تعیین بهترین زمان برداشت ارقام کلزای بهاره به‌عنوان کشت دوم در اراضی شالیزاری شمال کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور

2 دانشیار دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

3 پژوهشگر معاونت مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور

4 دانشجوی دکتری زراعت، مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور

چکیده

به‌منظور بررسی اثر زمان برداشت بر عملکرد ارقام کلزا، تحقیقی به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور در شهرستان­های رشت و آمل طی دو سال­ زراعی 86-1384 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل ارقام هایولا 420، هایولا 401، هایولا 308 و آر جی اس 003، کرت­های اصلی؛ و چهار زمان برداشت به‌عنوان کرت فرعی بودند. چهار زمان برداشت عبارت بودند از: 1. برداشت اول، هنگامی که در ساقۀ اصلی، دانه­های خورجین­های یک‌سوم پایینی 45 درصد و بیشتر رطوبت داشتند؛ 2. برداشت دوم، 35 درصد رطوبت؛ 3. برداشت سوم، 25 درصد رطوبت؛ و 4. برداشت چهارم، 15 درصد رطوبت. نتایج نشان داد که رقم هایولا 401 و زمان برداشت دوم بیشترین میانگین عملکرد دانه ( 2427 و 2367 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (1066 و 1027 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیکی (7666 و7624 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (99/29 و 67/30 درصد)، تعداد دانه در خورجین (17/25 و 25/25) و تعداد خورجین در بوته (7/152و9/144) را به خود اختصاص دادند. رقم هایولا 401 در برداشت دوم بیشترین عملکرد دانه و روغن، و رقم هایولا 308 در برداشت چهارم کمترین عملکرد دانه و روغن را داشتند. نتایج این تحقیق نشان داد که رقم هایولا 401 و زمان برداشت دوم به‌دلیل تسریع در تخلیۀ زمین برای کشت شالی و دارا بودن حداکثر عملکرد دانه و روغن بر دیگر تیمارها برتری داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of the best harvesting time of rapeseed cultivars as second crop in paddy fields of North of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Rabiei 1
  • Masoud Esfehani 2
  • Seyyed Sadegh Hosseini Imani 3
  • Mehrdad Jilani 4
1 Researcher, Institution of Rice Research, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran
3 Researcher, Institution of Rice Research, Iran
4 PhD Candidate, Institution of Rice Research, Iran
چکیده [English]

In order to study the effect of harvesting time on yield of rapeseed cultivars, this research work was carried out at paddy fields of Rice Research Institute of Iran in Rasht andAmol during 2005-2006 and 2006-2007 cropping seasons. The experiment was conducted in a split plot based on randomized complete block design with three replications. Four rapeseed cultivars including Hyola 308, Hyola 401, Hyola 420 and RGS003 were arranged in main plots and four harvesting times in subplots. The criterion for harvesting was the moisture content of the seeds in the siliques of 1/3 base of main stem and moisture content of equal or greater than 40%, 35%, 25% and 15% were used as an indication for harvesting the cultivars. The results showed that Hyola 401 and second harvesting time had maximum grain yield (with average of 2427 and 2367 Kg ha-1 ), oil yield (1066 and 1027 Kg ha-1), biological yield (7666 and 7624 Kg ha-1), harvest index (29.99 and 30.67%), number of seeds in the siliques (25.17 and 25.25) and number of silques in plant (152.7 and 144.9). Hyola 401 in second harvesting time had maximum grain and oil yields and Hyola 308 in fourth harvesting time showed minimum grain and oil yields. Based on the obtained results, Hyola 401 and second harvesting time are superior compared to the other treatments due to fast field discharge for rice planting and having maximum grain and oil yields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • second harvesting
  • seed moisture percent
  • Grain yield
  • oil yield
  • rapeseed