تجزیه پایداری ژنوتیپ‌های نخود با استفاده از پارامتر ASV و مقایسه آن با سایر روش‌های تجزیه پایداری

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و تجزیه پایداری، آزمایشی با استفاده از 17 لاین و رقم نخود در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت دو سال ?83-1382? در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی کرمانشاه، لرستان، گچساران، گرگان و ایلام در شرایط دیم اجرا گردید. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر متقابل سال × مکان، رقم × مکان و سال × مکان × رقم معنی‌دارمی-باشد. معنی‌دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط حاکی از یکسان نبودن واکنش ارقام به محیط‌های مختلف است، لذا تجزیه پایداری با روش‌های مختلف پایداری انجام شد. استفاده از روش ضریب تغییرات محیطی (CVi) نشان داد که ژنوتیپ‌های 1، 7، 13، 15 و 17 با عملکرد بالا و تغییرات کمتر جزء ژنوتیپ‌های پایدار محسوب می‌شوند. با استفاده از روش مجموع رتبه (RSM)، ژنوتیپ‌های 7، 13 و 5 به عنوان ژنوتیپ‌های پایدار شناخته شدند. گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری (Ysi) و واریانس شوکلا ( ) نشان داد که ژنوتیپ 13 از نظر پایداری و عملکرد وضعیت بهتری نسبت به بقیه ژنوتیپ‌ها دارد و همچنین نتایج تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها بر پایه پارامتر ارزش پایداری AMMI (ASV) نشان داد که ژنوتیپ 13 پایدارترین ژنوتیپ در بین ارقام است. لذا ژنوتیپ 13 (FLIP 97-114) با توجه به عملکرد بالاتر از میانگین کل و وجود پایداری آن در همه روش‌ها به عنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردید. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش‌های مختلف نشان داد که تمامی روش‌های موجود تجزیه پایداری نتایج تقریباً مشابهی ارائه می‌دهند. اما از بین تمامی روش‌های مورد مطالعه در این تحقیق، پارامتر ارزش پایداری AMMI (ASV) به دلیل اینکه یکی از کاربردی-ترین روش‌ها برای تجزیه پایداری می‌باشد و از طرفی توجیه 76% از تغییرات مجموع مربعات اثر متقابل روش مناسب و قدرتمندی در تجزیه پایداری نسبت به سایر روش‌ها محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Stability Analysis of Chickpea Genotypes using ASV Parameter Compare to Other Stability Methods

نویسندگان [English]

  • H. ZALI
  • S. H. SABAGHPOUR
  • E. FARSHADFAR
  • P. PEZESHKPOUR
  • M. SAFIKHANI
  • R. SARPARAST
  • A. HASHEM BEYGI
چکیده [English]

The objective of this research was to study genotype×environment interaction and to evaluate stability analysis of grain yield in chickpea genotypes under rainfed condition. Experimental material was comprised of 17 genotypes with the experiments carried out in RCBD of four replications at Kermanshah, Lorestan, Ilam, Gachsaran and Gorgan Research Stations during the two years of 2003-2004. The results of combined analysis showed that year×location, genotypes×location and year×location×genotypes were significant. Different stability analysis methods employed for assessing yield stability. Using environmental coefficient of variation, it was (CVi) indicated that genotypes no. 1, 7, 13, 15 and 17 with high yielding and less variations may be identified as stable genotypes. Through Rank Sum of Method (RSM) it was found that genotypes number 7, 13 and 5 were the most stable lines. In addition, results of stability analysis on grain yield (using simultaneous selection for yield and stability as well as Shokla variance (?i2)) showed that genotype no.13 was the most stable genotype. Stability analysis determined through AMMI stability value (ASV) method showed that genotype no.13 (FLIP 97- 114) was the most stable one. All in all and based on different stability analysis methods it was shown that genotype no. 13 was the most stable genotype. The results of different stability parameters were found to be similar for the selected genotypes. But AMMI stability value (ASV) was found to be a more valuable and practical approach to stability analysis in compare to others, for ASV parameter explained %76 of the genotype × environment sum of squares.

کلیدواژه‌ها [English]

  • A
  • AMMI stability value parameter (ASV)
  • Chickpea
  • Genotype×environment interaction
  • stability analysis