اثر بذر غنی شده با (روی و منگنز ) بر عملکرد کیفی دو رقم گلرنگ پائیزه (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش خشکی

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی اثر ‎بذر غنی شده با عناصر کم مصرف روی و منگنز بر عملکرد کیفی دو رقم گلرنگ پاییزه تحت تنش خشکی، آزمایشی در مزرعة ‎پژوهشی دانشکدة کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس واقع در 17 کیلومتری بزرگراه تهران-کرج و در سال زراعی 1383-1384 انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایة بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار بود. عامل ‌اصلی شامل سطوح مختلف تنش‌خشکی در سه سطح (بدون قطع آبیاری، قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و گرده‎افشانی) و عامل‌ فرعی شامل ترکیبی از غلظت‌های مختلف روی و منگنز بذر، و رقم بود. غلظت‌های مختلف روی و منگنز بذر در سه سطح (دارای روی و منگنز کم، دارای روی زیاد و دارای منگنز ‌زیاد) و رقم در دو سطح (رقم ورامین 295 و رقم LRV 5151 ) بود. مزارع مادری در فصل کاشت قبلی با سولفات روی یا سولفات منگنز محلول پاشی شده و بذرهای برداشت شده از این مزارع پس از انجام آزمایش‌های دقیق و اطمینان از بالا بودن غلظت روی یا منگنز نسبت به شاهد، در این آزمایش استفاده شدند. صفات مورد ارزیابی عبارت بودند از: پرولین برگ، قندهای محلول کل برگ، درصد روغن دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه. اثر تنش‌ خشکی بر تجمع پرولین و قندهای محلول در برگ کاملا معنی‌دار بود به طوری که تحت شرایط تنش، بیشترین مقدار پرولین و قندهای محلول در برگ‌ها تجمع یافت. درصد روغن دانه به طور معنی‌داری تحت تأثیر هیچ یک از تیمارهای اعمال شده (و از جمله تنش‌خشکی) قرار نگرفت. تحت شرایط تنش در مرحله زایشی اسید پالمیتولئیک (16:1) بیشترین مقدار را داشت. تحت شرایط تنش، بیشترین مقدار اسیدهای چرب ‌اشباع پالمیتیک و استئاریک و نیز کمترین مقدار اسیدچرب غیر اشباع لینولنیک تولید شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Enriched Seed (with Zn and Mn) on Quality Trait of two Safflower (Carthamus tinctorius L.) Varieties under Drought Stress

نویسندگان [English]

  • H. SHIRVANI
  • S. A. M. MODARRES SANAVY
  • A. DOLAT ABADIAN
چکیده [English]

To determine the effect of Zn and Mn enriched seed on quality of two winter safflower varieties under drought stress, an experiment was conducted at the Agricultural Faculty Research Field, Tarbiat Modarres University, during 2004-2005 cropping season. The design was a split factorial randomized complete block one of 3 replications. Main plots were composed of 3 different levels of drought stresses (S1: no cutting of irrigation water, S2: cutting irrigation at vegetative stage, S3: cutting irrigation at reproductive stages). Subplots were composed of different Zn and Mn concentration levels in seeds and varieties. The three different Zn and Mn concentrations in seed were: F1: low Zn and Mn, F2: high Zn, F3: high Mn while the 2 varieties were V1: Varamine 295 and V2: LRV5151. Parent field (pervious cultivation) had been sprayed with adequate zinc and manganese sulfate. Seeds harvested from the previous field were tested for Zn and Mn to make sure of their high contents of these elements as compared with the control. Measured traits were leaf proline and total soluble carbohydrates, seed oil content and fatty acid composition of seed oil. Drought stress significantly affected proline and total soluble carbohydrates were accumulation in the leaves so that the most proline and soluble carbohydrates accumulated in leaf under drought stress. Seed oil content was not affected by any of the treatments (as an example drought stress). The highest palmetoleic acid content (16: 1) was produced under drought stress and the at reproductive stage. The highest saturated fatty acids e.g. palmetic and stearic acids and the least unsaturated fatty acids like lenolenic were produced under drought stress conditions

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought stress
  • Fatty acids
  • Oil.
  • proline
  • Safflower
  • Seed Zn and Mn concentrations
  • Total soluble carbohydrates