تحلیل آماری عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در لاین‌های امیدبخش تریتیکاله تحت تأثیر تاریخ کاشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

 به‌منظور تعیین مناسب‌ترین تاریخ کاشت لاین‌های امیدبخش تریتیکاله، این تحقیق به‌صورت آزمایش کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان در دو سال زراعی  90-1389 و 91-1390 اجرا ‌شد. عامـل اصلی چهـار تاریخ کـاشت (از پنجم آبـان به‌فـاصلۀ 15روز) و عـامـل فـرعی شامل چهار لاین امیـدبخش تریتیکاله بود. نتایج نشان داد که اثر سال برای روز تا ظهور سنبله و رسیدگی فیزیولوژیکی، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و سرعت رشد دانه معنادار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت×لاین، فقط برای شاخص برداشت، و اثر تاریخ کاشت فقط بر تعداد سنبله در متر مربع معنادار بود. تفاوت لاین­ها از نظر روز تا ظهور سنبله، شاخص برداشت، وزن هزاردانه، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و دورۀ رشد دانه معنا‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه با 6268 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت بیستم آبان به‌دست آمد. همبستگی عملکرد دانه به‌جز سرعت پرشدن دانه، با کلیۀ صفات مثبت و معنا‌دار بود. عملکرد دانه با تأخیر در تاریخ کاشت نسبت به محدودۀ زمانی مذکور، عمدتاً به‌دلیل کوتاه شدن دورۀ پر شدن دانه کاهش یافت. با توجه به تابع تعریف پلی‌نومیال تغییرات عملکرد دانه به‌عنوان تابعی از تغییرات تاریخ کاشت، 26 آبان به‌عنوان نقطۀ بهینۀ تاریخ کاشت تعیین شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of yield and its related traits of triticale promising lines affects by sowing date agricultural and natural resource research centre of Khuzestan

نویسندگان [English]

  • Iraj Lakzadeh
  • Ahmad Naderi
Instructor, Khuzestan Agriculture and Natural Resource Research Center, Iran
چکیده [English]

In order to determine the optimum planting date under deficit output area, this research was carried-out in 2010-11 and 2011-12 cropping seasons, in split-plot arrangement, using complete randomized block design with three replications in Khuzestan Agriculture and Natural Resource Research Center. Main and sub plots were consisted of four planting dates (Oct. 27 with 10 days interval) and four superior lines, respectively. Results showed that effect of year was significant for days to heading and physiological maturity, biological yield, grain yield, grain number per spike and grain growth rate. The interaction effect of planting date × genotype was significant only for harvest index. The effect of planting date was significant for spike per unit area. Genotypes difference were significant for days to heading, harvest index, thousand grain weight, spike per unit area, grain number per spike and grain growth period. The highest grain yield with 6268 Kg/ha was obtained in the second planting date. Except grain filling rate, correlations of grain yield were positively significant with all other traits. Grain yield decreased in response to planting delay, mainly due to the reduction of grain filling period. According to the polynomial equation of grain yield trend, Nov. 17 determined as the optimum planting point.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological yield
  • garin filling period
  • harvest index