بررسی و مقایسه برخی خصوصیات بیوشیمیایی در ژنوتیپ‌های مختلف آجیلوپس تائوچی (Aegilops tauschii) ایران

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

2 استاد گروه زراعت، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

3 استادیار بانک ژن مؤسسه اصلاح نهال و بذر کرج

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی و مقایسه برخی خصوصیات بیوشیمیایی 50 ژنوتیپ‌ آجیلوپس تائوچی (Aegilops tauschii) ایرانی و رقم کوهدشت به عنوان شاهد زراعی انجام گرفت. هشت صفت مرتبط با عملکرد و مقاومت به تنش‌های زنده و غیر‌زنده در یک طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران در سال 1388 مورد مطالعه قرار گرفت. این صفات شامل فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، اندازه‌گیری محتوی کلروفیل، کارتنوئید و پروتئین محلول کل بود که بر روی بافت برگ انجام و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر تمامی صفات دارای اختلاف معنی‌داری بودند. در تمامی ژنوتیپ‌ها همبستگی معنی‌دار و مثبتی بین میزان کلروفیل a و کارتنوئید وجود داشت، ولی همبستگی بین میزان آنزیم، محتوی کلروفیل و کارتنوئید معنی‌دار نبود. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین پروتئین، آنزیم‌های کاتالاز، پلی‌فنل اکسیداز و پراکسیداز وجود داشت. همچنین یک رابطه منفی و معنی‌دار بین آنزیم کاتالاز با دو آنزیم دیگر (پلی‌فنل اکسیداز و پراکسیداز) مشاهده گردید، اما هیچ همبستگی بین دو آنزیم پلی‌فنل اکسیداز و پراکسیداز وجود نداشت. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی 8 متغیر اولیه را در قالب دو مؤلفه جدید گروه‌بندی نمود که در مجموع این دو مؤلفه 3/69 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. مؤلفه اول 9/42 درصد از تغییرات کل را توجیه کرد که عمدتاً محتوای کلروفیل و کاروتنوئید را در بر می‌گرفت. در حالی که متغیر دوم 4/26 درصد از کل تغییرات را توجیه کرد که عمدتاً پروتئین، آنزیم پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و کاتالاز را شامل می‌شد. همچنین تجزیه خوشه‌ای به روش UPGMA ژنوتیپ‌ها را به 5 گروه تقسیم کرد. نتایج این تحقیق نشان داد که ژنوتیپ‌ها از لحاظ کلیه صفات به طور معنی‌داری متفاوت بودند، برخی از ژنوتیپ‌ها نسبت به ژنوتیپ‌های دیگر و شاهد زراعی دارای میزان بالاتری از این صفات بودند، ‌بنابراین می‌توان از این ژنوتیپ‌های وحشی (بخصوص ژنوتیپ‌ها با میزان بالایی از این صفات) در برنامه‌های اصلاحی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation and Comparison of Biochemical Characteristics in Different Aegilops tauschii Genotypes of Iran

نویسندگان [English]

  • Hamid Hosseinian Khoshro 1
  • Mohammadreza Bihamta 2
  • Arghavan Ali Soltani 1
  • Mohammad Jafar Aghaei 3
چکیده [English]

The objective of this study was to evaluate some biochemical characteristics of fifty Iranian genotypes of Aegilops tauschii and Kohdasht cultivar which was used as a control. Eight important physiological characteristics that were related to crop yield and resistance to biotic and abiotic stress, was studied in a Completely Randomized Design (CRD) with 3 replications in the University of Tehran in 2009. The results of ANOVA showed significant differences among genotypes in all characters. There was positive correlation between chlorophyll content and carotenoid, but the correlation among enzymes, carotenoid and chlorophyll content were not significant. There was significant correlation between protein and enzymes. Also, the negative correlation was detected between catalase and two other enzymes (proxidase and polyphenol oxidase), but there was not any correlation between proxidase and polyphenol oxidase. Principal components analysis classified 8 primary variables in to 2 new components that explained 69.3% of total variations. The first component explained 42% of total variations that mainly included chlorophyll content and carotenoid. The second component explained 26.4% of total variations that mainly included protein and enzymes. Cluster analysis by UPGMA method classified characters in to 5 groups. The results showed that genotypes were significantly different in all characters; therefore, wild genotypes (especially genotypes with high values of these characters) can be used for transferring desirable traits (such as resistance to drought and salinity) to produce cultivars which are suitable for breeding programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aegilops tauschii
  • carotenoid
  • Chlorophyll
  • enzyme