بررسی صفات مهم زراعی و روابط بین آنها تحت شرایط آبیاری طبیعی و تنش خشکی در رگه‌های هاپلویید مضاعف کلزا

نویسندگان

1 دانشجوی سابق دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

2 استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

3 استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

4 دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

5 دانشیار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی

چکیده

به منظور بررسی صفات مهم زراعی کلزا و روابط بین آنها تحت شرایط آبیاری طبیعی و تنش خشکی 135 رگه هاپلویید مضاعف حاصل از تلاقی رگه زمستانه فرانسوی (دارمور) و رگه بهاره کره‌ای (یودال) به همراه هفت واریته تجاری و همچنین والدین مذکور در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در دو شرایط آبیاری طبیعی و تنش خشکی در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی 1387-1386 کشت شدند و صفات تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، ارتفاع پایین‌ترین شاخه فرعی ازسطح زمین، طول گل‌آذین اصلی، تراکم خورجین در گل‌آذین اصلی، عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه درخورجین، طول خورجین، طول نوک خورجین و ضخامت خورجین مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که جمعیت مذکور از نظر صفات مورد ارزیابی دارای تنوع بسیار زیادی بودند که حاصل چندشکلی و پس‌زمینه ژنتیکی متفاوت والدین این جمعیت می‌باشد. نتایج تجزیه همبستگی ساده نشان داد که تعداد روز تا گلدهی دارای بیشترین همبستگی منفی با عملکرد و صفات ضخامت خورجین و وزن هزاردانه به ترتیب دارای بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار با عملکرد دانه بودند. نتایج تجزیه رگرسیون و تجزیه علیت نیز نشان داد که تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع پایین‌ترین شاخه فرعی از سطح زمین و ارتفاع بوته صفات اثرگذار و تعیین‌کننده عملکرد در جمعیت حاضر هستند. عملکرد دانه و وزن هزاردانه صفاتی بودند که به ترتیب بیشترین کاهش را در اثر تنش خشکی متحمل شدند، در حالی که طول خورجین، ضخامت و طول نوک خورجین کاهش معنی‌دار نشان ندادند. رگه‌های هاپلویید مضاعف از طریق تجزیه به مؤلفه‌های اصلی بر اساس شاخص‌های تحمل به خشکی گروه‌بندی شدند و بر این اساس دو مؤلفه اول و دوم مجموعاً 98 درصد از تغییرات داده‌ها را توجیه کردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Important Agronomic Traits and Their Relationships under Normal and Drought Stress Conditions in Doubled Haploid Lines of Oilseed Rape

نویسندگان [English]

  • Abbas Rezaeizadeh 1
  • Vali-allah Mohammadi 2
  • Abbasali Zali 3
  • Hassan Zeynali 4
  • Mohsen Mardi 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

In order to investigate the relationships among yield, yield components and other important agronomic traits in rapeseed under normal and stress conditions, 135 doubled haploid lines derived from the cross between a Korean spring line "Yudal" and a French winter line "Darmor” along with the parents and seven commercial cultivars were evaluated using a simple lattice design with two replications in University of Tehran, in 2009-2010. Measured traits were days to flowering, plant height, height of lowest primary effective branch, length of main inflorescence, seed yield, 1000-seed weight, seed per silique, silique length, silique beak length, silique thickness and silique density. There was a large variation in the population for different traits. Correlation analysis showed that days to flowering and height of lowest primary effective branch had the highest negative and positive correlation with grain yield, respectively. The regression and path analysis showed that days to flowering, height of lowest primary effective branch and plant height as important components having the highest direct effect on grain yield. Reduction of grain yield and 1000-kernel weight were affected mostly by drought stress. Nonetheless some agronomic traits such as pod thickness, pod length and beak length were not significantly changed under drought stress. Doubled haploid lines were grouped using principal components analysis based on drought tolerance indices. The first two principal components explained 98 percent of data variation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Correlation analysis
  • Drought
  • Path analysis
  • rapeseed
  • Yield and yield component