کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی بر عملکرد دانه و روغن گاوزبان‌(Borago officinalis L.)‌ تحت تنش کمبود‌آب

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: زراعت

2 دانشجوی ارشد

چکیده

به منظور بررسی اثرات کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی بر عملکرد دانه و روغن گاوزبان‌ تحت تنش کمبود‌‌ آب، آزمایش مزرعه‌ای در سال1390 در کرمانشاه به‌ صورت کرت‌های خرد شده، در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تنش کم‌آبی شامل 4 سطح با قطع یکبار آبیاری در مراحل رویشی‌‌، زایشی، رویشی+ زایشی‌ و بدون تنش (آبیاری نرمال)‌ به عنوان عامل اصلی و تیمارهای کودی شامل‌ سه ‌سطح 100‌% کودهای شیمیایی‌، 50% کودهای شیمیایی‌‌+‌ زیستی و 25% ‌کودهای شیمیایی‌+ زیستی ‌بود. در این تحقیق از کودهای زیستی نیتروکسین و بیوفسفات استفاده گردید. بر اساس نتایج آزمایش اثر متقابل تیمارهای کم‌آبی و کود بر اکثر صفات معنی‌دار شد. کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی در شرایط تنش کم‌‌آبی اثر معنی‌داری بر حداکثر شاخص سطح برگ، وزن خشک‌کل، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و عملکرد روغن گاوزبان داشتند. بیشترین مقادیر وزن 1000 دانه، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، عملکرد روغن، شاخص سطح برگ و وزن خشک کل در شرایط بدون تنش کم‌آبی و کمترین مقادیر (به جز درصد روغن) در تنش رویشی+زایشی حاصل گردید. بیشترین عملکرد روغن (09/50 کیلوگرم در هکتار) در شرایط بدون تنش مشاهده شد. تیمار50 %‌ کودهای شیمیایی‌‌+ زیستی در تنش رویشی 13 درصد و در تنش زایشی 5/1 درصد عملکرد دانه را نسبت به مصرف 100%‌ کودهای شیمیایی افزایش داد. به نظر می‌رسد مصرف50 %‌ کودهای شیمیایی+زیستی علاوه بر افزایش عملکرد دانه و روغن گاوزبان موجب کاهش خسارت تنش کم‌آبی گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Integrative Applications of Chemical Fertilizers and Biofertilizers on Grain Yield and Oil of Borago officinalis L. under Water Deficit Stress

نویسندگان [English]

  • Ali Sepehri 1
  • afshin karami 2
1
2
چکیده [English]

In order to study the effects of integrative applications of chemical fertilizers and biofertilizers on grain yield and oil of Borago officinalis under water deficit stress, a field experiment was conducted at Kermanshah, Iran, in 2011. Experiment was arranged as split plot under a randomized complete block design with 3 replications. Water deficit stress with four levels was applied as the main factor by interrupting irrigation once in vegetative stage, reproductive¬ stage, vegetative + reproductive stages and without stress (normal irrigation). Fertilizers with three levels including, 100% chemical fertilizer, 50% of chemical fertilizer + biofertilizers, 25% of chemical fertilizer + biofertilizers were allocated to subplots. Biofertilizers included Nitroxin and Biophosphate. Results indicated that the interaction effects of treatments had significant effects on most of the plant criteria. Integrative applications of chemical fertilizers and biofertilizers under water deficit had significant effects on the maximum of leaf area index, total dry weight, the number of buds in plant, grain yield, and oil yield. The highest value of the 1000 grain yield, number of buds in plant, grain yield, oil yield, LAImax and TDWmax were related to normal irrigations and the lowest value (except oil percentages) was achieved in vegetative + reproductive stages. The highest oil yield (50.09 kg/ha) was achieved in normal irrigation. Using 50% of chemical fertilizer + biofertilizers in vegetative stage and reproductive¬ stage increased grain yield by 13% and 1.5%, respectively, in compare to use of 100% chemical fertilizer. It seems that integrative application of 50% chemical fertilizer + biofertilizers could be a useful strategy to improve the yield and the tolerance of Borago officinalis in water deficit stress situation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biophosphate
  • Borago Officinalis. Biofertilizers.
  • nitroxin
  • Water deficit