مطالعه تنوع ذخایر توارثی عدس با منشأ اقلیمی گرم و خشک ایران

نویسندگان

1 دانشجوی سابق ارشد

2 موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال وبذر،عضوهیئت علمی ، دکتری اصلاح نباتات

چکیده

در این تحقیق تنوع ژنتیکی 178 نمونه عدس (Lens Culinaris Medik) عمدتاً با منشاء مناطق اقلیمی گرم کشور همراه با لاین‌های امیدبخش، توده‌های بومی اردبیل و خلخال به عنوان لاین‌های شاهد در سال 1388 مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت مشاهده‌ای و بدون تکرار یعنی در قالب آزمایش طرح آگمنت در مزرعه تحقیقاتی بانک ژن گیاهی ملی ایران در کرج اجرا شد. نتایج بررسی تنوع صفات با استفاده از آمار توصیفی نشان داد که به ترتیب صفات تعداد غلاف در گیاه، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه دارای بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی بوده و از تنوع بالایی در جمعیت برخوردار بودند. بر اساس شاخص شانون نسبی رنگ زمینه پوسته و شدت ریزش غلاف از تنوع بالایی برخوردار بودند. نتایج حاصل از محاسبه ضرایب همبستگی ساده و دوبه‌دو صفات نشان داد که بین صفات عملکرد تک بوته، تعداد غلاف در گیاه و عملکرد غلاف خشک همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت و این صفات بیشترین تأثیر را روی عملکرد بذر تک بوته داشتند. نتایج تجزیه به عامل‌ها نشان داد که در مجموع دو عامل مستقل مجموعاً 25/79 درصد از کل تغییرات صفات مورد ارزیابی را توجیه نمودند. تجزیه خوشه‌ای مواد ژنتیکی مورد مطالعه را در 4 گروه قرار داد. متراکم‌ترین خوشه از نظر صفات کمی و کیفی خوشه اول با تعداد 67 نمونه و بیشترین فاصله ژنتیکی در خوشه دوم با مقدار 66/26 برآورد گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Variation of Lentil Germplasm Originated from Warm and Dry Climate Zone of Iran

نویسندگان [English]

  • mahsa ghafari 1
  • shahin vaezi 2
1
2
چکیده [English]

In order to study genetic diversity in 178 accessions of lentil (Lens culinaris Medik) originated from warm climate regions of Iran, this experiment was conducted in 2009 at research farm of the National Plant Gene Bank of Iran in Karaj. Experimental design was an augmented experiment with six blocks and each block containes 30 accessions. Accessions were compared with promising lines including Khalkhal and Ardebil landraces as control lines. The descriptive analysis results showed that seed number per plant, number of pods per plant, 100 seed weight and grain weight per plant had the most coefficient of variation and phenotypic diversity. Presence of ground color of testa and pod shedding had high diversity according to shannon index. The positive and significant correlations were found between the pod yield and other traits like the number of seed per plant, number of pod per plant and these traits had the highest effect on seed yield per plant. The results of factor analysis showed that two independent factors explained 79.25% of the variation of the traits. Four subgroups were recognized with cluster analysis and major subgroup had 67 accessions, but the highest genetic distance was estimated in second cluster.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diversity
  • Gene bank.
  • germplasm
  • Lentil