مدل شبیه سازی مرحله‌های نمو دو رقم گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) بهاره با استفاده از دما و طول روز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

به‌منظور تعیین مدل‌های برآوردی و بررسی نقش طول روز و دما در تعیین طول دوره و سرعت نمو دو رگۀ (لاین) گلرنگ در سه مرحله از سبز شدن تا رسیدگی، 10 درصد گلدهی تا رسیدگی و از تکمه‌دهی تا رسیدگی آزمایشی در دو سال زراعی 1390 و 1391 در اصفهان طراحی شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. تاریخ‌های کاشت در کرت اصلی و رگه­ها در کرت‌های فرعی جای گرفتند. تاریخ‌های کاشت در سال90 (15 اردیبهشت، 31 اردیبهشت، 15 خرداد، 31 خرداد، 15 تیر و 31 تیر) و در سال 91 عبارت بودند از (15 اسفند،30 اسفند، 15 فروردین، 31 فروردین، 15 اردیبهشت، 31 اردیبهشت، 15 خرداد، 31 خرداد) و رگه‌های مورد بررسی، اصفهان-14 و IL111 بودند. نتایج نشان داد، با تأخیر در کاشت طول دورۀ روز پس از سبز شدن تا رسیدگی در هر دو سال کاهش یافت. در مرحلۀ سبز شدن تا رسیدگی برای هر دو رگه توان چهارم میانگین کمینۀ دما مهم‌ترین توجیه‌کنندۀ تغییرات طول دوره در این مرحله بود. در مرحلۀ 10 درصد گلدهی تا رسیدگی، مهم‌ترین توجیه‌کنندۀ تغییرات طول دوره در هر دو رگه مکعب طول روز بود. در مرحلۀ تکمه‌دهی تا رسیدگی نیز در هر دو رگۀ مکعب طول روز نقش مهمی داشت. دو رگۀ گلرنگ در بیشتر موارد واکنش‌های یکسانی را به طول روز و فراسنجه (پارامتر)های گرمایی از خود نشان دادند. لذا متغیرهای دمایی به همراه طول روز بخش اعظم تغییرات مرحله‌های نموی مختلف را توجیه می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Simulation model of spring safflower by temperature and day length

نویسنده [English]

  • Ali Soleymani
Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan Iran
چکیده [English]

In order to estimating model and considering day length and temperature development stages the growth period and plant development rate and role of factors and equations to estimate development stages, an experiment was conducted in two years, 2011 and 2012 in Isfahan. A split plot layout with randomized complete block design with 3 replications was used. The planting dates in 2011 were 5th May, 21th May, 5th Jun, 21th Jun, 5th July, 21th July, and in 2012 were 5th Mar, 21th Mar, 5th Apr, 21th Apr, 5th May, 21th May, 5th Jun and 21th Jun. Isfahan-14 and IL111 were used, which were late maturity and early maturity, respectively. Meteorological data in two years included daily maximum, minimum and mean temperatures and the mean of each temperature variable considered for period length. The results showed that duration of all three development stages were reduced as planting was delayed. From emerging to maturity in two cultivars, mean temperature explained the most part of variation. From emerging to 10 percentage of flowering DL3 and from segmented stage to maturity, DL3 explained most part of variation for two cultivars. It can be concluded that lines showed the same reactions to day length and variables, and day length play an important role on changes of development stages, but the rate of these factors were different.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development stage
  • simulation
  • spring safflower
  • temperature
  1. Bouman, B. A. & Vanler, H. H. (2005). Description and evaluation of the rice growth model ORYZA2000 under nitrogen limited conditions. Wagening University.
  2. Cholaky, L., Fernandez, E. M., Asnal, W. E., Giayetto, O. & Plevich, Y. J. O. (1993). Safflower (Carthamus tinctorius L) sowing date in Riocuarto (Cordoba, Argentina). In Proceedings of 3th International Safflower Conference, 14-18 June, Beijing, China, pp395-402.
  3. Dadashi, N. & Khajepour, M. R. (2003). Effect of temperature and day length on stage developments of different safflower genotypes in field. M.Sc. thesis. Department of Agriculture Engineering, Isfahan University of Technology. (in Farsi)
  4. Delpozo, A., Huidobro, J. G., Novoa, R. & Villaseca, S. (1997). Relationship of base temperature to development of spring wheat. Experimental Agriculture, 23, 21-36.
  5. Estilai, A. & Knowles, P. F. (1995). Aneuploids in safflower. Crop Science, 20, 516-518.
  6. Hans-Henming, M., Morisson, R. J., Blackshaw, R. E. & Roth, B. (1998). Safflower production on the Canadian prairies. Graph comp printers Lt., Letherbridge, Alberta.
  7. Johnston, A. M., Tanaka, D. L., Miller, P. R., Brandt, S. A., Nielsen, D. C., Lafond, G. P. & Riveland, N. R. (2002). Oilseed crops for semiarid cropping systems in the Northern Great Plains. Agronomy Journal, 94, 231-240.
  8. Keisling, T. C. (1982). Calculation of length of day. Agronomy Journal, 72, 758-759.
  9. Koutroubas, S. D. & Papakosta, D. K. (2005). Adaptaion, grain yield and oil content of safflower in Greece. In: Proceeding of 6th International Safflower Conference, 6-10 June, Istanbul, Turkey, pp161-166.
  10. Koutroubas, S. D., Papakosta, D. K. & Doitsinis, A. (2009). Phenotypic variation in physiological determinants of yield in spring sown safflower under Mediterranean conditions. Field Crops Research, 112, 199-204.
  11. Mundel, H. H., Morrison, R. J., Blackshaw, R. E., Entz, T., Roth, B. T., Gaudiel, R. & Kiehn, F. (1994). Sowing date effect on yield, quality and maturity of safflower. Canadian Journal of Plant Science, 74, 261-266. 
  12. Reinbrecht, C., Barth, S., von Witzke-Enbrecht, S., Frick, C., Elfadi, E., Kahnt, G., Becker, H. C. & Claupein, W. (2005). Screening of a worldwide safflower collection for adaptation to humid temperature climates and cultivation in organic farming. In: Proceeding of 6th International Safflower Conference, 6-10 June, Istanbul, Turkey, pp236-242.
  13. Sedding, M., Jolliff, G. D. & Orf, J. H. (1990). Night temperature effects on soybean phenology. Crop Science, 29, 400-409.
  14. Singh, S., Angadi, S. V., Grover, K., Begna, S. & Auld, D. (2016). Drought response and yield formation of spring safflower under different water regimes in the semiarid Southern High Plains.   Agricultural Water Management, 163, 354-362.
  15. Tomar, S. S. (1995). Effect of soil hydrothermal regimes on the performance of safflower planted on different dates. Crop Science, 175, 141-152.
  16. Weiss, E. A. (2000). Oilseed crops. Blackwell Publishing limited, London, UK.
  17. Wilcox, J. R. & Frankenberge, E. M. (1987). Indeterminate and determinate soybean responses to planting date. Agronomy Journal, 79, 1074-1078.