بررسی اثرات تنش شوری بر جوانه‌زنی بذر، رشد گیاهچه‌ها و کشت پینه ژنوتیپ‎های کلزا

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

2 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

در این تحقیق پاسخ چهار ژنوتیپ مختلف کلزا در مراحل جوانه‌زنی، رشد اولیه گیاهچه‌ها و کشت پینه تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپ‌ها در سطوح مختلف شوری عکس‌العمل‌های متفاوتی داشتند. با این حال افزایش شوری باعث کاهش جوانه‌زنی و رشد بعدی گیاهچه‌ها در تمامی ژنوتیپ‌ها شد. برای هر یک از ژنوتیپ‌ها غلظتی از نمک که باعث 50 درصد کاهش در جوانه‌زنی بذور شد، محاسبه گردید. در کشت پینه در محیط شور نیز مشاهده شد که از نظر وزن تر پینه‌ها و راندمان پینه‌زایی اختلاف بین ژنوتیپ‌ها کاملاً معنی‌دار است. افزایش غلظت نمک در محیط کشت تأثیری بر پینه‌زایی و رشد پینه‌ها نداشت. افزایش شوری در محیط منجر به افزایش تجمع سدیم و کاهش تجمع پتاسیم در بافت پینه شد اما نسبت K/Na در بافت پینه در تمامی ژنوتیپ‌ها با افزایش شوری روند کاهشی داشت. تجزیه همبستگی بین صفات ارزیابی شده در آزمون جوانه‌زنی و رشد پینه حاکی از عدم وجود همبستگی بین پارامترهای رشدی پینه و جوانه‌زنی ژنوتیپ‌‌ها تحت تنش شوری بود. همبستگی بین میزان تجمع K و نسبت K/Na در بافت پینه با درصد جوانه‌زنی بذر در محیط ‌شور مثبت ولی همبستگی میزان تجمع Na با این صفت منفی بود. به طور کلی اطلاعات موجود در ارتباط با تحمل ژنوتیپ‌های مورد استفاده در این تحقیق بر مناسب بودن نسبت K/Na با میزان تحمل به شوری در این ژنوتیپ‌ها اشاره داشت. نتایج این تحقیق بر ارزش پایین تحلیل رشد پینه (رشد لاین‌های سلولی) به‌عنوان معیاری برای ارزیابی تحمل به شوری در کلزا اشاره دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Salt Stress on Seed Germination, Seedling Growth and Callus Culture of Rapeseed (Brassica napus L.)

نویسندگان [English]

  • Ali Ashraf Mehrabi 1
  • Mansour Omidi 2
  • Bahman Fazelinasab 1
چکیده [English]

In this study, responses of four canola genotypes to salt stress in germination test and callus culture stages were investigated. The response of genotypes under salinity levels was significantly different. Higher salinity resulted in less germination and growth of seedling. After callus culturing on liquid saline media, callus fresh weight and callus induction efficiency were significantly different among genotypes. Increasing salt concentration in culture media didn’t have any effect on callus induction and growth, but high accumulation of Na and low K accumulation was detected in calli. Also K/Na ratio decreased with salinity increasing. No correlation between germination and callus growth traits was detected. But the correlation of seed germination percentage with K and K/Na accumulation in treated calli was positive. This correlation was negative with Na accumulation. Results of this research proposed that callus growth analysis on saline media could not be considered as a valuable criterion for evaluation of different genotypes of canola for salinity tolerance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Callus culture
  • germination
  • K/Na accumulation.
  • rapeseed
  • Salt tolerance