شناسایی لاین‌های امید بخش و ارقام اصلاح شده جو متحمل به خشکی در شرایط کرمانشاه

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

2 دانشیار گروه پژوهشی بیوتکنولوژی مقاومت به خشکی دانشگاه رازی

3 استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

4 دانش آموخته کارشناسی ارشد گیاهپزشکی دانشگاه رازی

چکیده

به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین لاین‌های امیدبخش و اصلاح شده جو و شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی، بیست ژنوتیپ جو در طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط، تنش خشکی و بدون تنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس عملکرد دانه در دو شرایط رطوبتی و شاخص‌های مقاومت به خشکی اختلاف بسیار معنی‌داری را بین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد در شرایط تنش (Ys)، در شرایط نرمال (Yp) و شاخص‌های میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین بهره‌وری هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HAM) ، شاخص تحمل تنش (STI) و شاخص عملکرد (YI) و تفاوت معنی‌دار برای شاخص‌های حساسیت به تنش (SSI) و شاخص پایداری عملکرد (YSI) را نشان داد. نتایج همبستگی بین عملکرد در دو محیط و شاخص‌های مقاومت نشان داد شاخص‌های میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین بهره‌وری هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک(HAM) ، شاخص تحمل تنش (STI) و شاخص عملکرد (YI) به علت داشتن همبستگی معنی‌دار با عملکرد‌های در شرایط تنش (Ys) و در شرایط نرمال (Yp) شاخص‌های مناسبی برای انتخاب ژنوتیپ‌های جو می‌باشند. بر اساس بای ‌پلات ترسیم شده بر مبنای دو مؤلفه‌ اصلی، ژنوتیپ‌های 17 و 14 در ناحیه با پتانسیل تولید بالا و حساسیت پایین به خشکی و در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص‌های مهم میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین بهره‌وری هندسی (GMP) و شاخص تحمل تنش (STI) قرار دارند. بر اساس شاخص‌های میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین بهره‌وری هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HAM) و شاخص تحمل تنش (STI) ژنوتیپ‌های شماره‌ 17، 14 و 15 ضمن دارا بودن عملکرد بالا در هر دو محیط به عنوان متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها در شرایط شهرستان کرمانشاه می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of Advanced Drought Tolerant and Breeder Lines in Hordeum vulgare L. under Kermanshsh Conditions

نویسندگان [English]

  • rambod abiri 1
  • alireza zebarjadi 2
  • mokhtar ghobadi 2
  • amir keivan kafashi 3
  • narges atabaki 4
1
2
3
4
چکیده [English]

To evaluate the genetic variation of advanced and breeder lines of barley and to identify drought tolerant genotypes, 20 genotypes were tested in a randomized completely block design (RCBD) with three replications under two different water regimes (Irrigated and rainfed) in College of Agriculture, Razi University during 2007-2008 sowing season. The results of ANOVA showed that there were significant differences between grain yields (Yp and Ys) and some drought resistance indices such as mean productivity (MP), geometric mean productivity (GMP), harmonic mean (HAM), stress tolerance index (STI), yield index (YI) (p<0.01), yield stability index (YSI), and stress susceptibility index (SSI) (p<0.05). Study on correlation between Yp, Ys and other indices showed that GMP, STI, YI, HAM and MP were the most suitable drought tolerance criteria for screening of barley genotypes. Drawing of bi-plot based on two principal components indicated that genotypes number 14 and 17 were in area with high potential of production and next to vectors of MP, GMP and STI and distribution of genotypes in bi-plot represented the genetic diversity among genotypes for selecting them based on drought tolerance. According to GMP, STI, HAM and MP indices, lines No. 14, 15 and 17 had higher grain yield in two water regimes and identified as drought tolerant genotypes in conditions of Kermanshah.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Advanced barley lines
  • Bi- plot
  • Cluster Analysis
  • Drought resistance indices
  • Grain yield