تاثیر رژیم های مختلف آبیاری بر چند ژنوتیپ ذرت: ?. فلورسانس کلروفیل، خصوصیات رشد و عملکرد دانه

نویسندگان

چکیده

قسمت اعظم ایران در قلمرو آب و هواهای خشک جهان قرار می‌گیرد. بنابراین با عنایت به محدودیت روز افزون منابع آب، کشاورزان می بایستی در آینده به تولید گیاهان زراعی از جمله ذرت Zea mays L.)) با آب آبیاری کمتری روی آورند، که این امرممکن است منجر به افزایش وقوع تنش ها در گیاه شود. از این رو این تحقیق با هدف بررسی تاثیر شرایط مختلف رطوبتی بر فلورسانس کلروفیل، خصوصیات رشد و عملکرد دانه ذرت و ارزیابی امکان بکارگیری نسبت Fv/Fm به عنوان معیاری برای تعیین زمان آبیاری در شرایط مزرعه در سال زراعی 1385 با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ی پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. وضعیت آبیاری به عنوان فاکتور اصلی بود که در آن فاصله‌ی آبیاری‌ها بر اساس میلی‌متر تبخیر تجمعی از طشت تبخیر کلاس A و در چهار سطح 1I (آبیاری پس از 85-70-85)، 2I (110-70-110)، 3I (135-95-135) و 4I (160-95- 160 میلی متر به ترتیب در سه مرحله کاشت ـ انتقال، انتقال ـ خمیری شدن دانه و خمیری شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیکی) و چهار هیبرید ذرت به عنوان فاکتور فرعی شامل سینگل کراس های 704 (1V)، 700 (2V)، 500 (3V) و تری وی کراس647 (4V) بود. از نظر پارامترهای فلورسانس کلروفیل (0F، Fm و Fv/Fm) در مرحله‌ی 10 برگی گیاهان بجز در مورد 0F که بین هیبریدهای ذرت اختلاف معنی‌دار در سطح 1% وجود داشت و همچنین در مرحله ی ظهور گل آذین نر نیز بجز در مورد پارامتر Fv/Fm که در آن بین سطوح آبیاری اختلاف معنی‌دار وجود داشت و در مورد پارامتر Fm که بین هیبریدها اختلاف معنی‌دار در سطح 5% درصد وجود داشت، در سایر موارد اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. شاخص سطح برگ و ارتفاع گیاهان هم روند با کم شدن آب مصرفی کاهش یافت. سطح 4I آبیاری کمترین عملکرد دانه (7670 کیلوگرم در هکتار) را در مقایسه با سایر سطوح آبیاری داشت و در بین هیبریدها نیز هیبرید سینگل کراس 700 بالاترین عملکرد دانه (11220 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. در این آزمایش همزمان با افزایش میزان محدودیت رطوبتی، کاهش در سطح فتوسنتز کننده از طریق کاهش میزان سطح برگ نقش مهمتری نسبت به کارایی فتوسیستم II، در عملکرد مورد انتظار داشت. همچنین با توجه به نزدیک بودن نسبت Fv/Fm در رژیم های مختلف آبیاری و نیز پراکندگی داده های به دست آمده که متاثر از شرایط محیطی است،

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Maize Hybrids Performance under Varying Irrigation Regimes: I. Chlorophyll Fluorescence, Growth and Grain Yield

نویسندگان [English]

  • H. R. ESHGHIZADEH
  • P. EHSANZADEH
چکیده [English]

Iran is mainly situated in a dry climate part of the world. Due to the limiting and scarce water resources, crop production in the country is increasingly facing water shortages. A field experiment was conducted to investigate the impact of irrigation regimes on growth, chlorophyll fluorescence and grain yield of maize in 2006 at the Research Farm, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, employing a 3-replicate split-plot RCBD. Four irrigation regimes (I1, I2, I3 & I4) constituted the main plots while four corn hybrids (SC 704, SC700, SC500 and TC647) served as subplots. Such chlorophyll fluorescence parameters as F0, Fm and Fv/Fm in addition to growth and grain yield attributes were studied. While hybrids differed in their F0 at leaf10 stage, they differed with regard to Fm at tasseling stage. Plant height and LAI decreased with drought. Grain yield and yield components differed among hybrids and among irrigation regimes, with I4 yielding the lowest grain, as compared to other irrigation regimes. SC700 outperformed other hybrids in terms of grain yield. It seems that, at least according to the present study, a decreased photosynthetic area leaves a more pronounced impact on plant productivity, compared to a decreased efficiency of PSII under drought conditions. Since the Fv/Fm for different levels of irrigation applied, in this experiment, were not significantly different, using the latter ratio doesn't seem suitable for a determination of irrigation timing in the field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • A
  • Corn
  • Growth charactersitics
  • LAI
  • photosystem II