اثر مقدار بذر بر صفات مهم زراعی در سه رقم کلزای زمستانه

نویسندگان

چکیده

به منظور ارزیابی اثر مقدار بذر بر صفات مهم زراعی سه رقم کلزای زمستانه، آزمایشی در طی سال های زراعی 86-1385 و 1387-1386 به صورت کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. ارقام کلزا شامل اوکاپی (V1)، مودنا (V2) و لیکورد (V3) و مقدار بذر شامل 6 کیلوگرم درهکتار (S1)، 8 کیلوگرم درهکتار (S2) و10کیلوگرم درهکتار (S3) به ترتیب به عنوان فاکتورهای اصلی و فرعی بودند. نتایج نشان داد که ارقام کلزا از لحاظ کلیه صفات به جز میزان روغن دانه متفاوت بودند. لیکورد بیشترین عملکرد دانه (7/4213 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (07/31 درصد) و عملکرد زیست توده (4/13071 کیلوگرم در هکتار) را داشت. مقادیر بذر از نظر برخی صفات از قبیل تعداد دانه در خورجین، تعداد خورجین در بوته، ارتفاع بوته، تعداد شاخه‎های فرعی، تعداد روز تا رسیدگی، عملکرد تک بوته و انتقال مجدد ماده خشک، تفاوت معنی‎داری داشتند. بیشترین عملکرد دانه و انتقال مجدد ماده خشک در مقدار 6 کیلوگرم بذر در هکتار به دست آمد. با افزایش مقادیر بذر، عملکرد دانه، اجزای عملکرد و انتقال مجدد ماده خشک از اندام‎های هوایی گیاه به دانه کاهش یافت. کلزای رقم لیکورد در مقدار بذر 8 کیلوگرم در هکتار (88 بوته در مترمربع) بیشترین عملکرد دانه را داشت و در مقدار بذر 6 کیلوگرم در هکتار (66 بوته در مترمربع) بیشترین مقدار شاخص برداشت را دارا بود. همبستگی مثبت و معنی‎داری بین عملکرد دانه و بسیاری از صفات نظیر وزن هزار دانه، تعداد دانه در خورجین، تعداد خورجین در بوته، ارتفاع بوته، تعداد شاخه‎های فرعی، تعداد روز تا رسیدگی و طول دوره رسیدگی، میزان روغن، عملکرد روغن، شاخص برداشت، عملکرد زیست توده، عملکرد تک بوته و انتقال مجدد ماده خشک وجود داشت. همچنین همبستگی انتقال مجدد ماده خشک با تمامی صفات به جز تعداد روز تا خاتمه گلدهی و میزان روغن مثبت و معنی‎دار و با طول دوره گلدهی منفی و معنی‎دار بود. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر می‎رسد که کلزای رقم لیکورد و مقدار بذر 6 کیلوگرم در هکتار در شرایط اراک و مناطق مشابه قابل توصیه باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Seeding Rate on Important Agronomic Traits in Three Winter Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars

نویسندگان [English]

  • Marefat MostafaviRad
  • Akbar Mir Abdulhagh hezavei
چکیده [English]

To evaluate the effect of seeding rate on important agronomic traits in three winter rapeseed (Brassica napus L.) cultivars, two field experiments were carried out as split plot arrangement in a complete block design with three replications during 2006-2008 growing seasons. Three rapeseed cultivars (Okapi, Modena and Licord) and three seeding rates (6, 8 and 10 kg/ha)) were randomized in main plots and in sub-plots, respectively. The results revealed that rapeseed cultivars had significant differences for all traits except for grain oil content. Licord had the highest grain yield (4213.72 kg/ha), harvest index (31.07%), and biological yield (13071.4 kg/ha). Significant differences were observed among different seeding rates for some such traits as grain number per silique, silique number per plant, plant height, secondary branch number per plant, days to maturity, grain yield per plant, and dry matter remobilization. The highest grain yield and dry matter remobilization were obtained for the 6 kg/ha seeding rate treatment. Increased seeding rate diminished grain yield, yield component and dry matter remobilization from the aboveground plant parts to grain. Licord had the highest grain yield and harvest index on 8 (88 plants per m2) and 6 (66 plants per m2) kg/ha seeding rates, respectively. There were positive significant correlations between grain yield and the most of the traits namely 1000-grain weight, grain number per silique, silique number per plant, plant height, secondary branch number per plant, days to maturity, maturity duration, grain oil content, oil yield, grain protein content, harvest index, biological yield, grain yield per plant and dry matter remobilization. Also the correlation coefficient between dry matter remobilization and all the traits except days to end of flowering and grain oil content was positive and significant. According to the results obtained in this experiment, it seems that Licord variety accompanied by the 6 kg/ha seeding rate to be recommendable in Arak region, as well as in similar agroecological conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agronomic traits
  • Correlation
  • rapeseed
  • remobilization
  • Seeding rate