بررسی تأثیر کاربرد سویه‌های همزیست ریزوبیومی و کود نیتروژن بر میزان کلروفیل برگ، عملکرد دانه و اجزای عملکرد در سه رقم لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

4 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

به منظور بررسی تأثیر سویه‌های مختلف ریزوبیومی شامل دو سویه 133، 116 و ترکیب آنها (133 و 116) به همراه مصرف و عدم مصرف کود شیمیایی نیتروژن (شاهد) بر روی خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک سه رقم لوبیا شامل بهمن، درخشان و صیاد آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در سه تکرار در سال زراعی 1389 اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، درصد پروتئین دانه، میزان کلروفیل a و b و پروتئین برگ بودند. تیمار تلقیح باکتری با سویه 116 بیشترین مقدار عملکرد دانه (91/44 گرم در بوته) را تولید کرد. رقم بهمن با تلقیح ترکیب دو سویه 133 + 116 بیشترین تعداد غلاف در بوته (9/57 غلاف در بوته) را نشان داد. رقم صیاد با تیمار بدون تلقیح و تلقیح با سویه 116 به ترتیب با متوسط 07/28 و 05/28 درصد بیشترین مقدار پروتئین دانه را نسبت به سایر ترکیبات تیماری تولید نمودند. با توجه به معنی‌دار شدن اثرات متقابل ارقام لوبیا و تیمارهای کاربرد ریزوبیوم برای تمامی صفات مورد بررسی، مقایسه میانگین برای شناسایی بهترین ترکیب تیمارها انجام گرفت، که در حالت کلی رقم صیاد با تلقیح سویه 116 بیشترین مقادیر عملکرد اقتصادی و سایر صفات مرتبط را نشان داد و به عنوان بهترین ترکیب بجای استفاده از کود شیمیایی نیتروژن می‌تواند معرفی شود. یکی از شاخص‌های خوب برای تعیین وضعیت گیاه از نظر میزان تثبیت نیتروژن، میزان پروتئین برگ است که این صفت در تیمارهایی که حاوی کلروفیل برگ بالاتری بودند وضعیت مطلوب‌تری داشت. رقم درخشان توأم با تلقیح سویه 116 به طور متوسط بیشترین مقدار پروتئین برگ (68/27 درصد) را نسبت به سایر ترکیبات تیماری نشان داد، همچنین بیشترین مقادیر کلروفیل ‌ a و b برای رقم درخشان با تلقیح سویه 133 مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study the Rhizobium Strains Function on Yield & Yield Components, Chlorophyll and Seed Protein of Common Bean Cultivars (Phaseolus vulgaris L.)

نویسندگان [English]

  • Morad Mohammadi 1
  • Naser Majnoun Hosseini 2
  • Alireza Esmaeili 3
  • Mohammad Dashtaki 4
  • Hadi Mohammadalipour 4
1
2
3
4
چکیده [English]

To study the including rhizobium treatment (strain numbers of 133, 116 & combination of them) along with 100% nitrogen fertilizer application and a check (no inoculation & no fertilizer) on certain agronomical and physiological traits of three common bean cultivars (viz. Bahman, Darkhshan & Sayiad) a field experiment was performed at research station of University of Tehran (Karaj-Iran) in 2010, using a randomized complete block design in a factorial arrangement with three replications. The characteristics such as seed yield, pods per plant, seeds per pod, 100 seed weight, seed protein percentage, chlorophyll a & b and leaf protein were measured. Inoculating rhizobium strain 116 produced the highest bean grain yield (44.9 g/Pl.). Bahman cv. with inoculating rhizobium strains of 133+116 gave the highest pods per plant (57.9 pods/pl.). Sayiad cv. with check (no inoculation) and inoculating rhizobium strains of 116 produced the highest seed protein percentage of 28.07 & 28.05% as compared to other treatments, respectively. Considering the significant interaction effect of bean cultivars and rhizobium treatment for all the characteristics, the mean comparison was used to determine the best treatment combinations. Overall, the combination of Sayiad cultivar with rhizobium strain of 116 showed the highest seed yield and traits, which could be as the best combination treatment for replacement of nitrogen fertilizer. A good key for presentation of plant performance in fixing nitrogen would be leaf protein content, for which the treatments with higher chlorophyll content had the best possible growth condition. The bean Darakhsan cv. treated with rhizobium strain of 116 produced the highest leaf protein (27.68%) as compared to other fertilizing treatments; similarly produced the highest chlorophyll content as it was treated with rhizobium strain of 133.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agronomical & physiological traits
  • Common bean cultivars
  • Grain yield
  • Rhizobium strains
  • Seed inoculation.