اثر مقادیر کود نیتروژن و پتاسیم بر کارایی مصرف نیتروژن و عملکرد کلزا (Brassica napus L.) به عنوان کشت دوم بعد از برنج در منطقه گیلان

نویسندگان

1 پژوهشگر مؤسسه تحقیقات برنج کشور

2 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

چکیده

به منظور بررسی اثر مقادیر کود پتاسیم و نیتروژن بر کارایی مصرف نیتروژن و عملکرد دانه کلزا (هیبرید هایولا 401) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در اراضی شالیزاری مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به مدت دو سال زراعی (89 -1387) اجرا گردید. دراین آزمایش دو عامل مقادیر کود پتاسیم خالص در 3 سطح 40، 60 و 80 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات پتاسیم و کود نیتروژن خالص در 4 سطح صفر،180، 240 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره به عنوان تیمارهای مورد بررسی منظور شدند. صفات مهم زراعی از قبیل کارایی مصرف نیتروژن، کارایی زراعی نیتروژن، درصد روغن، عملکرد دانه و روغن مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین مقادیر کود پتاسیم و نیتروژن از نظر کارایی مصرف نیتروژن، کارایی زراعی نیتروژن، عملکرد دانه و روغن و درصد روغن تفاوت معنی‌داری وجود داشت. بین مقادیر پتاسیم، میزان 60 و 80 کیلوگرم در هکتار بیشترین کارایی مصرف (با میانگین 39/10 و 20/10 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن)، کارایی زراعی (92/6 و 73/6 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن) و عملکرد دانه (2699 و 2641 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص دادند و در یک گروه قرار گرفتند. در بین مقادیر نیتروژن نیز مصرف 180 و 240 کیلوگرم در هکتار بیشترین کارایی زراعی به ترتیب با میانگین 92/8 و 07/9 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن را دارا بودند. بیشترین درصد روغن متعلق به تیمار مصرف 40 کیلوگرم در هکتار پتاسیم (17/42 درصد) و تیمار شاهد بدون کود نیتروژن (92/43 درصد) بود. براساس نتایج این آزمایش به نظر می‌رسد که مقدار 60 کیلوگرم در هکتار پتاسیم و میزان 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار باعث تأمین نیاز کودی و کمک به افزایش عملکرد و کارآیی مصرف کود نیتروژن در گیاه کلزا می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Nitrogen and Potassium Fertilizer Levels on Nitrogen Use Efficiency and Yield of Rapeseed (Brassica napus L.) as a Second Crop after Rice in Gilan Region

نویسندگان [English]

  • Mohammad Rabiei 1
  • Pari Tousi Kehal 2
1
2
چکیده [English]

In order to evaluate the effects of different levels of potassium and nitrogen on nitrogen use efficiency (NUE) and yield of rapeseed (Hyola 401), a field experiment was conducted at Rice Research Institute of Iran (Rasht) in a factorial experiment based on a complete randomized block design with 3 replications for two years (2008-2010). The first factor was pure potassium fertilizer in three levels (40, 60 and 80 kg.ha-1) from sulfate potassium source and the second factor was pure nitrogen fertilizer rates in four levels (zero, 180, 240 and 300 kg.ha-1) from urea source. In this experiment, nitrogen use efficiency, nitrogen agronomic efficiency (NAE), oil content, grain and oil yields were studied. The results of the combined analysis of variance showed significant differences between potassium and nitrogen fertilizers rates for NUE, NAE, grain and oil yield and oil content. Application of 60 and 80 kg.ha-1 of potassium produced maximum NUE with average of (10.39 and 10.20 kg. ha-1 respectively), NAE (6.92 and 6.73 kg. ha-1, respectively) and grain yield (2699 and 2641 kg.ha-1, respectively) and were not significant. Among nitrogen fertilizers, application of 180 and 240 kg.ha-1 produced maximum NAE with average of 8.92 and 9.07 kg. ha-1, respectively. Maximum oil content was observed for application of 40 kg.ha-1 potassium (42.17%). Based on the results of present experiment, it seems that application of 60 kg. ha-1 potassium and nitrogen rate of 240 kg. ha-1 provide fertlizer requirement and increase the yield and nitrogen fertlizer use efficiency of rapseed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • NUE
  • potassium
  • Raepseed
  • Second crop.