تجزیه و تحلیل سیتوژنتیکی چند گونه اسپرس (Onobrychis spp.) از منطقه مرکزی ایران

نویسندگان

چکیده

جنس اسپرس دارای گونه‌های مرتعی و زراعی متعددی در ایران است که به شرایط متنوع آب و هوایی کشور، سازگار شده‌اند. در این تحقیق تعداد 7 نمونه اسپرس به‌همراه یک نمونه یونجه یکساله (جهت مقایسه)، به‌منظور تجزیه و تحلیل کاریوتیپی مورد بررسی قرار‌گرفت. با مطالعه کروموزوم‌های متافازی مریستم ریشه روی نمونه‌ها، کاریوتیپ و آیدیوگرام آنها ترسیم گردید. نتایج نشان داد که گونه‌های O. melanotricha (سمیرم)، O. melanotricha (فریدن) به‌ همراه دو گونه زراعیO. sativa (اراک و بروجن)، با 28=n2 کروموزوم و گونه O. sativa (نجف‌آباد) با 32=n2 کروموزوم تتراپلوئید بوده و سایر گونه‎ها با 14=n2 کروموزوم، دیپلوئید می‎باشند، همچنین در جنس اسپرس دو عدد پایه 7 و 8 مشاهده گردید. بررسی تقارن بین کروموزومی به روش استیبنز نشان داد که گونه‌های O. melanotricha (سمیرم)،
O. melanotricha (فریدن) و O. sativa (نجف‌آباد) در کلاس B (عدم تقارن) و سایر گونه‎ها در کلاس A (دارای تقارن) قرار گرفتند. تجزیه واریانس براساس صفات کروموزومی، بیانگر اختلاف معنی‎دار بین گونه‌ها از لحاظ اغلب صفات بود. در تجزیه خوشه‌ای برمبنای صفات کاریوتیپی، گونه‌ها براساس نوع و سطح پلوییدی در سه گروه متمایز قرار گرفته و کمترین فاصله بین دو گونه melanotrich O. (سمیرم) و O. melanotricha (فریدن) و بیشترین فاصله بین O. melanotricha (فریدن) و sativa O. (بروجن) مشاهده شد. بر اساس تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، دو مؤلفه اول و دوم در مجموع بیش از 85 درصد از تنوع کل را توجیه نمودند به‌طوری‌که مؤلفه اول بر خصوصیات مرتبط با اندازه کروموزوم‌ها و مؤلفه دوم بر موقعیت سانترومر تأکید داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cytogenetic Analysis of some Onobrychis Species in Central Region of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Majidi
  • Abolghasem Akbarian
چکیده [English]

Genus Onobrychis comprised of many cultivated as well as wild species is adapted to different regions of Iran. This study was conducted to evaluate the karyotype characteristics of seven Onobrychis species, employing the analysis of metaphase chromosomes of mitotic cells. Results revealed that the species O. melanotricha (from Semirom and Feriedan)‚ O. sativa (from Arak and Boroujen) with 2n=28 chromosomes and O. sativa (from Najafabad) with 2n=32 chromosomes were tetraploid while the other species bearing 2n=14 chromosomes were diploid. The basic chromosome number varied between x=7 and x=8. According to Stebbins' classification, species O. melanotricha (Semirom)‚ O. melanotricha (Feriedan), and O. sativa (Najafabad) were classified as symmetric class of B while the others as A. The results of ANOVA showed significant differences among the species for most of studied traits. By cluster analysis as based upon karyotypical characters‚ the species were classified in three clusters. The lowest distance was obtained between the two species of O. melanotricha (Semirom) and O. melanotricha (Feriedan) while the widest between O. melanotricha (Fereidan) and O. sativa (Brojen). Using principal component analysis, the first two components justified 85 percent of the total variance. In the first component, chromosome size while in the second one centromer position maintained the most important justification of the total variance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • .
  • Chromosomal symmetry
  • Cluster Analysis
  • karyotype
  • Onobrychis
  • principal components analysis