برآورد اثرات ژن و ترکیب پذیری عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام برنج (Oryza sativa L.) به روش تلاقی دیالل

نویسندگان

چکیده

به منظور برآورد میزان ترکیب پذیری و نوع عمل ژن در تعدادی از صفات کمی از تلاقی دیالل بین 5 ژنوتیپ مختلف برنج به عنوان والد استفاده شد. والدها و نتاج حاصل از تلاقی نیمه دیالل آنها به منظور بررسی 7 صفت کمی در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات برنج کشور- معاونت آمل مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین مربعات ژنوتیپ ها برای کلیه صفات از نظر آماری در سطح 1% معنی دار شد. معنی دار بودن ترکیب پذیری عمومی و همچنین
ترکیب پذیری خصوصی برای کلیه صفات وجود اثرات افزایشی و غیرافزایشی را در کنترل صفات مربوطه نشان می دهد. همچنین غیر معنی دار شدن نسبت برای تمامی صفات به جزء وزن هزار دانه، نشان دهنده اهمیت بیشتر اثرات غیر افزایشی نسبت به اثرات افزایشی ژن های کنترل کننده صفات مورد مطالعه می باشد. در مجموع، والدین دشت، ندا و بینام بهترین والد از نظر ترکیب پذیری عمومی و تلاقی های دمسیاه مشهد×بینام و بینام×IR62871-175-1-10 بهترین دورگ از لحاظ ترکیب پذیری خصوصی برای عملکرد و اجزاء وابسته به آن می باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Gene Effect and Combining Ability Estimation of Yield and Yield Components of Rice (Oryza sativa L.) Using Diallel Mating Method

نویسندگان [English]

  • L. AHANGAR
  • Gh. A. RANJBAR
  • M. NOUROOZI
چکیده [English]

To estimate combining ability and the model of gene action for some quantitative characters, 5 different rice genotypes were used for producing a half diallel hybrids. To consider 7 quantitative traits, hybrids and their corresponding parents were evaluated based on a randomized complete block design with three replications at the Rice Research Station of Amol, Iran in 2007. Mean squares regarding genotypes were statistically significant at 1% level of probability for all the studied traits. Significant general and specific combining abilities for all traits implied that additive and non-additive effects were effective in controlling these traits. Also, a non significant ratio for all characters except for 1000 grain weight expressed the greater importance of non-additive genetic effects rather than the additive ones for controlling the studied traits. Overall, parents Dasht, Neda and Binam were superior in general combining ability and hybrids Mashad Domsiah×Binam and Binam×IR6287-1-10 were the best for specific combining ability regarding yield and its components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • A
  • Diallel cross
  • general combining ability
  • rice
  • Specific combining ability