اثر شوری آب آبیاری و آبشویی بر خصوصیات شیمیایی خاک و عملکرد گلرنک در منطقه اصفهان

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل

2 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف شوری آب آبیاری و تیمار آبشویی بر خصوصیات شیمیایی خاک، عملکرد، اجزای عملکرد دانه گلرنگ و چگونگی تأثیر این دو تیمار بر جذب عناصر سدیم و پتاسیم در برگ‌های گلرنگ آزمایشی به صورت کرت‌های یکبار خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1388 در ایستگاه تحقیقات زهکشی و اصلاح اراضی رودشت اصفهان انجام شد. تیمارهای طرح شامل سه کیفیت آب آبیاری با شوری‌های 35/3 (شاهد)، 77/8 و 21/11 دسی‌زیمنس بر متر به عنوان کرت اصلی و دو تیمار آبشویی شامل بدون آبشویی وآبشویی بر اساس 75 درصد عملکرد محصول گلرنگ به عنوان کرت‌ فرعی لحاظ شدند. نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی خاک نشان داد تیمار آبشویی سبب کاهش مقدار SAR و میزان یون سدیم بخصوص تا عمق 30 سانتی‌متری خاک گردید. کاهش مقدار سدیم برای تیمار شوری 35/3 و 77/8 دسی‌زیمنس بر متر به ترتیب معادل 1/11 و 9/2 درصد بودند. در این آزمایش تیمار شوری آب آبیاری تأثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه گلرنگ (رقم زاینده‌رود) داشت. با بالا رفتن میزان شوری از 35/3 به 21/11 دسی‌زیمنس بر متر از مقدار عملکرد دانه به میزان 4/67 درصد کاسته شد. عمده تأثیر شوری بر اجزای عملکرد دانه مربوط به میزان بیوماس تولیدی بود که در شوری 21/11 نسبت به 35/3 دسی‌زیمنس بر متر از کاهش 1/71 درصد برخوردار بود. تیمارآبشویی هر چند سبب افزایش عملکرد دانه گلرنگ گردید اما اثر متقابل شوری و تیمار آبشویی تنها برمیزان بیوماس تولیدی معنی‌دار بود. در شوری 21/11 نسبت به 35/3 دسی‌زیمنس بر متر به میزان 2/28 درصد از تجمع پتاسیم کاسته و به مقدار 5/63 درصد بر تجمع سدیم در برگ‌های گلرنگ افزوده شد. در این بین تیمار آبشویی و اثر متقابل شوری و آبشویی تأثیر معنی‌داری بر جذب این دو عنصر نداشتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Irrigation Water Salinity and Leaching Fraction on Soil Chemical Characteristic, Grain Yield, Yield Components and Cation Accumulation in Safflower in Esfehan

نویسندگان [English]

  • Elahe Kamali 1
  • Zaman Shahmohammadi Heydari 1
  • Mostafa Heydari 1
  • Mohammad Feyzi 2
1
2
چکیده [English]

In order to study the effects of irrigation water salinity and leaching fraction on soil chemical characteristic, grain yield, yield components and sodium and potassium contents in leaves of safflower, an experiment was coducted in a split plot design with four replications in 2009 at Roudasht, Isfahan. Treatments included three irrigation water salinities of Q1=3.35, Q2=8.77 and Q3=11.21 dS/m in main plot and two leaching levels, LR0=without leaching and LR1= leaching fraction based on 75% grain yield of safflower in sub plot. Results showed that by using leaching fration, SAR value and the amount of sodium ions reduced, especially at the 30 cm soil depth. Reduction in sodium content in the depth of 0-30 for 3.35 and 8.77 dS/m were 2.9 and 11.1%, respectively. Salinity significantly reduced grain yield of safflower and with rising salinity levels from 3.35 to 11.21 dS/ m, grain yield declined about 67.4%. The main effect of salinity on yield components was found on the biomass production which was reduced by 71% at 11.21 dS/m compared to 3.35 dS/m. This ultimately reduced the percentage of harvest index. Although using leaching fraction increased grain yield of safflower but interaction of salinity and leaching had significantly decreased harvest index and biomass production, but did not have significant effects on grain yield and other yield components. In this study, salinity significantly affect absorption of sodium and potassium. At 11.21 ds/m the amount of absorption of potassium 28.2% decreased and 63.5% of sodium absorption in safflower leaves was increased. The leaching treatment and interaction between salinity and leaching did not have significant effect on the absorption of these two elements.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chemical soil characterstic
  • Grain yield
  • Leaching
  • Safflower.
  • salinity