ارزیابی تنوع ژنوتیپی برای عملکرد و پروتئین دانه و ارتباط آن با انتقال مجدد نیتروژن در ارقام زراعی گندم ایران

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 مربی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر ژنوتیپ بر انتقال مجدد نیتروژن و ارتباط آن با عملکرد و پروتئین دانه در تعدادی از ارقام گندم بود. تعداد 12 رقم (الوند، کرج1، شیراز، زرین، آذر2، چمران، اروندموتانت، کرخه، فلات، شیرودی، کاوه، پیشتاز) متفاوت از نظر عملکرد و درصد پروتئین دانه متعلق به اقلیم‌های اصلی کشور (سرد و معتدل سرد، گرم و خشک جنوب، گرم و مرطوب شمال و معتدل) مورد مطالعه قرار‌گرفتند. این آزمایش به صورت مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 88-1387 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی تهران واقع در کرج اجرا شد. نتایج به دست‌آمده برای محتوای نیتروژن اندام‌های رویشی در مرحله گرده‌افشانی نشان داد که برگ با بالاترین محتوای نیتروژن (44/15 میلی‌گرم بر بوته) منبع عمده نیتروژن برای دانه می‌باشد. انتقال مجدد نیتروژن در بین ارقام متفاوت بود و ارقام کرخه و زرین دارای بالاترین میزان انتقال مجدد و آذر2 و چمران دارای کمترین میزان بودند. رقم شیراز بالاترین عملکرد دانه و آذر2 پایین‌ترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. همبستگی منفی معنی‌دار بین غلظت نیتروژن دانه و عملکرد به دست آمد و آذر2 بالاترین درصد پروتئین دانه را در بین ارقام مورد بررسی دارا بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genotypic Variation for Yield and Grain Protein Concentration and its Relationship with Nitrogen Remobilization in Iranian Wheat

نویسندگان [English]

  • Zeinab Bayat 1
  • Ali Ahmadi 2
  • Manijeh Sabokdast 3
1
2
3
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the genotype effect on nitrogen remobilization and its relationship with yield and grain protein concentration in genotypes of wheat during grain filling. Twelve wheat cultivars different in origin and varying with grain yield and grain protein percentage were selected. A randomized complete block design was used. Plants were harvested at anthesis and maturity and divided into leaf, culm, chaff and grain. Compared with different organs, the leaf had the highest nitrogen content at anthesis indicating that leaf is a major nitrogen source for grain development. Cultivars had significant differences in term of N remobilization. Among cultivars, the highest N remobilization was recorded for Karkheh and Zarin. Our experiment showed that the nitrogen remobilization efficiency varied from 86.31 for Karkheh to 59.47 for Karaj1.The highest grain yield across the cultivars was observed for Pishtaz and the lowest for Azar2, whereas Azae2 had the highest protein percentage. The negative correlation between grain N concentration and grain yield was found, suggesting that genotypes exhibiting both high yield and high grain N concentration might be selected. Supporting the agreement above are, for instance, cultivars Falat and Chamran that were high in grain yield, grain N concentration and N remobilization efficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grain protein concentration
  • Nitrogen remobilization
  • Wheat
  • Yield.