تأثیر مدیریت بقایای گیاهی گندم بر خصوصیات خاک و عملکرد آفتابگردان در سیستم کشت دوگانه

نویسندگان

چکیده

روش‌های مدیریت بقایای گیاهی با تأثیر مستقیم بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نقش مؤثری بر پایداری تولید در اکوسیستم‌های زراعی و محیط‌زیست دارند. در این تحقیق اثر نحوه مدیریت بقایای گندم (سوزاندن بقایا، زیر خاک کردن و جمع‌آوری آنها) بر خصوصیات خاک در سیستم کشت دوگانه مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. صفات اندازه‌گیری شده شامل عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، روی و منیزیم، مواد آلی خاک، pH خاک، وزن مخصوص ظاهری و نسبت کربن آلی به نیتروژن خاک (C/N) بود. اعمال تیمارهای مدیریت بقایا بر میزان عناصر غذایی قابل جذب خاک تأثیر داشت به طوری که میزان نیتروژن خاک در تیمار سوزاندن بقایا نسبت به شاهد کاهش یافت ولی این کاهش معنی‌دار نبود. این در حالی بود که فسفر، روی و پتاسیم خاک افزایش معنی‌داری یافت. در تیمار شخم بقایا میزان نیتروژن خاک کاهش معنی‌دار یافت. خارج کردن بقایای گیاهی گندم از خاک نسبت به شاهد تأثیر معنی‌داری بر عناصر غذایی خاک نداشت. برگرداندن بقایای گندم به خاک سبب افزایش معنی‌دار میزان مواد آلی و نسبت C/N شد. سوزاندن بقایای گیاهی میزان pH خاک به طور معنی‌داری افزایش داد، مدیریت بقایای گیاهی بر وزن مخصوص ظاهری خاک تأثیر نداشت. شخم بقایا گندم در خاک سبب کاهش معنی‌دار محصول آفتابگردان شد. سوزاندن بقایای گیاهی هر چند نسبت به روش‌های دیگر مدیریت بقایا، عملکرد محصول آفتابگردان را افزایش داد اما این افزایش معنی‌دار نبود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Wheat Residue Management on Soil Properties and on Sunflower Yield in Double Cropping System

نویسندگان [English]

  • M. R CHAICHI
  • R. FARHOODI
  • N. MAJNOUN HOSSEINI
  • GH. R. SAVAGHEBI
چکیده [English]

Residue management has a direct impact on soil physical and chemical characteristics which in turn have identical effects on sustainability of crop production in agroecosystems. The effects of wheat residual management practices (burning, plowing under and removal) on soil physical and chemical characteristics were investigated in this research. Treatments were compared in a complete block design of four replications. The measured traits were: soil nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, zinc and magnesium, soil organic matter, pH, bulk density as well as C/N. Soil nitrogen content in residue burning treatment decreased as compared to control, while potassium and phosphorus increased significantly. In residue plowing treatment soil nitrogsn significantly decreased because of a higher C/N ratio as compared to control. However, soil organic matter increased with an increase in C/N ratio. Wheat residue management affected soil pH and organic matter but it did not affect soil bulk density. The ploughing of residue significantly reduced the grain yield of sunflower. Burning wheat residue increased the grain yield of the succeeding crop; however, grain yield was not significantly different from those in other residue management practices.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Double cropping system
  • management
  • Physical soi properties
  • residue
  • Sunflower
  • Wheat