تاثیر پرایمینگ بذر در مزرعه و تاریخ کاشت بر خصوصیات ظهور گیاهچه، عملکرد و اجزای عملکرد یک ژنوتیپ بومی لوبیا به عنوان کشت دوم در رشت

نویسندگان

1 دانشجوی سابق ارشد دانشگاه بو علی

2 دانشگاه بوعلی سینا، دکترای اکولوژی گیاهان زراعی

3 استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

4 استاد یار موسسه تحقیقات برنج

چکیده

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر در مزرعه و تاریخ کاشت بر خصوصیات ظهور گیاهچه، عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای پاچ باقلا- رگه قرمز (Phaseolous vulgaris L.) در کشت دوم بعد از برنج، آزمایشی در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج رشت انجام شد. طرح آزمایشی مورد استفاده کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بود، که در آن تاریخ کاشت در سه سطح (20 مرداد، 30 مرداد و 9 شهریور) در کرت اصلی و پرایمینگ در مزرعه در چهار سطح، شامل بدون پرایم، پرایم با محلول‌های اوره، سولفات روی و آب معمولی به مدت 5 ساعت، در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد پرایمینگ به ‌ویژه پرایم با محلول سولفات روی باعث افزایش سرعت و درصد ظهور گیاهچه لوبیا گردید البته درصد ظهور گیاهچه در تاریخ کشت سوم نسبت به دو تاریخ کشت دیگر حدود 16 درصد کاهش یافت. در تاریخ کشت اول هر سه تیمار پرایمینگ و در تاریخ کشت دوم پرایم با محلول سولفات روی ‌توانست به طور معنی‌داری عملکرد را نسبت به شاهد افزایش دهد. اما در کشت سوم به دلیل کوتاه شدن شدید دوره رشد پرایم بذر نتوانست چنین اثری داشته باشد، ضمن اینکه تاخیر در کاشت (در کشت سوم) سبب کاهش شدید شاخص برداشت نیز گردید. در بین اجزای عملکرد، پرایم کردن با محلول سولفات روی به طور معنی‌داری وزن صد‌دانه را افزایش داد اما تاخیر در کاشت سبب کاهش این صفت گردید. وزن صد دانه و تعداد دانه در غلاف بالاترین همبستگی مثبت را با عملکرد نهایی نشان داد در حالی که همبستگی معنی‌داری بین عملکرد دانه و تعداد غلاف در متر مربع مشاهده نشد.

عنوان مقاله [English]

Effects of Seed Priming and Sowing Dates on Seedling Emergence, Yield and Yield Components of a Local Genotype Bean as a Double Crop in Rasht

نویسندگان [English]

  • mohadese LATIFZADEH 1
  • Mohammad Aboutalebian 2
  • mohsen ZAVAREH 3
  • mohammad RABIEI 4
چکیده [English]

In order to investigate the effects of on-farm seed priming and sowing dates on seedling emergence, yield and yield components of a local genotype bean called Pach Baghala-Red strain (Phaseolous vulgaris L.) as a double crop after rice, an experiment carried out in the Rice Research Institute of Rasht. Experimental design was laid out in a split plot based on a randomized complete block with three replications. Sowing date was set out as the main plots including 11th, 21st and 31st August and priming treatments including four levels (no primed, priming using zinc sulfate, urea solutions and tap water) used as sub-plots. Time for priming was 5 hours soaking in each treatment. Results showed that primed seeds had higher speed and percentage of emergence especially by zinc sulfate solution. Also emergence percentage in the third planting date was decreased by 16% compared to other dates. In the first sowing date, all priming treatments and in the second sowing date, zinc sulfate solution led to higher grain yield while priming had no effect on the yield in the third sowing date because of severe reduction in growing season. Also harvest index was reduced significantly in the third sowing date. Priming with zinc sulfate solution significantly increased the 100 seeds weight but delay in planting decreased it. 100 seeds weight and number of seed per pod had the highest correlation with grain yield, meanwhile no correlation was detected between grain yield and pod number per square meter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bean
  • on-farm seed priming
  • seedling emergence
  • Sowing date
  • yield
  • Yield components