بررسی پایداری عملکرد اکوتیپ‌های یونجه مناطق سردسیری با استفاده از معیارهای ناپارامتری

نویسندگان

چکیده

انتخاب ارقام برتر با سازگاری وسیع در محیط‌های زراعی متفاوت قبل از توصیه برای معرفی رقم از اهمیت زیادی برخودار است. مطالعه پایداری 17 اکوتیپ‌ یونجه، در سال‌های زراعی 1384-1383 و 1385-1384 در 10 ایستگاه تحقیقاتی مورد بررسی قرار گرفت. هر آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شده و از صفات علوفه تر و علوفه خشک یادداشت‌برداری گردید. تجزیه واریانس ساده برای هر محیط (ترکیب سال × مکان) و نیز تجزیه واریانس مرکب انجام شد. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان‌دهنده وجود اختلافات معنی‌دار بین اکوتیپ‌های مورد بررسی بود. نتایج به دست آمده از تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که اثرات متقابل سال × مکان و اکوتیپ × سال × مکان هم براساس عملکرد علوفه خشک و هم بر اساس عملکرد علوفه تر در سطح احتمال 1% معنی‌دار بودند ولی اثر سال، اکوتیپ و اثر متقابل اکوتیپ × سال اختلافات معنی‌دار نشان نداد. به منظور معرفی اکوتیپ پایدار، از روش‌های ناپارامتری مجموع رتبه کنگ‏، انحراف معیار رتبه، شاخص فاکس و همکاران، معیارهای ناپارامتری تنارازو و معیارهای ناپارامتری هان هم برای صفات علوفه تر و علوفه خشک استفاده شد. در مجموع با توجه به عملکرد علوفه خشک و بر اساس میانگین و انحراف معیار رتبه و شاخص فوکس و روزیل اکوتیپ شماره 1 و همچنین بر اساس معیار ناپارامتری هان و تنارازو اکوتیپ شماره 8 و 6 پایدارتر از سایر اکوتیپ‌ها بودند. بررسی صفت عملکرد علوفه تر و با در نظر گرفتن نتایج تمام روش‌های ناپارامتری اکوتیپ‌های 10 و 11، اکوتیپ‌های پایدار بودند. در مجموع با توجه به نتایج نسبتا متفاوت آماره‌های ناپارامتری و با توجه به مقوله عملکرد و بر اساس عملکرد علوفه خشک، اکوتیپ شماره 8 را بعنوان یک اکوتیپ پایدار معرفی گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Yield Stability in Cold Region Ecotypes of Alfalfa (Medicago sativa L.) through Non-Parametric Measures

نویسندگان [English]

  • Z. MOVAHHEDI
  • H. DEHGHANI
  • M. MOFIDIAN
چکیده [English]

Selection of superior varieties of wide adaptability over diverse farming environments is of high importance, prior to any varietal recommendation. In order to study yield stability of alfalfa, 17 ecotypes were evaluated during 2004-2005 and 2005-2006 growing seasons at 10 research stations. Each trial was carried out according to a completely randomized block design of 3 replications with fresh and dry yield traits being recorded. Simple analysis of variance for each environment (combination of location×year) along with combined ANOVA were carried out. The results of simple ANOVA showed that there are significant differences among the studied ecotypes. The results of combined ANOVA showed that year×location as well as ecotype×location× year interactions were significant at 1% probability level for both fresh and dry yield traits. In order to introduce stable ecotypes, several non-parametric measures including mean of rank, standard deviation of rank, Fox et al. index, nonparametric methods proposed by Tennarasue as well as nonparametric methods proposed by Huehn were employed for both fresh and dry yield. Overall, based on dry yield and according to standard deviation of rank and Fox et al. index, ecotype 1 was found as the stable ecotype. In addition, the ecotypes 8 and 6 were the most stable ecotypes among the others according to Huehn and Tenarasue nonparametric measures. According to the results of all nonparametric methods and as based on fresh yield, ecotypes 10 and 11 were the most stable ecotypes. As a whole, and on the basis of different results of nonparametric methods and according to the dry mean yield, ecotype 8 was finally introduced as the most stable ecotype.

کلیدواژه‌ها [English]

  • A
  • Alfalfa
  • Genotype ? environment interaction
  • Non-parametric measures
  • Stability yield