ارزیابی محتوای پروتئین دانه، عملکرد و صفات مهم زراعی برخی رقم‌های رشد محدود و نامحدود لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) تحت تأثیر تاریخ‌های مختلف کاشت در تالش (گیلان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

3 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

به­منظور ارزیابی کمیت و کیفیت عملکرد برخی رقم‌های رشد محدود و رشد نامحدود لوبیا در واکنش به تاریخ­های مختلف کاشت، آزمایشی در بهار و تابستان سال 1393 به­صورت کرت‌های خردشده (اسپلیت پلات) با طرح پایۀ بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقۀ تالش انجام شد. پنج تاریخ کاشت شامل 15 و25 اردیبهشت، 4 خرداد، 14 خرداد، 24 خرداد و شش رقم لوبیا شامل صدری (تیپ رونده)، گلی (تیپ رونده)، اختر (تیپ ایستاده)، پاک (تیپ نیمه رونده) و درسا (تیپ رونده) به همراه رقم محلی پاچ­باقلا (تیپ ایستاده) به­عنوان شاهد به‌صورت تصادفی به­ترتیب در کرت­های اصلی و کرت­های فرعی قرار گرفتند. رقم پاک بیشترین عملکرد دانه را در نخستین تاریخ کاشت (15 اردیبهشت) داشت، ولی تفاوت معنی­داری بین عملکرد دانۀ رقم پاک و تودۀ پاچ­باقلا وجود نداشت. بالاترین شمار غلاف در بوته در تاریخ کاشت اوّل در رقم پاک به دست آمد. بیشترین عملکرد زیست­توده به اثر متقابل رقم پاک و تاریخ کاشت پنجم (24 خرداد) اختصاص داشت. افزون بر این، میزان پروتئین دانۀ لوبیا در کشت­های دیرهنگام افزایش یافت. به‌طوری‌که رابطۀ معکوس بین عملکرد دانه و محتوای پروتئین دانۀ لوبیا وجود داشت. در شرایط اقلیمی تالش، شاخص­های مهم افزایش عملکرد دانه در تودۀ بومی و رقم‌های مورد بررسی لوبیا شامل شمار غلاف در بوته، شمار دانه در غلاف، وزن صد دانه و شاخص برداشت بود. به‌طورکلی، تاریخ کاشت اول (15 اردیبهشت) سبب افزایش عملکرد دانه به­ترتیب در رقم پاک و تودۀ بومی پاچ­باقلا  در شرایط اقلیمی منطقه شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of seed protein content, yield and important agronomic traits of some determinate and indeterminate bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars as affected by different sowing dates in Talesh (Guilan)

نویسندگان [English]

  • Behzad Jamalzehi 1
  • Marefat Mostafavi-Rad 2
  • Mohammad Hosein Ansary 3
1 Former M. Sc. Student, Department of Agronomy and Plant Breeding, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
2 Assistant Professor, Horticulture Crops Research Department, Guilan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rasht, Iran
3 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran
چکیده [English]

In order to evaluate yield and seed protein of some determinate and indeterminate bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars response to different sowing dates, a field experiment was performed in 2014 cropping season as split plot arrangement based on complete block design with three replications in Talesh, Iran. Five sowing dates including of 5 May, 15 May, 25 May, 4 June,14 June and five bean varieties including of Sadri (indeterminate), Goli (indeterminate), Akhtar (determinate), Pak (semideterminate), Dorsa (indeterminate) and along with local Pach bean colony (determinate) as check were randomized in main plots and sub plots, respectively. In this experiment, semideterminate Pak variety had the highest seed yield at the first sowing date (5 May). But, there was not significant difference between seed yield of semideterminate Pak variety and determinate local Pach bean colony. The highest pod number per plant obtained in semideterminate Pak variety under the first sowing date (5 May). The highest biological yield belonged to semideterminate Pak variety at the fifth sowing date (14 June). In addition, seed protein content increased in delayed sowing date. So that, there was inverse relationship between seed yied and seed protein content. Under Talesh climatic condition, important indices for seed yield enhancing in studied local bean colony and varieties were comprised pod number per plant, seed number per pod, 100 seed weight and harvest index. In general, the first sowing date (5 May) caused to enhance seed yield in semideterminate Pak variety and determinate local Pach bean colony under region climatic condition, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bunch and Runner types
  • Cultivar
  • pach bean
  • seed protein
  • Sowing date

مراجع

  1. Amini, R., Alizadeh, H. & Yousefi, A. (2014). Interference between red kidneybean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars and redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.). European Journal of Agronomy, 60, 13-21.
  2. Bagheri, A., Mahmoudi, A. & Ghezeli, F. (2001). Common beans research for crop improvement (Translated). Mashhad Ferdowsi University Press, Mashhad, Iran.
  3. Bastidas, A. M., Setiyono, T. D., Dobermann, A., Cassman, K. G., Elmore, R. W., Greaf, G. L. & Specht, J. E. (2008). Soybean sowing date: The vegetative, reproductive and agronomic impacts. Crop Science, 48, 727-740.
  4. Batty, K., Eddridge, D. I. L. & Simpson, M. (2002). Soybean response to different planting patterns and dates. Agronomy Journal, 74, 675-679.
  5. Bihamta, M. R., Peighambari, S. A., Masoudi, B. & Babaii, H. R. (2008). Evaluation of planting date effect on some agronomic traits in determinate, semi determinate and indeterminate soybeans. Iranian Journal of Agronomy and Plant Breeding, 4(1), 40-59. (in Farsi)
  6. Carvalho, S. J. & Christoffoleti, P. J. (2008). Competition of Amaranthus species with dry bean plants. Science Agriculture, 65, 239-245.
  7. Confalon, A., Lizaso, J., Ruiz Nogueira, B., Lopez Cedron, F. X. & Sau, F. (2010). Growth, par use efficiency and yield components of field grown vicia faba under different temperature and photoperiod regimes. Field Crops Research, 115, 140-148.
  8. Crenz, J. H., Manschadi, A. M., Uygur, F. N. & Sauerborn, J. (2005). Effects of environment and sowing date on the competition between faba bean and the parasitic weed Orobanche Crenata. Field Crops Research, 93, 300-313.
  9. De Bruin, J. L. & Pedersen, P. (2008). Soybean seed yield response toplanting date and seed rate in the upper Midwest .Agronomy Journal, 100(3), 696-703.
  10. Egli, D. B. & Bruening, W. P. (2000). Potentiol of early maturing soybean cultivars in late planting. Agronomy Journal, 92, 532-537.
  11. FAO. (2012). FAOSTAT. Crop Production Data.
  12. Farahanipad, P., Paknejad, F., Fazeli, F., Elkaei, M. N. & Davodifar, M. (2013). Effect of planting date on dry matter and yield components in four soybean cultivars. Quarterly Iranian Journal of Agronomy and Plant Breeding, 8(1), 203-212. (in Farsi)
  13. Ghanbari, A. A. & Taheri Mazandarani, M. (2003). Effects of sowing date and plant density on yield of spotted bean. Seed and Plant, 4, 483-496. (in Farsi)
  14. Haghi Abi, K. & Khorgami, A. (2011). Forecast developmental stage of soybean cultivars using temperature and day length. Journal of Crop Production, 3(1), 1-11. (in Farsi)
  15. Hasanzadeh, A., Rahimi Karizaki, A., Nakhzari Moghadam, A. & Biabani, A. (2013).  The combined effect of terminal heat the end of growth season and competition between plants on phenology, yield and components yield in faba bean. Electronic Journal of Crop Production, 6(4), 151-163. (in Farsi)
  16. Hashemabadi, D. & Sedaghathoor, SH. (2006). Study of mutual effect of the sowing date and plant density on yield and yield components of winter Vicia faba L. Journal of Agricultural Science, 12(1), 135-141. (in Farsi)
  17. Khajehpour, M. (1998). Principles and Fundamental of Agronomy. Esfahan Industrial University. 411 pp. (in Farsi)
  18. Khalil, S. K., Wahab, A., Rahman, A., Muhammad, F., Wahab, S., Khan, A. Z., Zubair, M., Shah, M. K., Khalil, I. H. & Amir, R. (2010). Density and planting date influence phonological development assimilate partitioning and dry matter production of faba bean. Pakistan Journal of Botany, 46, 3831-3838.
  19. Latifzadeh, M., Abotalebiyan, M.A., Zavareh, M. & Rabiei, M. (2013). Effects of Seed Priming and Sowing Dates on Seedling Emergence, Yield and Yield Components of a Local Genotype Bean as a Double Crop in Rasht. Iranian Journal of Field Crop Science, 44(1), 23-33. (in Farsi)
  20. Lopez Bellido, F. J., Lopez Bellido, R. J., Kasem Khalil, S. & Lopez Bellido, L. (2008). Effects of planting date on winter Kabuli chickpea growth and yield under rainfed Mediterranian conditions. Agronomy Journal, 100(4), 957-964.
  21. Malik, C. S., Sowanton, C. J. & Michaels, T. E. (1993). Interaction of white bean (Phaseolus vulgaris) cultivars, row spacing and seed density with annual weeds. Weed Science, 41, 62-68.
  22. Mehrpoyan, M., Noormohammad, G., Mirhadi, M. G., Haidari Sharifabad, H. & Shirani Rad, H. (2011). Effect of nutrient element uptake in three cultivar of common bean. Iranian Journal of Pulses Research, 2(1), 1-20. (in Farsi)
  23. Mobaser, H., Rezaei, A. M., Karimi, M. & Eftekhari, A. 2006. Effect of row spacing and different sowing dates on phenology traits and grain yield of cow pea. In: Proccedings of 9th Iranian Crop Sciens Congress. 27-29 Aug., Tehran University, Abooreyhan Compus. (in Farsi)
  24. Robinson, S. L. & Wilcox, J. R. (2001). Comparison of determine and indeterminate soybean nearisolinesand their response to row spacing and planting date. Crop Science, 38, 1554-1557.
  25. Shonnard, G. C. & Gepts, P. (1994). Genetic of heat tolerance during reproductive development in common bean. Crop Science, 34, 1168-1175.
  26. Weaver, D. B., Akridge, R. L. & Thomas, C. A. (1991). Growth habit, planting date and row-spacingeffects on late-planted soybean. Crop Science, 31, 805-810.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 آبان 1394
  • تاریخ بازنگری: 19 بهمن 1394
  • تاریخ پذیرش: 20 اردیبهشت 1395
  • تاریخ انتشار: 01 خرداد 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار