بررسی تأثیر کودهای فسفری شیمیائی و زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم عدس (Lens culinaris L.) در شرایط متفاوت رطوبتی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

2 استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

3 استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

4 دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

5 استادیار مؤسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و اثر کودهای شیمیائی و زیستی فسفری بر عملکرد و درصد پروتئین دانه در دو رقم عدس مقاوم و حساس به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج) در سال زراعی 1389-1388 انجام شد. عامل اصلی شامل سه سطح آبیاری (آبیاری پس از 70، 100 و 130 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) به کرت‌های اصلی و عوامل فرعی شامل نوع کود فسفری (شاهد بدون کود، 100% کود شیمیایی فسفری، 50% درصد کود شیمیایی فسفری+کود زیستی و کود زیستی (باکتری سودوموناس سویه های 93 و 187 و باکتری ازتوباکتر) به همراه دو رقم ILL6039 و زیبا عدس به صورت فاکتوریل به کرت‌های فرعی اختصاص یافتند. در این آزمایش صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، پروتئین دانه و شاخص برداشت مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که تیمار رقم زیبا و کود تلفیقی در سطح شاهد آبیاری (70 میلی‌متر) بیشترین میزان عملکرد دانه (1404 کیلوگرم در هکتار) را حاصل نمود. همچنین استفاده از کود تلفیقی (کود زیستی+50% کود شیمیایی فسفری) در تمامی سطوح مختلف آبیاری عملکرد دانه بیشتری را نسبت به سایر تیمارهای کودی تولید نمود. لذا به منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی به لحاظ مسائل زیست محیطی می‌توان استفاده از کود تلفیقی را در تولید گیاه عدس در شرایط متفاوت رطوبتی توصیه نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Biofertilizer and Chemical Phosphorus Fertilizers on Yield and Seed Protein of Two Different Lentil Cultivars (Lens culinaris L.) under Different Irrigation Regimes

نویسندگان [English]

  • Morad Mohammadi 1
  • Hossein Moghaddam 2
  • Naser Majnoun Hosseini 3
  • Ali Ahmadi 4
  • Kazem Khavazi 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

To evaluate the effect of drought stress, biofertilizer and chemical phosphorus fertilizer on yield and seed protein percentage of two lentil cultivars, an experiment was conducted in split factorial based on CRBD design with 4 replications in research farm of University of Tehran (Karaj-Iran) during 2009-10. The main factor including three irrigation levels (irrigation after 70, 90 and 130 mm evaporation from open pan class A) and sub treatments were the different kind of fertilizer (100% super phosphate triple; seed inoculation with biofertilizer; 50% super phosphate triple+inoculation with biofertilizer; no fertilizer & inoculation or check) along with two lentil varieties (namely; ILL6039 & Ziba, susceptible and tolerant cultivars, respectively). The biofertilizer contained pseudomonas (strains number 93 & 187) and azotobactor. The characteristics recorded were plant height, pods number per plant, seed yield, seed protein content (%) and harvest index. The results indicated that irrigation levels had significant effects on all plant traits (p?0.01). The interaction effects between irrigation and fertilizer, irrigation×variety, fertilizer×variety and the triple interactions had significant effects on all plant traits (p?0.01). Amongst the triple interactions, the variety×fertilizer under irrigation after 70 mm evapotranspiration from open pan (check) produced the highest seed yield. The effect of integrated fertilizer treatment on seed yield in comparison with 100% phosphorus fertilizer at different irrigation levels was better. Therefore, one can conclude from the view point of fertilizer reduction that the combination of 50% phosphorus fertilizer + inoculation with bio-fertilizer can be recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biofertilizer
  • Drought stress
  • Lentil
  • Phosphorus Fertilizer
  • seed inoculation
  • Seed yield