بررسی پایداری عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های زمستانۀ کلزا به‌روش ابرهارت و راسل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

2 دانشیار، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

3 استادیار، مؤسسۀ تحقیقات اصلاح و تهیۀ نهال و بذر

4 استادیار، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

چکیده

برای مطالعۀ پایداری عملکرد لاین‌های کلزا، آزمایش‌هایی در ایستگاه‌های کرج، تبریز، کرمانشاه، اراک و‌ همدان با استفاده از ده لاین زمستانۀ کلزا به‌همراه دو رقم شاهد و سه لاین امیدبخش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1388-90 اجرا شد. تجزیۀ واریانس در محیط‌های مختلف نشان داد که بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ عملکرد دانه اختلاف معنی‌دار وجود دارد. تجزیۀ واریانس مرکب حاکی از معنی‌دار بودن اثر متقابل سه‌جانبۀ ژنوتیپ×سال×مکان بود. لاین‌های L183، HW101، SW101، Karaj1، Karaj2 و SW103 به‌ترتیب با عملکرد دانۀ 647/4، 595/4، 556/4، 443/4، 441/4 و 306/4 تن در‌ هکتار نسبت به میانگین کل برتر بوده و دارای متوسط رتبه و واریانس رتبۀ کمتری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها بودند. تجزیۀ پایداری به‌روش ابرهارت و راسل بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ عملکرد دانه تفاوت‌های معنی‌داری نشان داد. واریانس مربوط به محیط (خطی) معنی‌دار و بیانگر وجود رابطۀ خطی بین عملکرد ژنوتیپ‌ها در ‌هر محیط با شاخص محیطی بود. ژنوتیپ‌های L183، SW101، SW103، HW101، Karaj1 و Karaj2 با داشتن میانگین عملکرد بیشتر، ضریب رگرسیون معادل یک و واریانس انحراف از خط رگرسیون غیرمعنی‌دار، جزو لاین‌های پرمحصول و پایدار بودند و می‌توان از آنها برای مطالعات تکمیلی به‌منظور کشت در مناطق سرد و معتدل سرد استفاده کرد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of seed yield stability in winter rapeseed (Brassica napus) genotypes using Eberhart and Russell’s method

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Jafari 1
  • Rasool Asghari Zakarya 2
  • Bahram Alizadeh 3
  • Omid Sofalyan 4
  • Naser Zare 4
1 M.Sc. Student, Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil
2 Associate Professor, Faculty of Agriculture, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil
3 Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Institute (SPII), Karaj
4 Associate Professor, Faculty of Agriculture, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil
چکیده [English]

In order to study the seed yield stability of oilseed rape lines, a series of experiments were carried out at Karaj, Kermanshah, Tabriz, Hamedan and Arak agricultural experiment stations using 10 lines, two control varieties of winter rapeseed and 3 promising lines (a total of 15 genotypes) in randomized complete block designs with three replications for two cropping seasons (2009-11). Analysis of variance showed that there was significant differences among genotypes in different environments in terms of yield. Combined ANOVA revealed significant interaction of genotype×year×location. The Lines L183, HW101, SW101, Karaj1, Karaj2 and SW103 with seed yields 4.647, 4.595, 4.556, 4.443, 4.441 and 4.306 (t/ha) respectively, were better than overall mean and had lower ranks and rank variance than others. Eberhart and Russell stability analysis method showed significant differences between genotypes for grain yield. Environmental variance (linear) was significant and showed a linear relationship between the genotypes in each environment with the environmental index. Genotypes L183, SW101, SW103, HW101, Karaj1 and Karaj2 with highest yield, coefficient of regression equal to unity and non-significant deviation from regression line were the most stable genotypes. Therefore, these genotypes can be used in further studies and eventually for cultivation in cold and mild cold regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cold and mild cold regions
  • Grain yield
  • rapeseed
  • Stability

مراجع

  1. Anderson, T.W. & Darling, D.A. (1952). Asymptotic theory of certain goodness-of-fit criteria based on stochastic processes. Annals of Mathematical Statistics, 23, 193-212.
  2. Becker,H.C. & Leon, J. (1988). Stability analysis in plant breeding. Plant Breeding, 101, 1-23.
  3. Comstock, R.E. & Moll, R.H. (1963). Genotype-environment interactions. In: W.D. Hanson and H.F. Robinson (Eds.). Statistical Genetics and Plant Breeding. (pp. 146-196). National Academy of Sciences-National Research Council, Washington, D. C. 982pp.
  4. Delacy, I.H., Basford, K.E., Cooper, M., Bull, J.K. & McLaren, C.B. (1996). Analysis of multi-environment trials. An historical perspective. In: M. Cooper and G.L. Hammer (Eds.). Plant Adaptation and Crop Improvement. (pp. 39-124) CAB International. USA.
  5. Eagles, H.A. & Frey, K.J. (1977). Repeatability of the stability-variance parameter in oats. Crop Science, 17, 253-256.
  6. Eberhart, S.A. & Russell, W.A. (1966). Stability parameters for comparing varieties. Crop Science, 6, 36 - 40.
  7. Fallahi, H.A., Yusefi, A., Nikkhah, H.R. & Nori Rad Davaji, A.M. (2007). Yield stability analysis of promising genotypes of barley in warm climate of the Northern region. Pajouhesh & Sazandegi, 76, 103-111. (In Farsi).
  8. Honarnajad, R., Dorosti, H., Mohammad Salehi, M.S. & Tarang, A. (1997). Assessment of stability and adaptability in rice varieties in different environmental conditions. Seed and Plant Improvement Journal, 4(13), 32-42. (In Farsi).
  9. Javidfar, F., Alemkhomaram, M.H., Amiri Oghan, H. & Azizinia, S. (2004). Yield stability analysis of winter canola (Brassica napus L.) genotypes. Seed and Plant Improvement Journal, 20(3), 315-328. (In Farsi).
  10. Kang, M.S. & Martin, F.A. (1987). A review of important aspects of genotype- environmental interaction and practical suggestion for sugarcane breeders. Journal of American Society of Sugarcane Technology, 7, 36-38.
  11. Khoshnazar, R., Ahmadi, M.R., & Ghannadha, M. R. (1998). Assessment of yield adaptability of rapeseed genotypes and lines. Proceedings of  5th Iranian Congress of Crop Production and Plant Breeding. 31 Aug- 4 Sept. 1998, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran.
  12. Lin, C.S. & Binns, M.R. (1991).Genetic properties of four type of stability parameter. Theoretical Applied Genetics, 82, 505-509.
  13. Lin, C.S., Binns, M.R. & Lefkovitch, L.P. (1986). Stability analysis: Where do we stand? Crop Science, 26, 894-900.
  14. Mahler, K.A. & Auld, D.L. (1991). Effect of production environment on yield and quality of winter rapeseed in the U.S.A. In: D.I. McGregor (ed.) Proc Proceedings of 8th International Rapeseed Congress, 9-11 July 1991. Saskatoon, Canada.
  15. Porter, P.M. (1991). Agronomic practice for canola growth in South Carolina, U.S.A. In: D.I. McGregor (ed.). Proceedings of 8th International Rapeseed Congress, 9-11 July 1991. Saskatoon, Canada.
  16. Raymer, P.L. (1991). Selection of suitable canola cultivars for winter production in the Southeastern United States. In: D.I. McGregor (Ed.). Proceedings of 8th International Rapeseed Congress, 9-11 July 1991. Saskatoon, Canada.
  17. Romagosa, I. & Fox, P.N. (1993). Genotype x environment interaction and adaptation. In: M.D. Hayward, N. Bosamark, and I. Romagosa (Eds.). Plant Breeding: Principles and Prospects. (pp. 373-390). Chapman and Hall, London.
  18. Satterthwaite, F.E. (1946). An approximate distribution of estimates of variance components. Biometrics Bulletin, 2, 110-114.
  19. Shahbazpour Shahbazi, A. (1997). Assessment of seed yield stability in different genotypes of soybean. Seed and Plant Improvement Journal, 3(4), 12-21. (In Farsi).
  20. Svensk, H. (1978). Breeding for increased yield in double-low spring rape. In: Proceedings of 5th International Rapeseed Congress, 12-16 June 1978. Malmo, Sweden.

 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 بهمن 1392
  • تاریخ بازنگری: 21 مرداد 1393
  • تاریخ پذیرش: 11 مهر 1393
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار