اثر تنش شوری بر تجمع ماده خشک و الگوی توزیع یونی در پنج ژنوتیپ گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

نویسندگان

چکیده

جهت بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر ژنوتیپ‌های گلرنگ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بصورت آبکشت انجام گردید. پنج ژنوتیپ گلرنگ شامل اراک2811، نبراسکا10، 25SOD، 116CA و 128CA به‌عنوان فاکتور اول و 4 سطح شوری شامل تیمار بدون نمک به عنوان شاهد و محلول‌های 3/0، 5/0 و 7/0 درصد نمک طعام به‌عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. در این آزمایش ارتفاع گیاه، وزن خشک اندام هوائی و ریشه، غلظت سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در برگ و ریشه و همچنین غلظت پرولین در برگ‎ها اندازه‎گیری شد. شوری باعث کاهش ارتفاع گیاه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، و همچنین کاهش غلظت عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم در برگ و ریشه شد. از طرف دیگر شوری باعث افزایش غلظت سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم در برگ و ریشه گیاه گردید. برهمکنش بین شوری و ژنوتیپ بر وزن خشک اندام هوائی معنی‎دار شد. بر این اساس ژنوتیپ 128CA با دارا بودن کمترین کاهش در وزن خشک اندام هوائی در کلیه سطوح شوری مقاوم‎ترین ژنوتیپ به شوری بود. تأثیر شوری بر نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه معنی‎دار نبود. به عبارت دیگر میزان کاهش وزن خشک گیاه در اثر شوری برای اندام هوایی و ریشه مشابه بود. غلظت پرولین در برگ در تیمارهای شور نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت ولی اختلاف بین ژنوتیپ‌ها و همچنین اثر متقابل بین شوری و ژنوتیپ بر غلظت پرولین معنی‎دار نشد. نسبت غلظت سدیم به پتاسیم در برگ و ریشه با افزایش سطح شوری افزایش یافت. تفاوت بین ژنوتیپ‌ها از نظر نسبت سدیم به پتاسیم در برگ معنی‎دار ولی برای ریشه معنی‎دار نگردید، در برگ، این نسبت برای ژنوتیپ نبراسکا10 بالاترین بود. برهمکنش شوری و ژنوتیپ‌ بر این نسبت در برگ و ریشه معنی‎دار نشد. نتایج این آزمایش نشان می‎دهد که شوری می‎تواند تأثیر منفی بر رشد گیاه گلرنگ داشته و واکنش ژنوتیپ های مختلف گلرنگ به شوری از نظر تجمع ماده خشک و نسبت یون‌ها در گیاه متفاوت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Salinity Stress on Dry Matter Accumulation and Ion Distribution Pattern in Five Safflower (Carthamus tinctorius L.) Genotypes

نویسندگان [English]

  • Saman Sheidaei
  • Morteza Zahedi
  • Seyed Ali Mohammad Mir Mohammadi Meibodo
چکیده [English]

A hydroponic experiment was conducted to evaluate the effects of salt stress on safflower genotypes under greenhouse conditions. The experiment was arranged as a factorial one based upon a completely randomized design with three replications. Five safflower genotypes (Arak2811, Nebraska10, SOD25, CA116, and CA128), and four salinity treatments (0, 0.3, 0.5, and 0.7 percent of NaCl) were employed as experimental factors. Salinity exerted considerable effect on the growth parameters. Plant height, shoot and root dry weight, the concentrations of Na, K, Ca, and Mg in leaves and roots, and also the concentration of proline in leaves were meseared in samples obtained from the plants harvested one month after being exposed to salinity. Salinity decreased plant height, shoot and root dry weight, as well as the concentration of K, Ca, and Mg in leaves and roots. Howevere, the concentration of Na in shoots and roots increased under saline conditions. There was a significant interaction between the levels of salinity and genotypes for shoot dry weight. Among tested genotypes CA128 showed to be more salt tolerant in terms of dry matter accumulation regarding all levels of salinity. The effect of salinity on shoot/ root ratio was not significant. The concentration of proline in the leaves increased in saline treatments but the differences between genotypes and the interactions between the levels of salinity and genotypes were not significant as far as the concentration of proline in the leaves is concerned. The ratio of Na/K in the leaves and roots was higher in the plants subjected to salt stress. The differences between genotypes were significant regarding this ratio. Among the tested genotypes the ratio of Na/ K in the leaves was highest for Nebraska10. Howevere, the interaction between the levels of salinity and genotypes was significant for the ratio of Na/ K in plant tissues. The results of this experiment showed that salinity can significantly affect the growth of safflower and the responses of safflower genotypes to salinity might be different in terms of dry matter accumulation and in terms of ionic relations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • dry matter
  • genotypes
  • Ions
  • Safflower
  • salinity