بررسی مدیریت علف‌های هرز آفتابگردان با استفاده از مالچ مرده و زندۀ گندم سیاه (Fagopyrum esculentum Moench)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان

2 استادیار، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان

چکیده

در کشاورزی ارگانیک، گیاهان پوششی در غیاب علف­کش­ها نقش مهمی در مدیریت علف‌های هرز در مقایسه با کشاورزی متداول ایفا می­کنند. به‌منظور ارزیابی اثر مدیریت مالچ و تراکم بوتۀ گیاه پوششی گندم سیاه (Fagopyrum esculentum) در کنترل علف‌های هرز آفتابگردان، آزمایشی مزرعه­ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1390 در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام گرفت. آزمایش شامل فاکتور مدیریت گیاه پوششی (مالچ مرده و مالچ زنده) و تراکم گیاه پوششی (صفر، 36، 78 و 100 بوته در متر مربع) بود. همچنین یک کرت به‌عنوان شاهد عاری از علف هرز (کشت خالص آفتابگردان) در نظر گرفته شد. زیست­تودۀ علف‌های هرز به‌طور معنا­داری تحت تأثیر تراکم گندم سیاه قرار گرفت، ولی اثر مدیریت مالچ بر زیست­تودۀ علف هرز معنا­دار نبود. به‌بیان دیگر مالچ زنده و مرده اثر یکسانی بر علف‌های هرز داشتند.گندم سیاه به‌عنوان مالچ زنده و مرده زیست­تودۀ مجموع علف‌های هرز را به‌ترتیب تا 91 و 88 درصد نسبت به تراکم صفرکاهش داد. همچنین بین تراکم گیاه پوششی و زیست­تودۀ علف‌های هرز همبستگی منفی دیده شد. با این حال عملکرد آفتابگردان با افزایش تراکم گندم سیاه از 36 به 100 بوته در متر مربع کاهش یافت. به‌طور کلی گندم سیاه در تراکم 36 بوته کاهش معناداری بر زیست­تودۀ علف‌های هرز و جلوگیری از کاهش عملکرد دانه داشت. بنابراین به‌نظر می­رسد استفاده از این گیاه به‌عنوان گیاه پوششی در تراکم 36 بوته از لحاظ صرفۀ اقتصادی و کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی نسبت به کنترل شیمیایی علف‌های هرز در آفتابگردان مناسب­تر باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on Weed Management in Sunflower using Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) as Living and Dead Mulch

نویسندگان [English]

  • Mohammad Anjil Ela 1
  • Alireza Yousefi 2
  • Majid Poryusof 2
  • Reza Fotovat 2
1 Graduate Student, College of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran
2 Assistance Professor, College of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran
چکیده [English]

In the absence of herbicides, cover crops play an important role for weed management in organic than in conventional farming. Therefore, in order to evaluate the effects of cover crop management and plant density of buckwheat (Fagopyrum esculentum) as cover crop on weed suppression, a field experiment was conducted at the Research Farm of University of Zanjan, during the growing season of 2011. The experimental design was a randomized complete block design on the factorial basis with three replications per treatment. The experiment included cover crop management (dead mulch and living mulch) and cover crop plant density (0, 36, 78, 100 plants m-2). A plot also assigned as weed free check (sunflower monocropping). It was observed that weed biomass significantly affected by buckwheat density (P≤0. 01). However, weed biomass did not affected by cover crop management. In other words, dead or living mulch had similar effects on weed biomass production. Buckwheat as living and dead mulch reduced weed biomass up to 91% and 88%, respectively, compared with no cover crop plots (the density of zero). There was also a negative correlation between cover crop density and weed biomass. Moreover, sunflower grain yield was also reduced with increasing buckwheat density from 36 to 100 plants m-2. Buckwheat at the density of 36 plant m-2 significantly decreased the weed biomass and saved grain yield, indicating that using this plant as cover crop can be more cost-effective and more environment-friendlier than chemical weed control in sunflower.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cover crop
  • integrated weed management
  • organic farming