برخی تغییرپذیری‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی بذرهای کنجد (Sesamum indicum) در شرایط مختلف نگهداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم و تکنولوژی بذر، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

2 استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

3 دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

4 دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع غذایی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

چکیده

کنجد از گیاهان روغنی بسیار مهم بوده که به علت درصد روغن بالای بذر آن در شرایط نگهداری دچار زوال شده و بنیة آن کاهش می‌یابد. در همین راستا آزمایشی در سال 1390 در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار 50 بذری، با چهار سطح رطوبت بذر 5، 9، 13 و17 درصد و دمای انبارداری 5، 15، 25، 35 و 45 درجة سلسیوس و زمان (صفر، یک، دو، سه چهار، پنج و شش ماه) اجرا شد. پس از اعمال این تیمارها، بذرها به شرایط جوانه‌زنی استاندارد منتقل شدند و آن‌گاه شاخص‌های جوانه‌زنی و بنیة بذر ارزیابی شد. در مرحلة بعد از بین تیمارها، چهار تیمار گزینش شد و پس از استخراج روغن و تهیة متیل‌استر توسط دستگاه رنگ‌نگاری (کروماتوگرافی) گازی تغییرپذیری‌های اسیدهای چرب آنها اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیة واریانس نشان داد که تأثیر متقابل سه‌گانة دما و رطوبت بذر و زمان بر صفات درصد جوانه‌زنی کل، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیة بذر در سطح 1 درصد معنی‌دار شد. با افزایش زمان انبارداری هدایت الکتریکی افزایش یافت. تأثیر زوال بذر بر ترکیب اسیدهای چرب بذر در سطح 5 درصد معنی‌دار شد. با افزایش زوال بذر اسید‌های چرب پالمتیک، استئاریک و لینولنیک افزایش و اسیدهای اولئیک و لینولئیک کاهش یافت. بیشترین درصد اسید چرب لینولنیک مربوط به تیمار بذرها با رطوبت 13 درصد، دمای 15 درجة سلسیوس و مدت زمان پنج ماه انبارداری بود که نسبت به شاهد 83/71 درصد افزایش یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of some Physical and Biochemical Changes in Sesame (Sesamum indicum) Seed under Various Storage Conditions

نویسندگان [English]

  • Ramin Alivand 1
  • Reza Tavakkol Afshari 2
  • Farzad Sharifzade 3
  • Mohammad Reza Asiri 4
1 Former M. Sc. Student, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj
2 Professor, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj
3 Associate Professor, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj
4 M. Sc. Student, Food Industry, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj
چکیده [English]

Sesame is one of the most important oil crops in Iran. High oil seed content makes it difficult to store for a long period of time. This study was conducted in 2012 to evaluate possible physiological and biochemical changes in seed under different storage conditions. Various seed moisture content (5, 9, 13, and 17%) were evaluated under five temperatures (5, 15, 25, 35, 45) for six month. Germination indices including germination percentage, electrical conductivity and vigor index were evaluated for treated seeds. Moreove, after primay analysis, a number of treatments were selected and fatty acid contents were evaluated. The results indicated that by increasing moisture content and storing temperatures the seed quality decreased dramatically. Vigor index and electrical conductivity were decreased more sharply. Seed deterioration changed the fattly acids profile in a way that palmitic acid, steoric acid, and linolenic acid increased while oleic acid and and linoleic acid contents decreased. The highest content of linolenic acid was dected in stored seed with 13% moisture stored at 15 °C for five month.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fatty acids
  • deterioration of seed
  • Sesame
  • moisture
  • temperature of storage

مراجع

  1. Bailly, C. (2004).Active oxygen species and antioxidants in seed biology. Seed Science Research, 14, 93-107.
  2. Bailly, C., Benamar, A., Corbineau, F. & Come, D. (1998). Free radical scavenging as affected by accelerated ageing and subsequent priming in sunflower seeds. PhysiologiaPlantarum, 104, 646-652.
  3. Bailly, C., Benamar, A., Corbineau, F. & Come, D. (2000). Antioxidant systems in sunflower (Helianthus annuus L.) seeds as affected by priming. Seed Science Research, 10, 35-42.
  4. Basra, S. M. A., Ahmad, N., Khan, M. M., Iqbal, N. & Cheema, M. A. (2003). Assessment of cotton seed deterioration during accelerated ageing. Seed Science and Technology, 31, 531-540.
  5. Berjake, P. &Villers, T. A. (1972). Aging in plant embryos: Acceleration of senescence following artificial aging treatment. New Phytology, 71, 513-518.
  6. Chiu, K. Y., Wang, C. S. & Sung, J. M. (1995). Lipid peroxidation and peroxide-scavenging enzymes associted with accelerated aging and hydration of watermelon seeds differing in ploidy. PhysioligiaPlantarum, 94, 441-446.
  7. Coin, L., Vaissiere, M., Noirot, A., Charrier, A. & Hamon, S. (1995). Comparative effects of natural and accelerated ageing on barley seeds (Hordeum vulgare L.). Seed Science and Technology, 23, 673-688.
  8. Dias, D. C. F. S., Marcos- Filho, J. & Carmello, Q. A. C. (1997). Potassium leakage test for the evaluation of vigor in soybean seeds. Seed Science and Technology, 25, 7-18.
  9. Ellis, R.H., Agrawal, P.K. & Roose, E.E. (1988). Harvesting and storage factors that affect seed quality in pea, lentil, faba bean and chickpea. R.J. Summerfield. (ed.) Word crops: Cool Season Food Legumes.
  10. Ghasemnezhad, A. & Honermeier, B. (2007). Influence of storage conditions on quality and viability of high and low oleic sunflower seeds. Int J Plant Prod, 3(4), 41-50.
  11. Goel, A. & Sheoran, I. S. (2003). Lipid peroxidation and peroxide-scavenging enzymes in cotton seeds under natural ageing. Biologia Plantarum, 46(3), 429-434.
  12. Goel, A., Coel, A. K. & Sheoran, I. S. (2003). Changes in oxidative stress enzymes during artificial ageing in cotton (Gossypium hirsutum L.) seeds. Journal of Plant Physiology, 160, 1093-1100.
  13. Gregg, B., Wanis, S.A.E., Bishaw, Z. & Gastel, A.J.G. (1994). Safe seed storage. WANA Seed Network. 594.
  14. Justice, O.L. & Bass, L.N. (1979). Principles and practices of seed storage. Castele House publications. London. 289p.
  15. Kalpana, R. & Rao, M.K.V. (1995). On the ageing mechanism in pigeonpea (Cajanus cajan L. Millsp) seeds. Seed Science and Technology, 23, 1-9.
  16. Kornsteiner, M., Wagner, KH. & Elmadfa, I. (2006). Tocopherols and total phenolics in 10 different nut types. Food Chem, 98, 381-387.
  17. 17.  Maristal, P. & Robelval, D. (2007). Electrical conductivity and deterioration of soybean seeds exposed to defferent storage conditions. Revista Brasileira de Sementes, 29(2), 97-105.
  18. McDonald, M.B. (1999). Seed deterioration: physiology, repair and assessment. Seed Science and Technology, 27, 177-237.
  19. Mohamadi, H., Soltani, A., Sadeghi pour, H., Zinali, A. & Najafi hezarjaribi, R. (2008). Effect of seed deterioration on vegetative growth and chlorophyll fluorescence in soybean (Glycine max). Gorgan University of Agriculture Sciences and Natural Resources. 15 (5).
  20. Priestly, D. A. (1986).Seed aging: Implication for seed storage and persistence in the soil. Cornell University Press. Ithaca, NY.
  21. Stewart, R. C. R. & Bewley, D. (1980). Lipid peroxidation associted with accelerated aging of soybean Axes. Plant Physiology, 62, 245-248.
  22. Sung, J. M. & Jeng, T. L. (1994). Lipid peroxidation and peroxide-scavenging enzymes associted with accelerated aging of peanut seed. Physioligia Plantarum, 91, 51-55.
  23. TeKrony, D.M. & Egli, D.B. (1991). Relationship of seed vigor to crop yield: A Review. Crop Science, 31, 816-822.
  24. TeKrony, D.M., Egli, D.B. & Wickham, D.A. (1989). Corn seed vigor effect on notillage field performance. I. Field emergence. Crop Science, 29, 1523-1528.
  25. Verma, S. S., Verma, U. & Tomer, R. P. S. (2003). Studies on seed quality parameters in deterioration seeds in Brassica (Brassica campestris). Seed Science and Technology, 31, 389-398.
  26. Zamani, A., Sadat noori, S.A., Tavakkol Afshari, R., Irannejad, H., Akbari, GH.A. & Tavakoli, A. (2010). Lipid peroxidation and antioxidant enzymes activity under natural and accelerated aging in safflower (Carthamus tinctorius L.) seed. Iranian Journal of Field Crop, 41(3), 545-554.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 27 فروردین 1393
  • تاریخ بازنگری: 30 آذر 1394
  • تاریخ پذیرش: 26 خرداد 1394
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار