تأثیرمحلول‌پاشی باکتری‌های محرک رشد گیاه بر عملکرد علوفه و دانه سورگوم علوفه‌ای رقم اسپید فید (Sorghum bicolor var. Speed feed)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی

4 دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

5 استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

6 استادیار دانشگاه گیلان

7 استادیار مؤسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

به منظور مطالعه اثر محلول‌پاشی باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد علوفه و دانه سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال 1388 در مزرعه آموزشی و پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران به اجرا در آمد. در این تحقیق تأثیر محلول‌پاشی شانزده سویه جدید باکتری‌های محرک رشد گیاه (سودوموناس پوتیدا و فلورسنت) در سه مرحله از رشد سورگوم علوفه‌ای رقم اسپید فید (4 تا 5 برگی، 8 تا 10 برگی و ابتدای ظهور خوشه‌ها) به همراه یک تیمار شاهد (بدون باکتری) مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: عملکرد علوفه (چین اول و دوم)، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و سطح برگ. نتایج آزمایش نشان دادند باکتری سودوموناس پوتیدا شماره 11 بالاترین عملکرد علوفه را تولید کرد که در مقایسه با شاهد 32 درصد عملکرد بیشتری داشت. این باکتری بیشترین سطح برگ را نیز در بین تمام تیمارها تولید نمود. اما باکتری سودوموناس پوتیدا شماره 10 عملکرد علوفه گیاه را در مقایسه با شاهد بیش از ده درصد کاهش داد. هرچند این باکتری بالاترین ارتفاع بوته، شاخص برداشت و عملکرد دانه را در بین تمام تیمارها تولید کرد. در مجموع نتایج نشان دادند که کاربرد باکتری‌ها (به ویژه سودوموناس پوتیدا شماره 11) به صورت محلول‌پاشی می‌تواند نقش مفید، مؤثر و قابل توجهی در افزایش رشد و عملکرد سورگوم علوفه‌ای داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Foliar Application of Plant Growth Promoting Rhizobacteria on Forage and Grain Yield of Forage Sorghum (var. Speedfeed)

نویسندگان [English]

  • Reza Keshavarz Afshar 1
  • Mohammadreza Chaichi 2
  • Ali Alipour Jahangiri 3
  • Mahya Ansari Jovini 4
  • Hossein Moghaddam 5
  • Seyed Mohammadreza Ehteshami 6
  • Kazem Khavazi 7
1
2
3
4
5
6
7
چکیده [English]

To evaluate the effects of PGPR foliar spraying on forage and grain yield of forage sorghum (var. Speedfeed), a farm experiment was conducted in Research Farm of College of Agriculture, University of Tehran in 2009. The experimental design consisted of a randomized complete blocks consisting of 17 treatments in every block. In this research, the effect of foliar application of 16 different strains of PGPR including Pseudomonas putida and pseudomonas fluorescents in three growth stages (3-leaf stage, 8-leaf stage and commencement of ear) were compared to control. The results showed that bacterial foliar application treatments significantly promoted growth and development of plants (forage yield, plant height, leaf area and grain yield) compared to control. According to the results of this experiment P. putida strain 11 increased forage yield of sorghum up to 32%. This bacteria could produce the highest leaf area amoung other treatments. In the other hand, P. putida strain 10 had a destructive effect on forage growth and caused a 10 % decrement in forage yield compared to control. However, this bacteria could produce the highest stem height, grain yield and harvest index among the other treatments. The results of this experiment showed that foliar application of PGPR (especially P. putida strain 11) have a high potential to promote plant growth and yield of forage sorghum var. Speed feed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foliar Application
  • Forage Sorghum
  • Pseudomonas
  • Yield and leaf area.