بررسی ترکیب های متفاوت نیتروژن و روی بر ذرت با استفاده از تجزیۀ علیّت عملکرد و سرعت پر شدن دانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد، بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشیار بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

  این پژوهش به‌منظور ارزیابی روند اثرپذیری عملکرد دانه از اجزای آن، با ترکیب­های متفاوت نیتروژن و روی، از طریق تجزیۀ علیّت و ارزیابی روند سرعت پر شدن دانه در گیاه ذرت انجام ‌شد و آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت‌پلات و در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شیراز، اجرا شد. ارقام مورد استفاده، شامل دورگ (هیبریدهای) 704 دیررس و 540 متوسط­رس، در کرت­های اصلی کاشته‌شده و کودهای نیتروژن و روی در کرت­های فرعی اعمال شدند. براساس نتایج تجزیۀ علیّت در ترکیب­های تیماری دارای بیشینۀ عملکرد دانه، در تیمار اول، 120کیلوگرم‌ در هکتار نیتروژن و 15کیلوگرم‌ در هکتار روی، وزن هزاردانه بیشترین تأثیر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه داشت (96/0). همچنین در دو تیمار دیگر، 400کیلوگرم ‌در هکتار نیتروژن بدون روی و260کیلوگرم‌ در هکتار نیتروژن و 30کیلوگرم‌ در هکتار روی، تأثیر شمار ردیف دانه بر عملکرد بالاترین تأثیر را داشت (003/1) و (341/0) که درنتیجه بالاترین تأثیرپذیری را از تیمارهای کودی نیتروژن و روی داشته­اند. افزون ‌بر این از بین ترکیب‌های مختلف کودی، تیمار 120 کیلوگرم کود نیتروژن و 15 کیلوگرم کود روی درهکتار، بیشترین سرعت پر شدن دانه را به میزان 19/3 گرم در مترمربع در روز ایجاد کرد. به‌طورکلی در این پژوهش، اثرپذیری عملکرد دانۀ ذرت، از تیمارهای ترکیبی نیتروژن و روی، با ارزیابی تجزیۀ علیّت و بررسی سرعت پر شدن دانه­ها در سطح مزرعه به‌طور کامل مشهود بوده، که این آزمون می­تواند راهگشای دیگر تجزیه و تحلیل­های کارایی عناصر غذایی در کشتزارها در آینده باشد. 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of different combinations of nitrogen and zinc on maize by Path analysis of yield and grain filling rate

نویسندگان [English]

  • Leila Shafea 1
  • Mehri Saffari 2
1 Graduate Student, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman
2 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

This research was conducted to evaluate the effect of different nitrogen and zinc combination on grain yield and its component in maize by path analysis. This experiment was carried out through split plot based on RCBD, varieties as main plot and fertilizers as sub plot, with three replication at Badjgah (experimental farm of Shiraz University). Nitrogen fertilizer in (120,260 and 400 kg/ha) and Zinc fertilizer in (0, 15 and 30 kg/ha) were applied in soil. According to the path analysis, 1000 grain weight showed the highest direct and indirect effects on grain yield (0.96).Also, the number of row was positive and significant .While the number of grain per row was negative. Therefore as breeding point, the weight of 1000grain has the highest potential for increasing the yield, Means it can be significant under the effect of Nitrogen and Zinc. Grain filling rate due to its effective role on grain yield can be good criteria for assessing of produced grain yield in different genotypes. Based on the obtained results, intermediate mature hybrid 540 has the better grain filling rate comparing to 704,Meanwhile, grain filling rate at 120  kg/ha urea and 15 kg/ha zinc sulphate gave the highest rate, as 3.19 gr/m2  per day. According to the experiment and assessment of grain filling rate and using path analysis, it is clear that different combinations of nitrogen and zinc had a positive effects on grain yield and it is projected to evaluate more related researches in future.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Path analysis
  • Grain filling rate
  • nitrogen
  • Zinc

مراجع

  1. Bahrani, M .J. & Mesgarbashi, M. (1993). Effects of nitrogen topdressing rates on yields and protein contents of two wheat cultivars in Ahwaz. Iranian Journal of Agricultural Science, 24, 27-39. (In Farsi)
  2. Baivordi, A. (2006). The role of zinc in plant nutrition and soil fertility. Tabriz. Paivar Press. (In Farsi)
  3. Broudly, M., White, P. & Hammond, J. (2007). Zinc in plants. Newphytologist, Tansley review, 173, 677-702.
  4. Corke, H. & Kannenberg, L.W. (1989). Selection for vegetative phase and Actual Filling period duration in short season maize. Crop Sci, 29, 607-612.
  5. Duvick, D.N. (2005). The Contribution of Breeding to Yield Advances in maize (Zea mays L.).Advances in Agronomy, 86, 83-145.
  6. Emam, Y. (2011). Cereal Production. (3rd ed). Shiraz University Press. 190pp. (In Farsi)
  7. Farshadfar, A. (1998). The application of quantitative genetics in plant breeding. Razi University of Kermanshah. 130-132. (In Farsi)
  8. Grassini, P., Specht, J.E., Tollenaar, M., Ciampitti, I. & Cassman, K. (2015).Chapter 2 – High-yield maize–soybean cropping systems in the US Corn Belt. Crop Physiology (Second Edition). Applications for Genetic Improvement and Agronomy.Crop Physiology (Second Edition). 17-41.
  9. Hoeft, R.G. (2004). Maize (Zea mays L.).University of Illinois, Urbana , IL.USA.180pp
  10. Kafi, M., Zand, A., KamKar, B., Sharifi, H. & Goldani, M. (2002). Plant physiology. Mashhad University Press. (In Farsi)
  11. Karimian, N. (1995). Effect of Nitrogen and Phosphorus on Zinc Nutrition of Corn in a Calcareous Soil. Journal of Plant Nutrition, 18(10), 221-226.
  12. Kumar, K. V., Sudarshan, M. R. Dangi, K. S. & Reddy, S. M. (2013). Character association and path coefficient analysis for seed yield in quality protein maize Zea mays L. Journal of Research ANGRAU, 41(2), 153-157.
  13. Larson, K. & Schweissing, F. (2001). Strategies for zinc fertilization of dry land corn and sorghum, 19 No. Agronomy News.
  14. Maafpourian, M. (1994). The effect of Zinc sources and Sulphuric acid on growth and absorption of Zinc  in Maize and its  chemical types in Soil. M.Sc. Dissertation, Shiraz University. Shiraz, Iran. (In Farsi)
  15. Malakooti, M.J. & Riazi hamedani, A. (1991). Fertilizers and soil fertility. Tehran University Press. (In Farsi)
  16. Masoni, A., Ercoli, L. & Mariotti, M. (1996). Spectral properties of leaves deficient in Iron, Sulphure, Magnesium and Manganese. Agronomy Journal, 88, 937-943.
  17. Noormohammadi, Gh., Siadat, A. & Kashani, A. (2001). Cereal production. Shahid Chamran University Press. (In Farsi)
  18. Ranjan, C. (2003). Effect of metal toxicity on plant growth and metabolism: 1. Zinc. Agronomic, 23, 3-11.
  19. Reddy, P.A., Marker, Sh., Lavanya, G.R., Chandra, K. R., Govardhan, G. & Sravan, T. (2013). Character Association and Path Analysis in Maize (Zea mays L.). Trends in Biosciences, 6(4), 471-474.
  20. Regina, H. (2008). Influence of Macro-and Micro nutrient fertilization on fungal contamination and fumonisin production in corn grains. Food Control, 19, 36-43.
  21. Saeedi, G. (2008). The effect of some   macro and microelements on grain yield and other agronomic characters on (Sesamum indicum L.) in Isfahan. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 45, 379-402. (In Farsi)
  22. Seyyedi, A. (1999). Evaluation of density effects and the kind of Nitrogen distribution on yield and its components at grain maize (single cross 704). M.Sc. Dissertation, Shiraz University. Shiraz, Iran. (In Farsi)
  23. Yazdandoost, M. & Rezaie, A. (2001). Evaluation of morphological and physiological source of grain yield by path analysis. Agronomy Science Journal, 4(32), 671-680. (In Farsi)
  24. YI, Z., Wang, P., Tao, H., Zhang, H. & Shen, L. (2008). Effect of types and application rates of nitrogen fertilizer on the development and nitrogen utilization of summer maize, Front Agric. China 2(1), 44-49.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 خرداد 1393
  • تاریخ بازنگری: 09 اردیبهشت 1394
  • تاریخ پذیرش: 13 اردیبهشت 1394
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار