اثر نیتروپروساید سدیم بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای قرمز تحت تنش کم‌آبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکدۀ بوعلی سینای همدان

2 استادیار، دانشکدۀ بوعلی سینای همدان

چکیده

به‌منظور بررسی کاربرد نیتروپروساید سدیم بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا تحت تنش کمبود آب، آزمایش مزرعه‌ای در سال 1391 در همدان به‌صورت اسپلیت فاکتوریل، در قالب بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تنش کم­آبی شامل قطع یک‌بار آبیاری در مراحل رویشی، زایشی، رویشی+ زایشی و بدون تنش (آبیاری کامل) در کرت­های اصلی؛ و ارقام (اختر و درخشان) و محلول­پاشی نیتروپروساید سدیم در سه غلظت 0، 150و 300 میکرومول به‌صورت فاکتوریل در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد برهمکنش تیمار کم­آبی و محلول­پاشی اثر معنا­داری بر تعداد شاخۀ فرعی در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در هر دو رقم داشت. تنش رویشی+ زایشی در رقم‌های اختر و درخشان به‌ترتیب حدود 34 و 5/35 درصد عملکرد دانه را کاهش داد. تنش زایشی در مقایسه با تنش رویشی در رقم‌های اختر و درخشان به‌ترتیب حدود 6 و 5/6 درصد سبب کاهش بیشتر عملکرد دانه شد. غلظت 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم به‌ترتیب 17 و 16 درصد عملکرد دانه را در رقم‌های اختر و درخشان در وضعیت تنش زایشی افزایش داد. محلول­پاشی با غلظت 300 میکرومول نیتروپروساید سدیم بیشترین تأثیر را در بهبود آثار تنش کم‌آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد هر دو رقم داشت. ازاین‌رو مصرف 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم برای محلول­پاشی لوبیا تحت وضعیت تنش کم­آبی مطلوب به‌نظر می­رسد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Sodium Nitroprusside on growth, yield and yield components of bean (Phaseolus vulgaris L.) under water deficit stress

نویسندگان [English]

  • Farokh Omidi 1
  • Ali Sepehri 2
1
2
چکیده [English]

In order to investigate the effect of Sodium Nitroprusside (SNP) application on yield and yield components of kidney bean under water deficit stress, a field experiment was conducted in split-factorial based on randomized complete block design with three replications in Hamedan, in 2012. Water deficit stress at four levels including vegetative stress, reproductive stress vegetative+reproductive stress and without stress as main plot and cultivars (Akhtar and Derakhshan) and SNP foliar at three concentrations (0, 150 and 300 µM) as sub plot were used. Results showed that interaction between water deficit and foliar application had significant effect on characteristics such as subshrub number per plant, pod number per plant, seed number per pod, seed weight, seed yield and biological yield. Vegetative+reproductive stress reduced seed yield in Akhtar and Derakhshan cultivars about 34 and 35.5 percent. Reproductive stress reduced seed yield and it's components about 6 and 6.5 percent in Akhtar and Derakhshan cultivars more than vegetative stress. SNP application (300 µM) enhanced seed yield in Akhtar and Derakhshan cultivars about 17 and 16 percent under reproductive stress. 300 µM concentration of SNP had most influence on amelioration of water stress effect on yield and yield components of both cultivars. So, it’s recommended SNP foliar application (300 µM) for bean under water deficit stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought
  • kidney bean
  • Seed yield
  • sodium nitroprusside
  • water deficit stress