مطالعه سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گلرنگ بهاره در شرایط دیم

جمشیدمقدم, مهدی; پورداد, سیدسعید

doi:10.22059/ijfcs.2013.35861

مطالعه سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گلرنگ بهاره در شرایط دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات دیم کرمانشاه

² عضو هیئت علمی موسسه دیم کرمانشاه

10.22059/ijfcs.2013.35861

چکیده

به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ  محیط و تشخیص ژنوتیپ‌های پرمحصول و سازگار ، آزمایشی با استفاده از 17 ژنوتیپ گلرنگ بهاره در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در 9 ایستگاه تحقیقاتی به مدت 4 سال (1382 تا 1385) تحت شرایط دیم اجرا گردید. بر اساس تجزیه مدل امی ، اثر اصلی ژنوتیپ، محیط ، اثر متقابل ژنوتیپ  محیط معنی‌دار شد و شش مؤلفه باقیمانده در مدل امی، 82 درصد از مجموع مربعات اثر متقابل را توجیه نمود. در این تحقیق از آماره‌های پایداری امی (SIPC ، EV ، AMGE ، D و ASV) ، روش رگرسیونی ابرهارت-راسل، واریانس پایداری شوکلا، آماره عملکرد-پایداری (YS) و بای‌پلات ژنوتیپ + اثرمتقابل ژنوتیپ  محیط (GGE) استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از آماره‌های پایداری امی ژنوتیپ‌های G13 ، G8 و G6 پایدارتر و دارای سازگاری عمومی به محیط‌های مورد بررسی بودند. برای آماره عملکرد- پایداری و GGE بای‌پلات با توجه به مقوله سازگاری و عملکرد G15 و G4 به عنوان ژنوتیپ‌های برتر معرفی گردیدند. ژنوتیپ G13 (PI-250536) بر اساس کلیه آماره‌های پایداری بعنوان ژنوتیپ پایدار و پرمحصول شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20084811.1392.44.3.7.1

عنوان مقاله [English]

Study on stability and adaptability of seed yield in spring safflower genotypes under rainfed conditions

چکیده [English]

In order to study genotype  environment interaction (G  E) and to identify high yielding and stable genotypes, 17 safflower (Carthamus tinctorius L.) genotypes were evaluated in a randomized complete block design with 3 replications, at 9 research stations during four consecutive cropping seasons (2003–06) under rainfed conditions. On the basis of AMMI analysis of variance, effects of genotype, environment and G  E were significant. The six IPCAs included in the AMMI model explained 82% of the interaction sum of squares. Stability parameters of AMMI model (SIPC, EV, AMGE, D and ASV), Eberhart & Russell’ method, Shukla’ stability variance, yield-stability statistic (YS), and simultaneous selection for yield and stability using GGE distance (GGED) were used to find the stable genotypes. According to stability statistics of AMMI analysis, G13, G8 and G6 could be considered as genotypes with general adaptability. The GGE biplot and the YS statistics gave similar results in identifying G15 and G4 as the best genotypes across environments. Finally, according to all stability statistics and mean yield, G13 (PI-250536) was recognized as the most stable genotype in all environments.

کلیدواژه‌ها [English]