تأثیر باکتری‎های افزاینده رشد گیاه (PGPR) بر تسهیم ماده خشک بوته دورگ‎های دیررس ذرت

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی اثر کاربرد مایه تلقیح چهار سویه باکتری‎های افزاینده رشد گیاه شامل ازوتوباکتر کروئوکوکوم، آزوسپیریلوم لیپوفروم، آزوسپیریلوم برازیلنس و پسودوموناس فلورسنس بر میزان تجمع و بررسی الگوی تسهیم ماده خشک اجزای بوته و شاخص برداشت دورگ‎های دیررس ذرت 700، 704 و دورگ امیدبخش B73×K18آزمایشی ‌در سال‎های 1383 و 1384 در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به صورت فاکتوریل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل تلقیح بذر دورگ‎ها با مایه تلقیح هریک از باکتری‎ها، به تنهایی و یا تلقیح توأم با تلفیق دو و جنس سه باکتری و عدم تلقیح باکتریایی بعنوان تیمار شاهد بودند. با رسیدگی فیزیولوژیک دانه، وزن خشک کل بوته، ساقه، برگ‎ها، گل تاجی، دانه، پوشش‎های بلال و چوب بلال و شاخص برداشت تعیین شدند. نتایج نشان داد که به جز وزن خشک گل تاجی و پوشش بلال، سایر ویژگی‎های مورد بررسی تحت تأثیر اثر متقابل سال، دورگ‎ها و PGPR قرار گرفتند و بالاترین وزن خشک بوته، برگ، ساقه، و چوب بلال و بیشترین وزن خشک بلال، دانه و شاخص برداشت در سال دوم به ترتیب به دورگ SC704 و دورگ SC700تلقیح شده با باکتری‎های سه جنس مربوط بوده است. همچنین در هر سه دورگ در دو سال آزمایش تیمار تلقیح بذر با باکتری‎های سه جنس بیشترین تأثیر بر تسهیم ماده خشک داشت. این تیمار سبب افزایش 48، 15 ،4 و 30 درصدی به ترتیب در تسهیم ماده خشک به بوته، برگ‎ها، ساقه و دانه و افزایش 34 درصدی شاخص برداشت نسبت به شاهد (عدم تلقیح) شد و پس از آن، تیمار تلفیق باکتری‎های ازوتوباکتر و پسودوموناس و تلقیح با هر یک از باکتری‎های ازوتوباکتر و پسودوموناس به ترتیب در مرتبه‎های بعدی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش، مشخص نمود که الگوی تسهیم ماده خشک در دورگ‎های مورد مطالعه بر اساس نوع دورگ‎ها، دانه‎ای یا دو منظوره (دانه‎ای و علوفه‎ای)، تحت تأثیر PGPR قرار گرفت. همچنین کاربرد PGPR موجب تغییر روند تسهیم ماده خشک به اندام‎های بوته گردیده به نحوی که ماده خشک مبداء (اندام‎های فتوسنتزکننده مانند برگ‎ها) و مقصد (اندام ذخیره‎ای مانند ساقه و اندام زایشی مانند بلال) و چوب بلال که معیاری از رشد و نمو می‎باشد، افزایش یافت. همچنین میزان این افزایش برای برگ‎ها که اندام اصلی فتوسنتزکننده بوته می‎باشند و بلال بیشتر بوده که می‎تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم منجر به افزایش شاخص برداشت و در نتیجه افزایش عملکرد دانه و علوفه این دورگ‎ها گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR) on Dry Matter Partitioning of Late Maturing Maize (Zea mays L.) Hybrids

نویسندگان [English]

  • Aydin Hamidi
  • Rajab Chookan
  • Ahmad AsgharZadeh
  • Majid DehghanShoar
  • Amir Ghalavand
  • MohammadJafar Malakouti
چکیده [English]

A study was conducted to evaluate the effects of Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR) inoculants including four strains of Azotobacter chroococcum, Azospirillum lipoferum, A. brasilense and Pseudomonas fluorescence on dry matter accumulation of late maturing Maize(Zea mays L.) hybrids, SC704, SC700 and a promising single cross B73×K18. A factorial experiment was conducted in research field of Seed and Plant Improvement Institute (SPII) of Karaj in 2004 and 2005. In this study, hybrids seeds were inoculated by various PGPRs. At physiological maturity, plant and stem, leaves, tassel, ear, husks, cob and grain dry matter and harvest index were determined. Results revealed that, except tassel and husks dry matter, other traits affected by year, hybrid and PGPR. SC704 and SC700 which inoculated by all bacteria exhibited the highest plant, stem, leaves, cob and ear, dry matter and harvest index in the second year. Also in two years, three hybrid seeds inoculated by all bacteria had the most effect on dry matter partitioning. This treatment caused 48, 15, 4 and 30% increase in whole plant, leaves, stem and grain dry matter, respectively. Moreover, 34% increase in harvest index was detected. The results indicated that studied hybrids dry matter partitioning pattern affected by PGPR. Also application of PGPR changed plant organs dry matter partitioning trend to sources and sinks. Also the rate of this increase for leaves as main photosyntetically organs and ear was higher resulting in higher harvest index.

کلیدواژه‌ها [English]

  • .
  • Dry matter partitioning
  • harvest index
  • Maize (Zea mays L.)
  • Plant growth promoting rhizobacteria (PGPR)