تعیین ارقام کلزای مناسب کاشت در مناطق شور توسط شاخص‌های کمی تحمل

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری دانشگاه تربیت مدرس تهران

2 استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران

3 مربی پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری یزد،

4 استادیار پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری یزد،

5 استادیار دانشکده مهندسی فناوری¬های نوین دانشگاه شهید بهشتی

6 استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

7 استادیار دانشگاه پیام نور، تهران،‌ایران

چکیده

به منظور تعیین ژنوتیپهای مناسب کاشت در مناطق شور، این مطالعه 2 ساله (87-86 و 88-87) با انجام غربالگری بین ژنوتیپهای مورد استفاده، در مرکز ملی تحقیقات شوری واحد یزد به اجرا در آمد. در سال اول، 58 ژنوتیپ کلزا از گونههای Brassica napus، B. rapa و B. juncea در آزمایش آگمنت در دو سطح تنش شوری آب آبیاری 2 و 12 دسیزیمنس بر متر کاشته شد. 19 ژنوتیپ بر اساس شاخصهای تحمل به تنش انتخاب و در سال دوم در یک آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو سطح تنش شوری آب آبیاری 2 و 12 دسیزیمنس بر متر و سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از برداشت عملکرد، به دلیل همبستگی قوی بین شاخصهای تحمل به تنش، میانگین حسابی، میانگین هندسی و میانگین هارمونیک با عملکرد دانه در شرایط شاهد (عدم تنش) و تنش، برترین شاخصها برای شناسایی ژنوتیپهای متحمل کلزا شناخته شدند. بر اساس نمودار پراکنش سه بعدی، تحلیل بایپلات و تجزیه خوشهای این شاخصها، ارقام Hyola401 و Hyola420 متحمل‌ترین Option501، RGS003 و SYN به عنوان ارقام متحمل شناخته شدند. CVRoby، Elite، Milena، Okapi، SLM046 و Zarfam از حساسیت بالایی نسبت به شوری برخوردار بودند. در این مطالعه مشخص شد که گونه B. napus نسبت به سایر گونهها از تحمل به شوری بیشتری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genotypes Performance of Brassica Species under Saline Conditions using Salt Tolerance Indices

نویسندگان [English]

  • arman azari 1
  • seyed ali mohammad modares sanavi 2
  • amin anaghli 3
  • seyed ali mohammad cheraghi 4
  • mahmood gholami 3
  • hossein askari 5
  • bahram alizadeh 6
  • kamal sadat asilan 7
1
2
3
4
5
6
7
چکیده [English]

A two years (2006–2007 and 2007-2008) experiment was conducted at National Salinity Research Center, Yazd, to evaluate salt-tolerant genotypes of Brassica napus, B. rapa and B. juncea. To screen genotypes in the first growing season, 58 genotypes were grown under two irrigation water salinity levels of 2 and 12 dS m-1 in an augmented randomized complete block design with six replicated checks. Nineteen genotypes were screened based on salt tolerance indices from the first growing season. In the second growing season, these screened genotypes were arranged in a split plot experiment in three randomized complete blocks with two irrigation water salinity levels of 2 and 12 dS m-1. Stress tolerance index, arithmetic mean, geometric mean and harmonic mean correlated significantly with grain yield under stress and non-stress conditions, showing that these indices are more efficient to recognize salinity resistance. Three-dimensional and cluster plots and bi-plot analysis showed that Hyola401 and Hyola420 were the most salt-resistance genotypes following by Option501 and RGS003. In addition, CVRoby, Elite, Milena, Okapi, SLM and Zarfam had low yield performance under salt stress. In general, B. napus indicated greater resistance to salinity than other species.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Brassica
  • Salt tolerance
  • Stress