بررسی تنوع ژنتیکی و جغرافیایی اکوتیپ های جو وحشی (L. Hordeum spontaneum) بومی اقلیم های مختلف ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر.

4 استاد ، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

به منظور استفاده از سرمایه عظیم تنوع ژنتیکی در برنامه های اصلاحی، اطلاع از ماهیت و میزان تنوع در ژرم پلاسم از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی آگرومورفولوژیکی و بررسی تنوع  ژنتیکی در اکوتیپ های مختلف جو وحشی به ویژه برای صفات سازگاری بود. در این آزمایش تعداد 188 اکوتیپ جو وحشی Hordeum spontaneum L. ، مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل 24 صفت زراعی، فنولوژیکی، مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی می شد که در مزرعه و یا در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از پارامترهای آمار توصیفی صفات کمی مورفوتیپ ها نشان دهنده این امر بود که دامنه تنوع در صفات مختلف، متفاوت می باشد. در برخی از صفات کیفی تنوع کمی ملاحظه شد اما اکثر صفات مورد بررسی از تنوع نسبتا بالایی برخوردار بودند. با توجه به پارامتر ضریب ‌تغییرات در میان صفات کمی، بیشترین تنوع در صفات وزن و سطح برگ پرچم ملاحظه شد. رنگ گره ساقه و ایستادگی سنبله دارای بیشترین تنوع در صفات کیفی بودند. گروه بندی مورفوتیپ ها بر اساس صفات مورفولوژیکی و  زراعی،  هماهنگی بیشتری با تقسیم بندی اقلیمی مبداء جمع آوری اکوتیپ ها نشان داد. درگروه بندی با استفاده از این صفات، جمعیت های بومی مناطق صحرایی سرد و کوهستانی سرد و مدیترانه ای، به طرز آشکاری از جمعیت های بومی مناطق خشک و بیابانی متمایز شده و در گروه های جداگانه ای قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Genetic and Geographic Diversity of Wild Barley (Hordeum spontaneum L. ( Ecotypes from Different Habitats in Iran

نویسندگان [English]

  • Shakiba SHAHMORADI 1
  • Mohammad Reza CHAEICHI 2
  • Javad MOZAFARI 3
  • Daryoosh MAZAHERI 4
  • Farzad Sharifzadeh 2
1 Ph.D Student, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran
2 Professors, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran
3 Associate Professor, Seed and Plant Improvement Institute
4 Professor College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

Knowledge about genetic diversity is an essential step towards conservation of genetic resources and developing further strategies for plant improvement. The objective of this research was to evaluate the agronomical and morphological traits and determine the level of variation within wild barley ecotypes especially for acclimation traits. In this study 188 ecotypes of wild barley (Hordeumspontaneum) were evaluated for qualitative and quantitative traits in a trial. Evaluated traits in this study included 24 agronomical, phenological, morphological and physiological traits which were measured in the field or laboratory. Different characters showed different levels of diversity based on descriptive statistics and Shannon diversity index. Flag leaf area, and flag leaf weight represented the highest diversity among quantitative traits based on coefficient of variation (CV) in qualitative traits, stem nod color and spike erectness were the most diverse traits. Cluster analysis based on morphological and agronomical traits and the origin of ecotypes were more in line with geographic data. Based on these traits, populations from cold climates were clearly distinguished from desert populations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wild barley
  • ecotypes
  • Climate
  • Genetic diversity