ارزیابی صفات مرفولوژیک و عملکرد کمی و کیفی ارقام مختلف سورگوم علوفه‌ای Sorghum bicolor (L.) Moench

نویسنده

چکیده

این تحقیق با هدف ارزیابی صفات مختلف هشت رقم سورگوم علوفه‏ای (سویت جامبو، نکتار، چاپر، پاسیفیک بی ام آر، اسپید فید، KFS1، KFS2 و (KFS3در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در چهار تکرار به مدت سه سال (84-1382) اجرا گردید. 115 کیلوگرم در هکتار فسفر (کود فسفات آمونیوم 18%=(P2O5 و در مجموع 183 کیلوگرم در هکتار نینروژن (کود اوره 46%=N) در چهار نوبت مصرف شد. شش صفت شامل عملکرد علوفه تر، علوفه خشک، پروتئین، ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد پنجه در دو چین در هر سال یادداشت‏برداری گردید. جهت برآورد عملکرد، برداشت از سطح 8/7 متر مربع به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین ارقام، سال‌ها و اثر متقابل سال × رقم برای همه صفات مورد بررسی اختلاف معنی‏دار وجود دارد. مقایسه میانگین‏ها (به روش دانکن) نشان داد که بیشترین و کمترین میانگین علوفه تر به ترتیب در ارقام نکتار با 8/186 و چاپر با 2/137 تن در هکتار تولید شد، که با تعداد دیگری از ارقام مورد بررسی از نظر آماری اختلاف معنی‏دار ندارند. از نظر میانگین عملکرد علوفه خشک ارقام سویت جامبو، نکتار، KFS3وKFS2 به ترتیب با تولید 21/39، 11/39، 54/37 و 41/37 تن در هکتار در رتبه اول قرار گرفتند. رقم سویت جامبو بیشترین تعداد پنجه را با 69/3 عدد تولید کرد. بیشترین عملکرد پروتئین علوفه به رقم نکتار با عملکردی معادل 14/3 تن در هکتار تعلق گرفت. بیشترین ارتفاع بوته با 2/224 سانتی‏متر به رقم اسپیدفید و قطر ساقه با 99/17 میلی‎متر به رقم KFS2 تعلق گرفت. رقم چاپر در چهار صفت عملکرد علوفه خشک با 95/32 تن در هکتار، پروتئین با 62/2 تن در هکتار، ارتفاع بوته با 7/181 سانتی‏متر و تعداد پنجه با 11/2 عدد کمترین تولید را به خود اختصاص داد و کمترین قطر ساقه با 33/12 میلی‎متر را رقم اسپیدفید تولید کرد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Different Forage Sorghum Cultivars [Sorghum bicolor (L.) Moench] through an Assessment of Morphological, Quantitative & Qualitative Yield Traits

نویسنده [English]

  • Aziz Fouman
چکیده [English]

Eight forage sorghum cultivars (Sweet jumbo, Nectar, Chopper, Pacific BMR, Speed feed, KFS1, KFS2 and KFS3) were assessed to determine the most suitable traits carrying cultivar, through a randomized complete block design with four replications during 2003-2005. Ammonium phosphate (basd on P2O5) was applied at 115 Kg/ha and 183 Kg/ha of nitrogen (urea-based) at four application times. Six traits, namely green fodder, dry matter, protein yield, plant hieght, stem diameter and tiller number were assessed for each cut. Harvesting was conducted from a 7.8 m2 area. Three years’ data were analysed in a combined analysis and the means compared through Duncan Multi Rang Test (DMRT). Combined analysis of variance showed significant differences among cultivars, years, and cultivar × year interactions. A comparsion of means indicated that, Nectar and Chopper cvs. produced the highest vs. the lowest green fodder of 186.8 and 137.2 t/ha, respectively. They did not significantly differe from some other cultivars. As for dry matter yield, the cultivars Sweet jumbo, Nectar, KFS3 and KFS2 with mean yields of 39.21, 39.11, 37.54 & 37.41 t/ha, respectively ranked the top. Sweet jumbo produced the highest tiller number per plant (3.69) while Nectar yielded the highest protein (3.14 t/ha). The highest plant height (224.2 cm) and stem diameter (17.99 mm) belonged to Speed feed and KFS2, respectively. Among the cultivars, Chopper produced the lowest dry matter (32.95 t/ha), protein yield (2.62 t/ha), plant height (181.7 cm) and tiller number per plant (2.11), however the lowest stem diameter (12.33 mm), belonged to Speed feed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forage Sorghum
  • Hybrid variety
  • Pure line cultivar
  • Tiller number
  • yield