اثر میکوریز آربوسکولار و برادی رایزوبیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا تحت تنش کم‌آبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

2 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر دو نوع زیستی بر رقم M9 سویا تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعۀ دانشگاه بوعلی سینا در سال 1391 اجرا شد. در کرت اصلی سه سطح آبیاری پس از 50، 100 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر A و در کرت فرعی کود‌ زیستی در چهار سطح (برادی‌رایزوبیوم، میکورایز، هر دو کود زیستی و عدم تلقیح) بودند. نتایج نشان داد تنش کم‌آبی اثر معنا­داری بر تعداد غلاف در متر مربع، دانه در غلاف، ارتفاع بوته، عملکرد‌‌ زیستی، دانه و روغن داشت، اما بر وزن صد‌دانه، شاخص برداشت و درصد روغن اثر معنا­داری نداشت. در وضعیت عدم تنش کم‌آبی، کودهای زیستی بر بیشتر صفات اندازه‌گیری اثری نداشتند و حتی میکوریز سبب کاهش ارتفاع بوته‌ها شد. اما کاربرد کود زیستی به‌ویژه کاربرد همزمان آنها سبب تقلیل اثر منفی تنش کم‌آبی شد، به‌طوری‌که در تنش شدید کم‌آبی کاربرد همزمان، تعداد غلاف در متر مربع، وزن صددانه، ارتفاع بوته و عملکردهای زیستی، دانه و روغن را به‌ترتیب 33، 6/9، 4/15 90، 93 و 170 درصد نسبت به تیمار عدم مصرف کودهای زیستی افزایش داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of arbuscular mycorrhiza and Bradyrhizobium japonicum on soybean yield and yield components under water stress

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Aboutalebian 1
  • Mahboubeh Khalili 2
1 Assistant Professor, Faculty of Agriculture, University of Bu Ali Sina, Iran
2 MSc Student of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Bu Ali Sina, Iran
چکیده [English]

To evaluate the effect of biofertilizers on yield and yield components of a soybean cultivar (M9) under water stress condition, a study was carried out in a split plot randomized complete block design with three replications at research station of Bu Ali Sina university in 2012. The main plots included three levels of irrigation after 50, 100 and 150 mm evaporation from A pan and subplots included four biofertilizer treatments (Bradyrhizobium japonicum, arbuscular mycorrhizae, both biofertilizers and no biofertilizer). Results showed a significant effect of water deficit on number of pods per area, grains per pod, plant height, biological yield, grain and oil yields but seed weight, harvest index and oil percent were not affected. In the absence of moisture stress, biofertilizers had no significant effect on the most of traits even mycorrhizae reduced the plant height. Greatest reduction in soybean yield was observed in severe stress but the use of biofertilizers especially in both biofertilizers the negative effect of water stress minimized. So, the number of pods per area, seed weight, plant height, biological yield , grain and oil yields increased, respectively 33, 9.6, 15.4, 90, 93 and 170 percent compared to severe water stress in no- biofertilizers treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biofertilizer
  • fungi
  • Oil
  • Water deficit