ارزیابی پتانسیل انتقال مجدد در وضعیت کاهش منبع در ارقام زراعی گندم ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

ذخایر ساقه از منابع مهم تأمین‌کنندۀ مواد پرورده در وضعیت کاهش منابع فتوسنتزی محسوب می‌شوند. هدف تحقیق حاضر، تعیین پتانسیل انتقال مجدد به‌عنوان عامل مهم ثبات عملکرد در وضعیت تنش‌های محیطی و نیز سازوکار جبرانی در ارقام زراعی گندم با درجات مختلف محدودیت منبع در وضعیت کاهش منبع بود. ازاین‌رو مطالعۀ حاضر در دو آزمایش جداگانه، در سال زراعی 1389 در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه تهران اجرا شد. آزمایش اول به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بود که در آن 36 رقم گندم، فاکتور اصلی؛ و سه شدت حذف برگ شامل شاهد (ND)، حذف همۀ برگ‌ها (FD) و حذف همۀ برگ‌ها به‌جز برگ پرچم (PD)، فاکتور فرعی بود. آزمایش دوم به‌صورت طرح بلوک کامل تصادفی شامل 36 رقم گندم و حذف فتوسنتز جاری بود. حذف برگ و حذف فتوسنتز جاری در مرحلۀ 15 روز بعد از گلدهی انجام گرفت. نتایج نشان داد که متوسط کاهش وزن دانه در تیمارهای PD و FD به‌ترتیب 8 و 22 درصد بود. رقم فونگ نیز بیشترین عملکرد دانه در وضعیت تیمارهای PD و FD را داشت. عموماً ارقامی که دارای ذخیره‌سازی بیشتری بودند واکنش کمتری به حذف برگ نشان دادند. همچنین تنوع گسترده‌ای در مقدار انتقال مجدد ارقام مشاهده شد و رقم کراس‌شاهی بیشترین انتقال مجدد را داشت. مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه به‌طور میانگین 36 درصد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of remobilization potential under source limited condition in Iranian wheat cultivars

نویسندگان [English]

  • Hossein Noori 1
  • Ali Ahmadi 2
  • Kazem Poustini 2
1 MSc. Student, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Professor, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

Wheat stem reserves can be an important contributor to grain particularly under decrease in the source strength through defoliation. The aim of this research was to study ability remobilization as important contribution on yield stability under drought conditions and to investigate their intrinsic compensatory mechanism in the wheat cultivars with different degrees of resource limitations under source limited conditions. To test this hypothesis, two separate field experiments were carried out at research field of university college of Agriculture and Natural Resources, university of Tehran (located in Karaj) during 2010-2011 growing seasons. First experiment was carried out in a split plot design based on RCBD that included 36 wheat cultivars and different levels of defoliation (non-defoliated control (ND), removal of all leaves (FD), removal of all leaves except the flag leaf (PD)) and the Second experiment as a randomized complete block design that included 36 wheat cultivars and chlorophyll desiccation. The plants were defoliated and desiccation in 15 day after flowering growth stage. The result showed that removal of all leaves except the flag leaf (PD) and all leaves (FD) caused reduction of grain weight by 8% and 22%,  respectively. Also highest grain yield were obtained of Fongh cultivar in PD and FD treatment. Generally cultivars with higher accumulation were less affected by defoliation treatments. Wide ranges of remobilization were detected between cultivars and highest remobilization was obtained of Crossed Shahi cultivar. Contribution of stem reserves to grain yield was by 36%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • defoliation
  • source
  • stem reserves
  • wheat cultivar