015, as a randomized complete block design with three replications. Treatments included 14 barley cultivars . Results showed that there were significant differences between most of the studied barley cultivars regarding physiological and morphological traits. The newer cultivars and Roudasht showed advantages over older cultivars with regard to leaf area index, radiation use efficiency and crop growth rate. Cultivars Valfajr, Makouee and Bahman had the highest leaf mass fraction, mostly as a result of being late-maturity cultivars along with having high leaf area index and specific leaf area. On the other side, cultivars Behrokh, Roudasht and Makouee had the highest stem mass fractionmainly as a result of their corresponding growth habits (two-rows, gamma- irradiated and tall- statured, respectively). Also results showed that cultivars which had the highest stem and leaf mass fractions such as Makouee, Roudasht and Valfajr produced the lowest spike mass fraction and in turn grain yield. Cultivars Lout, Nosrat, Rayhann03 and Fajr30 had the highest spike mass fraction which could be attributed to their six-row habit of spike, early-maturity and lower leaf and stem dry matter at flowering stage. Overall, it could be concluded that tall statured late-maturity cultivars along with gamma- irradiated improved barley cultivar had the highest leaf and stem mass fractions compared to dwarf and early maturity cultivars. Such advantage, however, translated into lower spike mass fraction and grain yield of the former group.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plant height
  • leaf area index
  • dry matter fraction
  • Grain yield

مراجع

  1. Beheshti., A. R. & Baroyi, Z. (2010). Yield associations with morpho- physiologicaltraits on drought stress in grain sorghum genotypes. Iran. Field Crop Research. 8(3), 559- 568.
  2. Beheshti., A. R. & Behboodi Fard, B. (2011). Dry matter accumulation and remobilization in grain sorghum genotypes (Sorghum bicolor L. Moench) under drought stress. Crop Science. 4(3), 185- 189.
  3. Bullock, D. G., Niellsen, R. L. & Nyguist, W. E. (1988). A growth analysis of corn growth inconventional andequidistant plant spacing. Crop Science. 28, 245- 258.
  4. Bullock, D. G., Nielson, R. L. & Nypuist, W. E. (1988). A growth analysis comparison of corgrowth in conventional and equidistant plant spacing. Crop Science. 24, 1184-1191.
  5. Davidson, H. R. & Campbell, C. A. (1984). Growth rates, harvest index and moisture use of Manitou spring wheat as in fluenced by nitrogen, temperature and moisture.         Can. Plant Science. 64, 825-839.
  6. Fitzpatrick, J. L. (2013). Global food security: The impact of veterinary parasites and parasitologists Veterinary Parasitology. 195, 233-248.
  7. Food and Agricultural Organization. (2008). Crop Prospects and Food Situation, 3, July 2008. FAO Refer-encase, Rome, Italy.
  8. Gardner, F. B., Pearce, R. B. & Mitchel, R. L. (1985). Physiological of crop plants. Iowa State University Press. USA. pp. 327.
  9. Griffiths, A. J. F. & Miller J.H. (1996). An Introduction to Genetic Analysis. 6th Ed., W.H. Freeman Co., New York. (pp. 152).
  10. Gupta, P. K., Rustgi, S. & Kumar, N. (2006). Genetic and molecular basis of grain size and grain number and its relevance to grain productivity in higher plants. Genome. 49, 565- 571.
  11. Hardwick, R.C. (1984). Some recent development in growth analysis. A review. Ann. Bot. 54, 807- 812.
  12. Karimi, M. (1979). Soil moisture stress effects on reproductive and vegetative components of soyabean. Ph.D.thesis. Library. Lowa state University of science and technology. Ames. Lowa.
  13. Lutz, A. G. (2010). Dimensions of global population projection: What do we know about futurepopulation trends and structures? Philos. Trans. R. Soc. B. 365, 2779- 2791.
  14. Payne, W. A., Wendt, C. W., Hossner, L. R. & Gates., C. E. (1991). Estimating pearl millet leaf area. Agron. 83, 937- 941.
  15. Radford, P. J. (1967). Growth analysis. Crop Science. 7, 24-28.
  16. Rajput, A., Rajput, S. S. & JHA, G. (2017). Physiological parameters leaf area index, crop growth rate, relative growth rate and net assimilation of different varieties of rice grown under different planting geometries and depth in SRI. Int. J. Pure App. Biosci. 5(1): 362-367.
  17. SAS Institute. (2000). The SAS System for Windows, Release 8.0. Carry, NC: Statistical Analysis System Institute.
  18. Shih, S. F. & Gascho, G. J. (1980). Relationships among stalk length, leaf area and dry biomass of sugarcane Agron. 72, 309- 313.
  19. Smith, C. W. & Fredriksen, R. A. (2000). Sorghum: Organic, History, Technology and Production. John Wiley andons Inc.
  20. Wareing, P. F. & Philips, I. D. J. (1990). Growth and differentiation in plants. Pergamon press PIC, Oxford, England. 53, 281-297.
  21. Watson, D. J. (1995). The physiological basis of variation in yield. Adv. Agron. 4: 101-145.
  22. Xing, Y. & Zhang, Q. (2010). Genetic and molecular basis of rice yield. Annual Review of Plant Biology. 61, 421- 442.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 مرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 27 اردیبهشت 1396
  • تاریخ پذیرش: 31 اردیبهشت 1396
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار