مطالعه اثر تنش حاصل از تیمار کومارین بر جوانه‌زنی ژنوتیپ‌های بومی گندم دوروم

نویسندگان

1 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، استادیار

2 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، مربی

3 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کارشناس

4 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، دانشجوی کارشناسی ارشد

چکیده

گندم دوروم یکی از مهمترین غلات دانه ریز می‌باشد و از دیر باز به صورت آبی و دیم در غرب ایران کشت می‌شود. به منظور بررسی اثر تنش حاصل از کومارین بر روی جوانه‌زنی و مشخصات ظاهری ژنوتیپ‌های بومی گندم دوروم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل‌ها شامل کومارین (5 سطح صفر،30،20،10، و 45 میلی‌گرم در لیتر) و ژنوتیپ (18 ژنوتیپ به همراه دو ژنوتیپ کرخه و یاواروس به عنوان ارقام شاهد) بود. نتایج تجزیه واریانس بر روی صفات مورد بررسی نشان داد که اثر کومارین و ژنوتیپ بسیار معنی‌دار بودند. بازدارندگی غلظت‌های مختلف کومارین بر روی رشد طولی ریشه‌چه و ساقه‌چه نسبت به شاهد مشاهده شد ولی وزن تر ریشه‌چه و ساقه‌چه و وزن تر کل گیاهچه، تحت تأثیر بازدارندگی غلظت 20 میلی‌گرم در لیتر و بالاتر کومارین قرار گرفت. با این وجود، اثر تحریک‌کنندگی کومارین بر روی درصد جوانه‌زنی، وزن خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه تحت تأثیر غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. در نهایت، ارزیابی ژنوتیپ‌ها نشان داد که ژنوتیپ‌ها در سه گروه متمایز قرار گرفتند. ژنوتیپ‌های بومی نسبت به ارقام شاهد از بیشترین مقاومت در برابر کومارین برخوردار بودند و از بین آنها، ژنوتیپ‌های شماره 9، 10 و 12 مقاوم ترین ژنوتیپ‌ها محسوب شدند. همچنین افزایش غلظت کومارین و مدت زمان تیماردهی ژنوتیپ‌ها باعث کاهش در صفات اندازه‌گیری شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Coumarin Stress on Germination of Iranian Durum Wheat

نویسندگان [English]

  • Farangis Khialparast 1
  • Manijeh Sabokdast 2
  • Manouchehr Karimi 3
  • Amin Ebrahimi 4
  • Abolrahman Rasoulnia 3
1
2
3
4
چکیده [English]

Durum wheat is one of the most important cereals that culture in the west of Iran and dry land from long time. In order to study of chemical stress on germination of Iranian Durum Wheat by coumarin in 5 levels (0, 10, 20, 30, 45 mg/l), an experiment was conducted in randomized complete design as factorial with three replications on 20 Iranian Durum Wheat, which involve two genotypes as control (Karkheh & Yavarus). Coumarins are one of the also chemical substances that widely exist in natural and farming plants communities, and they are considered as strong inhibitor for seed germination. The production of this substance perhaps is considered as an advantage for planting species by reduce competition in adjacent plant species or by delayed germination in desirable condition. The aim of this survey was screening of genotypes aspect of better seedling establishment in stress condition. Results indicated that, coumarin and genotype had significantly effect on evaluated attributes, inhibitory effect was showed in length of root and shoot in all concentrations of coumarin. But inhibitory effect was started in fresh weight of root and shoot and total of fresh weight in seedling at 20 mg/l. While stimulating effect were showed in germination percentage, dry weight of root and shoot. Genotypes evaluation were detected that, genotypes are classified in three groups, furthermore endemic genotypes showed resistance ability against coumarin, in compare with control varieties, and the best genotypes among endemic genotypes are 9,10 and 12. Also increase of coumarin concentration and time treatment period of genotypes cause decrease in measured traits.

کلیدواژه‌ها [English]

  • concentration
  • Coumarin
  • Durum wheat
  • genotype
  • Germination.