تحلیل چند متغیره ارتباط خصوصیات مختلف در توده‌های اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop)

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

2 استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

3 استاد، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

اسپرس یکی از گیاهان چند ساله خانواده بقولات می‌باشد که به لحاظ ارزش تغذیه‌ای و سازگاری مناسب مورد توجه می‌باشد. در این پژوهش روابط بین خصوصیات زراعی و مرفولوژیک با استفاده از روش‌های تحلیل چندمتغیره شامل تجزیه همبستگی، تجزیه رگرسیون و تجزیه عامل‌ها مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 21 توده اسپرس زراعی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 6 تکرار طی سال‌های 1387 و 1388 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تفاوت آماری معنی‌داری بین توده‌های مورد بررسی برای عملکرد و اجزای عملکرد علوفه بود. نتایج نشان داد که عملکرد علوفه خشک همبستگی مثبت و معنی‌داری با صفات عملکرد علوفه تر، درصد ساقه و تعداد ساقه در واحد سطح داشت در حالی که همبستگی آن با تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، درصد برگ و نسبت برگ به ساقه منفی و معنی‌دار بود. ارتفاع بوته با عملکرد علوفه خشک همبستگی معنی‌دار نشان نداد ولی همبستگی آن با تعداد ساقه در بوته (به عنوان یکی از اجزاء عملکرد) معنی‌داری بود. نتایج تجزیه ضرایب مسیر نشان داد که صفات تعداد ساقه، درصد ساقه و ارتفاع بوته بیشترین اثر مستقیم و مثبت را روی عملکرد علوفه خشک داشتند. بر مبنای نتایج رگرسیون گام به گام صفات درصد ساقه در ماده خشک و ارتفاع بوته بیشترین تنوع عملکرد علوفه را توجیه نمودند و می‌توانند به عنوان یک شاخص در گزینش قابل توصیه باشند. تجزیه به عامل‌ها، پنج عامل پنهانی را مشخص ساخت که درکل 75 درصد از تغییرات را توجیه نمودند. در مجموع نتایج نشان داد که تنوع بالایی برای عملکرد علوفه در ژرم‌پلاسم مورد مطالعه وجود داشت و این صفت را می‌توان به طور غیرمستقیم از طریق انتخاب برای تعداد ساقه در مترمربع، درصد ساقه در بوته و ارتفاع بوته بهبود بخشید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Multivariate Analysis of Relationships among Different Characters in Iranian Sainfoin Populations (Onobrichis viciifolia Scop.)

نویسندگان [English]

  • Marziyeh Dadkhah 1
  • Mohammad Mehdi Majidi 2
  • Aghafakhr Mirlohi 3
چکیده [English]

Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) is a perennial forage legume has recognized for its feed value and high stability. This experiment was conducted to investigate the relationship among morphological and agronomic traits using multivariate statistical methods including correlation, regression and factor analysis. Twenty one accessions of Sainfoin were evaluated in a randomized complete block design with 6 replications during 2008 and 2009. Analysis of variation showed that there was significant variation for forage yield and its components. Results indicated that dry yield was positively correlated with fresh yield, stem percent and number of stem per square meter while it was negatively correlated with flowering date, leaf percent and leaf to steam ratio. Forage yield had no correlation with plant height but plant height was correlated with number of stems per plant (as a component of forage yield). The result of path analysis indicated that number of stem per plant, stem percentage and plant height had the most direct and positive effects on dry matter yield. On the basis of stepwise regression analysis, stem percentage and plant height justified the majority of dry matter yield variation and can be used for indirect selection of forage yield. Factors analysis identified five hidden factors which justified more than 75 percent of the total variation. Results indicated that there was a wide genetic diversity for forage yield in this germplasem and indirect selection based on number of stem per meter square, stem percentage and plant height would be effective for improving forage yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Correlation among traits
  • Factor analysis.
  • Sainfoin