اثر کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر و کارآیی آنها بر عملکرد بذر چغندر بذری

نویسندگان

چکیده

این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر روی عملکرد بذر و انواع کارآیی مصرف عناصرغذایی در بذر پلی‌ژرم 7233 چغندرقند طی سه‌سال(80-1378) در ایستگاه تحقیقات‌کشاورزی اردبیل (آلاروق) اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل با دو عامل نیتروژن شامل چهار مقدار صفر(شاهد)، 100، 200 و 300کیلوگرم نیتروژن‌خالص درهکتار از منبع اوره و فسفر شامل سه سطح صفر(شاهد)، 100 و 200 کیلوگرم فسفر درهکتار از منبع سوپرفسفات تریپل درقالب طرح بلوک‌های کامل‌تصادفی با چهار تکرار به‌مورد اجرا گذاشته شد. هر کرت‌آزمایشی از هشت ردیف‌کاشت با فواصل 65سانتی‌متر به‌طول 10 متر تشکیل شد. سه گروه کارآیی عناصرغذایی شامل کارآیی‌زراعی، کارآیی فیزیولوژیک و کارآیی بازیافت‌ظاهری برآورد و درنهایت کارآیی مصرف نیتروژن و فسفر محاسبه‌شد. نتایج آزمایش نشان‌دادکه مصرف نیتروژن و فسفر تأثیر معنی‌داری روی عملکردخام و عملکرد بذر قابل‌فروش نداشت. این درحالی بود که نیتروژن در سطح‌احتمال یک‌درصد تأثیر معنی‌داری روی عملکرد بذراستاندارد قادربه جوانه‌زنی گذاشت، به‌نحوی که سطوح شاهد تا 200 کیلوگرم نیتروژن درهکتار، عملکرد بذر استاندارد قادربه جوانه‌زنی مشابهی ازلحاظ ‌آماری داشته و افزایش مصرف نیتروژن تا سطح 300 کیلوگرم درهکتار، با کاهش معنی‌دار عملکردبذر همراه‌شد. درمقایسه با نیتروژن، مصرف فسفر نیز گرچه از کارآیی‌فیزیولوژیک بالاتر (به‌طور متوسط 269/1 کیلوگرم بر کیلوگرم) برخوردار بود اما به‌واسطة پایین‌بودن کارآیی بازیافت‌ظاهری (9/12 درصد) درمجموع، مصرف هر کیلوگرم فسفر به‌طور متوسط حدود 365/0، 590/0 و 460/0کیلوگرم به‌ترتیب بر عملکردخام، بذر قابل‌فروش و بذر استاندارد قادربه جوانه‌زنی افزود. کارآیی فیزیولوژیک فسفر (269/1 کیلوگرم بر کیلوگرم) درمقایسه با نیتروژن (225/0کیلوگرم بر کیلوگرم) بیشتر بود. این درحالی بود که کارآیی بازیافت‌ظاهری نیتروژن (به‌طور متوسط 3/77درصد) حدود شش برابر فسفر(9/12) بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Evaluation of Nitrogen and Phosphorous Efficiency in Sugar Beet Seed Bearing Plants

نویسندگان [English]

  • S. SADEGH ZADE HEMAYATI
  • Z. A. RANJI
چکیده [English]

To assess the effects of different levels of nitrogen and phosphorous on yield and nutrient use efficiency of sugar beet (polygerm seed (Cv. 7233)), this study was carried out in 1999-2001 in Ardabil Agricultural Research Station (Alarough). The experiment contained two factors of: nitrogen in 4 levels (control, 100, 200 and 300 Kg N/ha) and phosphorous in 3 levels (control, 100 and 200 Kg P2O5/ha) in four replications based on a randomized complete block design. Each plot consisted of 8 rows each with a length of 10 meters and interspacing of 65 cm. During the study, Agronomic or Economic (AE), Physiological Efficiency (PE), Apparent Recovery Efficiency (ARE), and Mineral Nutrient Efficiency (MNE) were assessed. Results indicated no significant effects of nitrogen and phosphorous application on crude and saleable seed yield. But application of nitrogen significantly (<0.01) affected the standard and viable seed yield, in a way that control levels until 200 kg/ha had statistically the same viable standard seed yield with the further increase in nitrogen application up to 300 kg/ha leading to a significant decrease in seed yield to 833 kg/ha. Although phosphorous application led to a higher PE as compared with N application (1.269 kg/kg), but of each kilogram addition of phosphorous result in an increase in crude, saleable and viable standard seed yield of only 0.365, 0.590 and 0.460 kg, respectively. PE, as a result of phosphorous application (1.269 kg/kg) was higher than that of nitrogen (0.225 kg/kg), while ARE due to nitrogen application (77.3%) was greater than ARE due to phosphorous application (12.9%) by sixfold

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agronomical efficiency
  • Apparent recovery efficiency
  • Mineral nutrient efficiency
  • nitrogen
  • Phosphorous
  • Physiological efficiency
  • Seed yield
  • Sugar beet seed