اثر تیمارهای شکست خواب بر جوانه‌زنی و فعالیت آنزیم‌های آلفا آمیلاز و بتا- 1و3- گلوکاناز در بذر توده‌های مرزنگوش (Origanum vulgare)

نویسندگان

1 دانشجوی ارشد

2 استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده علوم زراعی و دامی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: علوم و تکنولوژی بذر

3 دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده علوم زراعی و دامی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: تکنولوژی بذر

چکیده

خواب بذر ناتوانی موقت بذر زنده در جوانه‌زنی تعریف شده است. روش‌های متفاوتی برای غلبه بر خواب بذر استفاده شده است که بسته به گونه گیاهی و نوع خواب متفـاوت می‌باشد. به منظور شکست خواب و بهبود جوانه زنی بذرهای مرزنگوش در سه توده بومی اصفهان، سمنان و فارس، تیمارهای خراشدهی مکانیکی و شیمیایی، سرمادهی مرطوب، اسید جیبرلیک و پلی اتیلن گلیکول 6000 مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که درصد جوانه زنی توده اصفهان در پاسخ به تیمارها افزایش معنی داری نشان نداد. ولی میانگین زمان جوانه زنی بذرهای این توده با کاربرد پتانسیل 10- بار محلول پلی اتیلن گلیکول به میزان زیادی کاهش یافت (55/1 روز). در توده سمنان و فارس طیف وسیعی از تیمارها، شاخص های جوانه زنی را افزایش دادند. بالاترین درصد جوانه زنی (97/47) و کمترین میانگین زمان جوانه زنی (26/2 روز) در توده سمنان با کاربرد سطح 14- بار پلی اتیلن گلیکول حاصل شد. در توده فارس، سطوح 10- و 14- بار تیمار پلی اتیلن گلیکول و ترکیب تیمارهای سرمادهی و پلی اتیلن گلیکول، شاخص های جوانه‌زنی را نسبت به شاهد به طور معنی داری افزایش دادند، ولی با هم تفاوت معنی داری نداشتند. اما از آنجا که بالاترین درصد جوانه‌زنی در این توده (64 درصد) با تیمار ترکیبی سرمادهی و پلی اتیلن گلیکول حاصل گردید، برای بهبود جوانه زنی این توده توصیه شد. به منظور ارزیابی فعالیت آنزیم های آلفا آمیلاز و بتا- 1و3- گلوکاناز، بذرهای هر توده در معرض تیمارهای توصیه شده قرار گرفتند. در هر سه توده، فعالیت آنزیمی بذرهایی که در معرض تیمارهای شکست خواب قرار گرفته بودند، به طور معنی داری از بذرهای شاهد بیشتر بود. پاسخ های متفاوت به تیمارهای استفاده شده در توده های مختلف بذر مرزنگوش نشان داد که میزان خواب بذر بسته به اقلیم و زادگاه بذر تغییر می‌کند و به طور قابل ملاحظه‌ای از توده‌ای به توده دیگر متفاوت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Seed Dormancy Breaking Treatments on Germination and Alpha-Amylase and Beta 1,3-Glucanase Activity in Different Ecotypes of Origanum vulgare

نویسندگان [English]

  • hadi dehghanpour 1
  • Reza Tavakol Afshari 2
  • Farzad Sharif zadeh 3
چکیده [English]

Seed dormancy is a temporary failure of a viable seed to germinate. Various methods are used for breaking seed dormancy, depending on plant species and type of dormancy. Three seed populations originated from Esfahan, Semnan and Fars provinces were exposed to different seed dormancy breaking treatments such as mechanical and chemical scarification, humid chilling, GA3 and polyethylenglycol 6000 in order to break dormancy and improve seed germination. Unlike Semnan and Fars populations, Isfahan population did not show a significant positive reaction to treatments. Applying polyethyleneglycol solution of -10 bar for Semnan population and combination of moist chilling and polyethyleneglycol solution for Fars population resulted in the highest germination parameters. Germination percentage reached to 47.97% in Semnan and 64% in Fars population and mean germination time reached to 1.55 and 2.26 days, respectively. Activity of ?- amylase and ?-1,3-glucanase enzymes in seeds of oregano showed that non-dormant seeds exhibited significantly higher activity than dormant seeds. Different responses of oregano populations to applied treatments showed that intensity of dormancy is related to climate and origin of seeds and differs considerably among populations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • 3- Glucanase.
  • Oregano
  • Seed dormancy
  • Seed dormancy breaking treatments