بررسی تنوع ژنتیکی لاین‌های گلرنگ از طریق صفات زراعی و نشانگرهای مولکولی RAPD

نویسندگان

1 کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی بخش دانه‌های روغنی مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور (مراغه)

2 دانشیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور (مراغه)

3 استادیار پژوهشی مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور (مراغه)

4 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز و محقق مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور (مراغه)

چکیده

وجود تنوع ژنتیکی از ضروریات اجرای برنامه‌‌های اصلاحی بوده و تعیین میزان این تنوع لازمه استفاده بهینه از منابع ژنتیکی می‌باشد. جهت بررسی تنوع ژنتیکی گلرنگ، 20 لاین (14 لاین ایرانی و 6 لاین خارجی) با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD و نیز صفات زراعی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 87-86 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که لاین ها در همه صفات زراعی به جز تعداد طبق در بوته تفاوت معنی‌داری داشتند. صفات ارتفاع بوته، تعداد طبق در بوته و درصد سبز بیشترین همبستگی مثبت را با عملکرد دانه نشان داده و در تجزیه علّیت نیز بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه دارا بودند، به طوریکه این صفات در مجموع 43% از کل تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمودند. تعداد 20 آغازگر در بررسی تنوع ژنتیکی گلرنگ با استفاده از نشانگر RAPD استفاده شد که 12 آغازگر توانستند نوارهای چند شکلی ایجاد نمایند. در مجموع تعداد 104 نوار چند شکل و با میانگین 7/8 نوار برای هر آغازگر بدست آمد. در تجزیه ‌‌خوشه‌ای بر اساس صفات زراعی و داده‌های مولکولی، لاین‌ها به چهار گروه تقسیم‌بندی شدند. مقایسه گروه‌بندی‌ها بر اساس صفات زراعی و مولکولی تشابه اندکی (7/7%) را نشان د‌اد. نتایج این مطالعه بیانگر کارآمدی نشانگرهای RAPD در بررسی تنوع ژنتیکی میان لاین‌های مورد مطالعه گلرنگ می‌باشد که وجود این تنوع ژنتیکی می‌تواند در برنامه‌های به‌نژادی گلرنگ در دیم‌زارهای ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Genetic Diversity in Safflower Landraces Using Agro-Morphological Characters and RAPD Markers

نویسندگان [English]

  • Sadegh Shahbazidoorbash 1
  • Khoshnoud Alizade dizaj 2
  • Behzad Sadeghzade 3
  • Vahid Fathi Rezaei 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Genetic diversity is one of principle factors to succeed in breeding programs, so its determination is vital in the using of plant genetic resources. With the aim of evaluation of genetic diversity among safflower landraces, 20 lines (14 Iranian and 6 foreign lines) were studied for phenotypic and genotypic variations using agro-morphological traits and RAPD markers. Field study was conducted in RCBD design with three replications in 2007-08. The results of analyses of variance showed that there was significant difference among the studied lines for all agro-morphological traits characters except number of heads. Plant height, number of head and seed germination had significantly positive correlation with grain yield. These traits also showed the most direct positive effects on yield and could explain 43% of total variation of grain yield. Out of 20 primers used in RAPD analysis, 12 primers were polymorphic and produced 104 clear polymorphic bands with average 8.7 band for each primer. Cluster analyses, based on both morphological traits and molecular data, classified the lines into four groups, however, there was not great similarities between two clusters (7.7%). It can be concluded that RAPD is a suitable technique to determine genetic diversity among studied safflower lines. The existence of the great genotypic variation among safflower landraces can be exploited in breeding programs in rainfed area of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agronomical characters
  • Genetic diversity
  • RAPD.
  • Safflower