تأثیر سطوح مختلف برخی از انواع تنظیم‌کنندۀ رشد اکسین بر ریشه‌دهی قلمۀ یونجه (Medicago sativa L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

2 دانشیار، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

3 استاد، مؤسسۀ تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

چکیده

یونجه یک گیاه دگرگرده‌افشان است، به‌طوری‌که نگهداری و افزونش مواد گیاهی انتخاب‌شده در برنامه‌های اصلاحی از راه بذر امکان‌پذیر نیست. افزونش رویشی گیاهان انتخاب‌شده از راه قلمه، افزونش سریع و قابل‌اعتماد همسانه (کلون)‌های یونجه را امکان‌پذیر می‌کند. در این پژوهش ریشه‌زایی قلمه‌های سه بوم‌جور (اکوتیپ) نیک‌شهری، همدانی و سکوئل را پس از قرار گرفتن در سطوح مختلف محلول‌های تنظیم‌کنندۀ رشد اکسین، ایندول استیک اسید (IAA) و ایندول بوتریک اسید (IBA) در غلظت‌های 0 (شاهد)، 25، 50، 100، 200 و400 mgl-1 به مدت‌زمان 8، 16 و 24 ساعت بررسی شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام یافت. نتایج تحقیق نشان داد، هیچ ریشه‌ای در تیمار بدون تنظیم‌کنندۀ رشد تولید نشد، درحالی‌که در همۀ سطوح دیگر ریشه‌زایی القا شد. تفاوت معنی‌داری بین نوع اکسین IAA و IBA و همچنین مدت‌زمان قرار گرفتن در محلول اکسین مشاهده نشد. اگرچه قلمه‌هایی که در محلول اکسین به میزان mgl-1 100 به مدت 16 ساعت قرار گرفته بودند. بیشترین میزان ریشه‌زایی و توسعۀ ریشه را نشان دادند. در بین بوم‌جور‌های یونجۀ بررسی‌شده، مشخص شد که بوم‌جور نیک‌شهری بیشترین میزان ریشه‌زایی را در بین تیمارهای مورد بررسی دارد. بنابراین افزونش برون شیشه‌ای از راه قلمه، به‌عنوان روشی سریع، کارآمد و ارزان نسبت به دیگر روش‌های افزونش رویشی می‌تواند در برنامه‌های بهنژادی یونجه مانند تولید رقم (واریته)‌های مصنوعی، دورگ (هیبرید)، نگهداری و افزونش نسل‌های خودبارورشده در شرایط گلخانه استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effects of different auxin solutions on rooting of Alfalfa (Medicago sativa L.) cuttings

نویسندگان [English]

  • Vida Ghotbi 1
  • Hamid Dehghani 2
  • Rajab Choucan 3
  • Ahmad Moeini 2
1 Ph.D Candidate, Department of Plant Breeding, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Plant Breeding, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Professor, Seed and Plant Improvement Research Institute, Karaj, Iran
چکیده [English]

Alfalfa is a cross-pollinating forage crops, so that maintenance and multiplication of selected plant material from breeding programs through seed is impossible. Vegetative propagation of selected plants through cutting allows rapid and reliable multiplication of alfalfa clones. This study examined the root development of three ecotypes of alfalfa cuttings after dipping in two auxin’s growth regulators, IAA (Indole acetic acid) and IBA (indole butyric acid) different solutions include 0, 25, 50, 100, 200 and 400 mgl-1 for 8, 16 and 24 hours. The study was performed in a split split split design with three replications. The results indicated that untreated cuttings with regulators produced no roots, while, all auxin treatments stimulated rooting on almost cuttings. Dipping treatments in 100mgl-1 of auxin solutions for 16 hour produced better root development than others. Among studied alfalfa ecotypes, Nikshahri showed highest rooting development. This method is more rapid, efficient and cost-effective than other vegetative reproduction methods in alfalfa which can be utilized in breeding programs such as producing synthetic and hybrid varieties and also maintenance and reproduction of different selfing generations in alfalfa.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alfalfa clones
  • indole acetic acid
  • indole butyric acid
  • vegetative propagation

مراجع

  1. Abdullah, A. T. M., Hossain, M. A. & Bhuiyan, M. K. (2005). Propagation of laktan (Baccaurea sapida Muel.Arg.) by mature stem cutting. Research Journal of Agriculture and Biological Science, 1(2), 129-134.
  2. Abedi, S., Zare, N., Asghari Zakaria, R., Sheikhzadeh Mosaddegh, P. & Shokrpour, M. (2015). In vitro regeneration of some Iranian alfalfa (Medicago sativa L.) genotypes via somatic embryogenesis. Iranian Journal of Plant Biology, 22, 39-50. (in Farsi)
  3. Avci, S., Cocu, S., Aasim, M., Sancak, C. & Ozcan, S. (2010). Effects of treating with auxin solutions on rooting of cuttings of sainfoin (Onobrychis viciifolia). Tropical Grasslands, 44, 123-127.
  4. Beegum, S. A., Martin, K. P., Zhang, C. L., Nishitha, I. K., Ligimol, M., Slater, A. & Madhusoodanan, P. V. (2007). Organogenesis from leaf and internode explants of Ophiorrhiza prostrata, an anticancer drug (camptothecin) producing plant. Electronic Journal of Biotechnology, 10 (1), 114-123.
  5. Bingham, E. T., Hurley, L. V., Kaatz D. M. & Saunders, J. W. (1975). Breeding alfalfa which regenerates from callus in culture. Crop Science, 15, 719-721.
  6. Blythe, E. K., Sibley, J. L., Ruter, J. M. & Tilt, K. M. (2004). Cutting propagation of foliage crops using a foliar application of auxin. Scientia Horticulturae, 103, 31–37.
  7. Danehloueipour, N., Yan, G., Clarke, H. J. & Siddique, K. H. M. (2006). Successful stem cutting propagation of chickpea, its wild relatives and their interspecific hybrids. Australian Journal of Experimental Agriculture, 46(10), 1349-1354.
  8. De Klerk, G. J., Ter Brugge, J. & Marinova, S. (1997). Effectiveness of indoleacetic acid, indolebutyric acid and naphthalene acetic acid during adventitious root formation in vitro in Malus ‘Jork 9’. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 49,39-44.
  9. Eliasson, L. & Areblad, K. (1984). Auxin effects on rooting in pea cuttings. Physiologia Plantarum, 61, 293-297.
  10. Griffith, J. R. L. (1998). Tropical Foliage Plants: A Grower’s Guide. (Ball Publishing: Batavia IL).
  11. Hartmann, H. T., Kester, D E., Davies, J. R. F. T. & Geneve, R. L. (2002). Plant Propagation: Principles and Practices. (7th ed) Prentice-Hall: Upper Saddle River, NJ.
  12. Henrique, A., Campinhos, E.N., Ono, E.O. & Pinho, Z. (2006). Effect of plant growth regulators in the rooting of Pinus cuttings. Brazilian Archives of Biology and Technology, 49(2), 189–196.
  13. Hill, R. R. Jr., Shenk, J. S. & Barnes, R. F. (1988). Breeding for yield and quality. In: A. A. Hanson, D. K. Barnes & R. R. Hill (Ed.) Alfalfa and alfalfa improvement. (pp. 809–825.) ASA, CSSA, SSSA, Madison, WI.
  14. Iantcheva, A., Slavov, S., Prinsen, E., Vlahova, M., Onckelen, H. V. & Atanassov, A. (2005a). Embryo induction and regeneration from root explants of Medicago truncatula after osmotic pre-treatment. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 81, 37–43.
  15. Iantcheva, A., Vlahova, M. & Atanassov, A. (2005b). Investigation of the potential of two wild medicago spesies–Medicago orbicularis and Medicago arabica for in vitro callusogenesis and direct organogenesis. Biotechnology and Biotechnological Equipment, 14, 27-31.
  16. Iantcheva, A., Vlahova, M., Hanhtrinh, T., Brown, S.C., Slater, A., Elliott, M.C. & Atanassov, A. (2001). Assessment of polysomaty, embryo formation and regeneration in liquid media for various species of diploid annual Medicago. Plant Science, 160, 621-627.
  17. Maleki Band, S., Jafari, M., Ghadimizadeh, M. & Bernousi, I. (2013). Plant regeneration via direct organogenesis in three Alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars using stem nodal explant. Seed and Plant Improvement Journal, 29(1), 65-80. (in Farsi)
  18. Michaud, R., Lehman, W. F. & Rumbaugh, M. D. (1988). World distribution and historical development. In: A. A. Hanson, D. K. Barnes & R. R. Hill (Ed), Alfalfa and alfalfa improvement. (pp. 26–82 ) ASA, CSSA, SSSA, Madison, WI.
  19. Mofidian, M. A., Movahedi, Z. & Dehghani, H. (2009). Yield stability analysis for superior alfalfa ecotypes from cold regions in iran- using univariate methods. Iranian Journal of Crop Science, 11, 162-173. (in Farsi)
  20.  Pupilli, F., Damiani, F., Nenz, E. & Arcioni, S. (1992). In vitro propagation of Medicago and Lotus species by node culture. In Vitro Cellular and Developmental Biology Plant, 28,167-171.
  21. Rosier, Ch. L., Frampton, J., Goldfarb, B., Blazich F. & Wise, F. C. (2004). Growth stage, auxin type, and concentration influence rooting of Virginia Pine stem cuttings. Hort Science, 39 (6), 1397-1402.
  22. Scasta, J. D., Trostle, C. L. & Foster, M. A. (2012). Evaluating alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars for salt tolerance using laboratory, greenhouse and field methods. Journal of Agricultural Science, 4, 90-103.
  23. Sevimay, C. S., Kendir, H. & Sancak, C. (1994). Determination of a suitable method in fast propagation of alfalfa clones. Journal of Field Crops Central Research Institute, 3, 159-17. (in Turkish)
  24. Shao, C. Y., Russinova, E., Iantcheva, A., Atanassov, A., Mc Cormac, A., Chen, D. F., Elliott, M. C. & Slater, A. (2000). Rapid transformation and regeneration of alfalfa (Medicago falcata L.) via direct somatic embryogenesis. Plant Growth Regulation, 31, 155-166.
  25. Syed, H., Ahsan-Ul-Haq, M. & Shah, T. M. (2002). Vegetative propagation of Chickpea (Cicer arietinum L.) through stem cutting. Asian Journal of Plant Sciences, 1(3), 218-219.
  26. Tabbakh, E. E. & Massengale, M. A. (1965). Rooting Alfalfa Stem Cuttings. https://arizona.openrepository.com/arizona/bitstream/10150/299472/1/pa-17-02-21-22.pdf
  27. Tesfaye, M., Kevin, A. T., Silverstein, B., Bruna, B. D., Bucciarelli, B., Samac, D. A. & Vance, P. V. (2006). The affymetrix medicago gene Chip® array is applicable for transcript analysis of alfalfa (Medicago sativa). Functinal Plant Biology, 33, 783-788.
  28. Veronesi, F., Huyghe, C. & Delgado, I. (2006). Lucerne breeding in Europe: results and research strategies for future developments. Grassland Science in Europe, 11, 232-242.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 اردیبهشت 1395
  • تاریخ بازنگری: 11 مرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 15 آبان 1395
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار