تأثیر گیاهان پوششی، سیستم‌های خاک‌ورزی و کود نیتروژن بر عملکرد سورگوم علوفه-ای (Sorghum bicolor L.)

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی تأثیر گیاهان پوششی و سیستم‌های خاک‌ورزی توام با مقادیر مختلف کود نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی سورگوم علوفه‌ای رقم KFs3، آزمایشی به صورت فاکتوریل_اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی 85-1383 در مزرعه آموزشی_ پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی (کرج)، دانشگاه تهران اجرا گردید. کرت اصلی ترکیب سیستم‌ خاک‌ورزی کاهش یافته (دیسک) و متداول (گاوآهن برگردان+ دیسک) با مقادیر مختلف کود نیتروژن به میزان صفر (شاهد)، 75 و150 کیلوگرم در هکتار و کرت فرعی گیاهان پوششی شامل چاودار، ماشک گل خوشه‌ای و آیش (بدون گیاه پوششی) بودند. تأثیر سیستم‌های خاک‌ورزی بر خصوصیات کمی و کیفی سورگوم علوفه‌ای در هر دو سال آزمایش معنی‎دار نبود، اما عملکرد علوفه سبز و خشک سورگوم در هر دو سال آزمایش تحت تأثیر تیمارهای کود نیتروژن و گیاهان پوششی تفاوت معنی‎داری نشان داد، به طوری که حداکثر عملکرد علوفه سبز و خشک سورگوم با مصرف بیشترین میزان کود نیتروژن به دست آمد. اختلاف عملکرد علوفه سبز و خشک سورگوم در تیمارهای گیاهان پوششی از نظر آماری به طور معنی‎دار بیشتر از تیمار آیش بود، ولی بین تیمارهای گیاهان پوششی چاودار و ماشک گل خوشه‌ای از نظر آماری تفاوت معنی‎داری مشاهده نشد. در تجزیه مرکب صفات کیفی علوفه سورگوم نظیر ماده خشک قابل هضم، کربوهیدرات‌های محلول در آب، پروتئین خام و خاکستر بین تیمار شاهد با سطوح کود نیتروژن و همچنین تیمار آیش با تیمارهای گیاهان پوششی از نظر آماری تفاوت معنی‎دار وجود داشت. نتایج نشان داد که استفاده از گیاهان پوششی توام با 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و سیستم خاک‌ورزی کاهش یافته برای تولید سورگوم علوفه‌ای، مناسب‌ترین ترکیب قابل توصیه در منطقه کرج می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Cover Crops, Tillage Systems and Nitrogen Rates on Yield of Forage Sorghum (Sorghum bicolor L.)

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Ramroudi
  • Daruosh Mazaheri
  • Naser Majnoon Hoseini
  • Abdolhadi Hoseinzadeh
  • Seyed Mohammad Bagher Hoseini
چکیده [English]

To evaluate the effect of cover crops, tillage systems and nitrogen (N) application rates on yield of forage sorghum (cv. KFs3), a factorial–spilt plot arrangement based on randomized complete block design with four replications was carried out at the Research Farms College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, during the growing seasons of years 2005 and 2006. Combinations of tillage systems, namely: either reduced (Disc) or conventional (Moldboard Plow+Disc) and N rates (0, 75 and 150 Kg.ha-1) were assigned to main plots, while winter cover crops (rye, hairy vetch and fallow or no cover crop) allocated to subplots. In either of the years, the tillage system did not affect the yield quantity and quality of forage sorghum, but significant differences were observed for N rates and cover crop treatments in terms of forage sorghum yield. Forage yields increased with increasing N rates, and the maximum yields were obtained with the highest N rates per hectare. There were significant differences observed between cover crop treatments as compared to check, but no significant differences between rye and vetch cover crops were recorded. Combined analysis showed significant differences for N rates and cover crop treatments in such qualitative attributes as digestive dry matter, soluble carbohydrates, crude proteins and ash. The results showed that using cover crops with 150 Kg of N ha-1 accompanied by reduced tillage system are advisable for forage sorghum production in Karaj region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • .
  • Cover crops
  • nitrogen
  • Quantity and quality of forage sorghum
  • Tillage system