بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‎های اصلاحی اسپرس تحت شرایط شور مزرعه

نویسنده

چکیده

اصلاح برای افزایش عملکرد اسپرس تحت محیط شور از راه‎حل‎های مناسب برای غلبه نسبی بر این مشکل بوده، و حفظ تنوع ژنتیکی و بالا بودن وراثت‎پذیری عملکرد در محیط شور لازمه اصلی این رویکرد است. این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد و خصوصیات زراعی ژنوتیپ‎های اصلاحی اسپرس، برآورد پارامتر‌های ژنتیکی، تعیین فاصله ژنتیکی و شناسایی نمونه‌های مناسب جهت مطالعات تکمیلی انجام پذیرفت. بدین منظور تعداد 30 ژنوتیپ اصلاحی طی دو سال (85-1384) در یک منطقه شور در قالب طرح آماری بلوک‎های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از اختلاف بارز بین ژنوتیپ‎ها برای عملکرد و برخی صفات زراعی بود که نشان‎دهنده تنوع ژنتیکی مناسب در این ژرم‎پلاسم‎ها می‎باشد. مقادیر ضرایب تنوع ژنتیکی نشان داد که در سال اول صفات تعداد ساقه و عملکرد علوفه خشک و در سال دوم تعداد ساقه و تعداد خوشه در بوته دارای حداکثر تنوع ژنتیکی بودند. بیشترین میزان وراثت‌پذیری صفات مربوط به حساسیت به سفیدک سطحی و ارتفاع بوته و کمترین میزان آن به صفات درصد سبز شدن و قطر تاج پوش اختصاص داشت. گروهبندی ژنوتیپ‎ها بر اساس خواص فنوتیپی، آنها را در سه گروه طبقه‎بندی کرد که بر این مبنا نمونه‌های برتر و ژنوتیپ‎های دارای فواصل ژنتیکی بیشتر به منظور استفاده در مطالعات بعدی شناسایی شدند. در مجموع نتایج حاکی از بالا بودن تنوع ژنتیکی و وراثت‎پذیری عملکرد و برخی خصوصیات زراعی در ژرم‌پلاسم‎های اسپرس تحت محیط شور می‎باشد که کارایی روش‎های گزینش برای توسعه ارقام متحمل را نوید می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Genetic Diversity in Breeding Genotypes of Sainfoin under Salt Conditions

نویسنده [English]

  • Mohammad Mahdi Majidi
چکیده [English]

Sainfoin (Onobrychis sativa), a forage legume, is worth attention because of its production and superior quality among pasture and hay forage crops in Iran. Sainfoin forage yield may be reduced by different levels of salinity. Increasing forage yield in saline environments through plant breeding could partially compensate for this shortcoming if sufficient genetic diversity and heritability be available under stress. This experiment was conducted to evaluate forage yield and agronomical attributes, estimate genetic parameters and determine superior genotypes for salt tolerance in advanced breeding projects. Thirty genotypes were evaluated using a randomized complete block design during 2005 and 2006. Results showed that there are significant differences among genotypes for yield and some morphological traits indicating a broad genetic variation in this germplasem. Genotypic coefficients of variability for forage yield and for the number of stems were highest during the first year, while these coefficients were highest for number of stems and panicle per plant during the second year. The highest estimates of heritability were observed for powdery mildew susceptibility and plant height, while the lowest were for days to seedling emergence and canopy diameter. Applying cluster analysis to the studied attributes, three groups were obtained which the most tolerant genotypes and the least similar accessions were identified to be further employed in the future breeding projects. Finally, it can be concluded that there are sufficient genetic diversity and heritability for yield and other related traits in the studied sainfoin germplasem grown under salt environments indicating the efficiency of selection methods for developing tolerant varieties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • .
  • heritability
  • Sainfoin
  • Saline environment
  • selection